Καθοριστική τροπή στην υπόθεση της εκτροπής του Αχελώου δίνει η παρέμβαση της υπουργού Περιβάλλοντος κ. Τίνας Μπιρμπίλη. Κατά τη συζήτηση χθες αίτησης για νέο «πάγωμα» του έργου στο ΣτΕ, η υπουργός ανακοίνωσε ότι η εκτροπή θα επανεξεταστεί και θα προχωρήσει μόνο αν προηγουμένως εξαντληθούν όλες οι εναλλακτικές για την κάλυψη των αναγκών της Θεσσαλίας από ίδιους υδατικούς πόρους. Παράλληλα ζήτησε την άμεση λειτουργία του φράγματος της Μεσοχώρας, που έχει ολοκληρωθεί από το 1996 και παραμένει ανενεργό. Στην πρώτη δημόσια παρέμβαση υπουργού κατά της εκτροπής, η κ. Μπιρμπίλη στηλίτευσε εμμέσως πλην σαφώς τις προσπάθειες των προκατόχων της να παρακάμψουν τις αποφάσεις του ΣτΕ, το οποίο είχε επανειλημμένως «μπλοκάρει» τη συνέχιση του έργου.
Είναι μια εξέλιξη – σταθμός στην 25ετή ιστορία της εκτροπής του Αχελώου. Χθες στη συζήτηση, στην Επιτροπή Αναστολών της Ολομέλειας του ΣτΕ, της αίτησης της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF (ουσιαστικά εκ μέρους όλων όσοι αντιτίθενται στο έργο) υπέρ του «παγώματος» όλων των έργων της εκτροπής, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Περιβάλλοντος μετέφερε μια σύντομη παρέμβαση της υπουργού Περιβάλλοντος κ. Τίνας Μπιρμπίλη. «Για το έργο της εκτροπής απαιτείται επανεξέταση στο πλαίσιο των σχεδίων διαχείρισης, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60 για τα Νερά, την εκπόνηση των οποίων δεσμεύεται να αρχίσει άμεσα», ανακοίνωσε η κ. Μπιρμπίλη. «Στο πνεύμα της Οδηγίας θα διερευνηθούν λεπτομερώς όλες οι δυνατότητες εξοικονόμησης νερού και κάλυψης της ζήτησης μέσω μέτρων και έργων στη Θεσσαλία (…). Δεσμεύεται δε ότι θα υιοθετήσει τη λύση της εκτροπής ΜΟΝΟ (sic) στον βαθμό που από τα διαχειριστικά σχέδια προκύψει η αδήριτη ανάγκη της και μόνο για τις απολύτως αναγκαίες ποσότητες».
Αντίθετα με τα έργα του φράγματος της Συκιάς και τη σήραγγα εκτροπής, που βρίσκονται σήμερα υπό κατασκευήν, το υπουργείο διαχωρίζει τη θέση του για την τύχη του φράγματος της Μεσοχώρας. «Το υδροηλεκτρικό έργο της Μεσοχώρας, ισχύος 160 MW περίπου, το οποίο είναι σχεδόν ολοκληρωμένο και έτοιμο να αποδώσει ηλεκτρική ενέργεια με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία το συντομότερο δυνατόν», ανέφερε η υπουργός.
Με τη διπλή αυτή παρέμβαση, η υπουργός Περιβάλλοντος ουσιαστικά πειθαρχεί στην τελευταία απόφαση του ΣτΕ, που υπέδειξε τον ανορθόδοξο τρόπο με τον οποίο ο προηγούμενος υπουργός ΠΕΧΩΔΕ επιχείρησε να ξεπεράσει τις αντιρρήσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου: ενέκρινε με νόμο το μέρος (τη μεταφορά νερού) πριν από το όλον (σχέδια διαχείρισης του νερού στις περιοχές που τα ποτάμια ανήκουν).
Οι προκάτοχοι
Ταυτόχρονα η κ. Μπιρμπίλη στηλιτεύει τις προσπάθειες των προκατόχων της (τόσο από το ΠΑΣΟΚ όσο και τη Ν.Δ.), που επί είκοσι χρόνια νομοθετούν με σκοπό να παρακάμψουν τις αντιρρήσεις του ΣτΕ, μιλώντας για «ειλικρινή και ουσιαστική συμμόρφωση στις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας».
Αξιοσημείωτο είναι πως η παρέμβαση της υπουργού έρχεται σε σαφή αντίθεση με τη προχθεσινή τοποθέτηση του υπουργού Υποδομών κ. Δημ. Ρέππα, που τάχθηκε υπέρ της ολοκλήρωσης του έργου σε ορίζοντα τριετίας. Τη στάση αυτή κράτησε χθες στο ΣτΕ ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υποδομών, υποστηρίζοντας ότι αν «παγώσουν» τα έργα και εγκαταλειφθούν θα προκληθεί μεγαλύτερη ζημιά στο περιβάλλον από ό,τι με την ολοκλήρωση και λειτουργία τους.
Η παρέμβαση της υπουργού Περιβάλλοντος αιφνιδίασε όλους τους εμπλεκομένους στην υπόθεση. «Για πρώτη φορά ακούμε στην υπόθεση του Αχελώου έναν υπουργό να μιλάει για σεβασμό στη νομιμότητα», λέει στην «Κ» ο διευθυντής της WWF, κ. Δημ. Καραβέλας. «Η στάση του υπουργείου είναι γενικά θετική. Οσον αφορά τη Μεσοχώρα, αναγνωρίζουμε ότι το φράγμα είναι έτοιμο, αλλά δεν θεωρούμε ότι η πλήρωσή του με νερό θα είναι ανώδυνη για το πολύτιμο οικοσύστημα της περιοχής. Σε κάθε περίπτωση οι περιβαλλοντικές οργανώσεις διαφωνούν σταθερά με την εκτροπή του Αχελώου». «Τώρα περιμένουμε το ΣτΕ να είναι συνεπές σε όσα λέει από το 1994», λέει στην «Κ» ο νομάρχης Αιτωλοακαρνανίας κ. Ευθύμιος Σώκος. «Οι αποφάσεις του ΣτΕ βασίζονται στον νόμο, στη λογική και την ηθική». Η αίτηση αναστολής της WWF κατατέθηκε λίγες ημέρες μετά την απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, να αποστείλει σειρά προδικαστικών ερωτημάτων στο Ευρωδικαστήριο, σχετικά με τη συμβατότητα της εκτροπής με την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία. Η WWF ζητεί την απαγόρευση κάθε εργασίας που σχετίζεται έμμεσα ή άμεσα με την εκτροπή του Αχελώου και τις εργασίες ενεργειακής αξιοποίησής της ή, αν αυτό δεν προκριθεί, το «πάγωμα» μόνο των έργων που σχετίζονται με το φράγμα της Συκιάς και τη σήραγγα εκτροπής. Η απόφαση της Επιτροπής Αναστολών της Ολομέλειας του ΣτΕ δεν αναμένεται άμεσα, καθώς τα δύο «στρατόπεδα» κλήθηκαν να καταθέσουν συμπληρωματικά υπομνήματα έως τις 4 Δεκεμβρίου.