Μήπως η καλύτερη φύλαξη των πανεπιστημίων πλήττει την ακαδημαϊκή τους υπόσταση; Είναι αντιδημοκρατικό να υπάρχει φύλακας στην είσοδο τής κάθε σχολής, που να ενημερώνεται για το πού πηγαίνουν όσοι εισέρχονται στο κάθε κτίριο; Στα κτίρια που φιλοξενούν τους ύψιστους θεσμούς της Δημοκρατίας (π. χ. Βουλή) υπάρχει το… ελευθέρας;
Η συζήτηση άνοιξε μετά την πρόταση του διοικητικού συμβουλίου του Νομικού Τμήματος της Νομικής Αθηνών για ενίσχυση της φύλαξης του ιστορικού κτιρίου της οδού Σόλωνος, όπως γίνεται στο εξωτερικό. Η πανεπιστημιακή κοινότητα θα πρέπει να δώσει ουσιαστικές απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, εάν επιθυμεί να αντικρούσει την άποψη ότι οι «πανεπιστημιακοί φοβούνται και τη σκιά τους υπό την απειλή «κυρώσεων» από φοιτητικές παρατάξεις και κόμματα». «Μην ανοίγετε το θέμα. Αφήστε να ολοκληρωθούν οι εξετάσεις του Φεβρουρίου πρώτα με ηρεμία, και μετά το συζητάμε. Μην ξύνετε πληγές» ήταν η απάντηση στην «Κ» έμπειρου πανεπιστημιακού όταν του ζητήθηκε η άποψη…
Από την άλλη, η Πρυτανεία του Πανεπιστημίου Αθηνών ανεπίσημα έχει δηλώσει ότι θα εξετάσει τα ζητήματα αυτά σε κατάλληλο χρόνο. Η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) έχει προτείνει συνάντηση όλων των εμπλεκομένων η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα πραγματοποιηθεί μέσα στον Φεβρουάριο. Ειδικότερα, το διοικητικό συμβούλιο του Νομικού Τμήματος (η σχολή αποτελείται και από το Πολιτικό και το Οικονομικό Τμήμα) λίγο πριν από τις διακοπές των Χριστουγέννων ζήτησε να απομακρυνθούν αμέσως από το κτίριο ο ραδιοφωνικός σταθμός, καθώς και όλες οι άλλες αυθαίρετες εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούν κατά κύριο λόγο εξωπανεπιστημιακοί, να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να αποτρέπεται η αυθαίρετη είσοδος στο κτίριο εξωπανεπιστημιακών στοιχείων, και τέλος να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε στους χώρους της σχολής να μην λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις για τις οποίες δεν έχει χορηγηθεί άδεια από την Πρυτανεία ή την Κοσμητεία.
«Η αφύπνιση της πανεπιστημιακής κοινότητας από το λήθαργό της απαιτεί τομές. Αντί να υφιστάμεθα παθητικά τη διαιώνιση της απαξίωσης, οφείλουμε να διασφαλίσουμε την πανεπιστημιακή συνοχή. Το ελεύθερο και ανοιχτό πανεπιστήμιο δεν μπορεί παρά να είναι ένα δυνατό και οραματικό πανεπιστήμιο. Σ’ αυτό το πνεύμα είναι αυτονόητη η στήριξή μας στο Δ. Σ. του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και στον πρόεδρό του κ. Θεόδωρο Φορτσάκη. Η Νομική Σχολή ήταν και θα παραμείνει, όσο αντίξοες και αν είναι οι συνθήκες, χώρος ελευθερίας και προόδου», δήλωσαν 103 πανεπιστημιακοί και εργαζόμενοι, αμέσως μετά τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν κυρίως από φοιτητικές παρατάξεις.
Εκτοτε όμως το θέμα έμεινε στην άκρη, την ίδια στιγμή που το πρυτανικό συμβούλιο του ιδρύματος δεν έχει λάβει επίσημη θέση.
Η Νομική
«Κάθε απόφαση της Νομικής Σχολής φέρει ιστορικό βάρος. Η πρόταση του διοικητικού συμβουλίου του Νομικού Τμήματος θα ζητηθεί και από τα άλλα δύο Τμήματα. Τα τρία Τμήματα της σχολής ποτέ δεν διαχώρισαν τις θέσεις τους σε κρίσιμα ζητήματα», ανέφερε στην «Κ» ο πρόεδρος του Οικονομικού Τμήματος κ. Ιωάννης Δημητρίου. Ο πρόεδρος του Πολιτικού Τμήματος κ. Χρήστος Λυριτζής τόνισε, μιλώντας στην «Κ», ότι «οι προτάσεις του Νομικού Τμήματος είναι καλοπροαίρετες, αλλά πρακτικά είναι ανεφάρμοστες. δεν μπορεί να γίνει έλεγχος των εισερχομένων. Η υπάρχουσα πολιτική κουλτούρα -ίσως κακώς – δεν θα επέτρεπε να γίνει πράξη η πρόταση του Νομικού Τμήματος. Είναι πρόωρη η συζήτηση για φύλαξη των κτιρίων, διότι δεν έχει διαμορφωθεί το κλίμα. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι οι φοιτητικές παρατάξεις να αποδεχθούν να συμμετάσχουν στη φύλαξη των κτιρίων». Βέβαια, «με το που ακούν οι παρατάξεις την πρόταση αντιδρούν», όπως ανέφερε διδάσκων στη σχολή, ενώ ο περαστικός μπορεί να δει στους τοίχους της Νομικής και πέριξ αυτής τη φωτογραφία του κ. Φορτσάκη με το σύνθημα «φόλα στον μπατσοκαθηγητή»…
Τι συμβαίνει στο εξωτερικό
Τελείως διαφορετική εικόνα στο ζήτημα της φύλαξης καταγράφεται στα ΑΕΙ του εξωτερικού. Το βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί τα ελληνικά με τα ξένα ΑΕΙ είναι ότι στο εξωτερικό έχει εδραιωθεί μία πολιτική κουλτούρα, σύμφωνα με την οποία είναι αδιανόητη η παρουσία εντός των χώρων των ΑΕΙ εξωπανεπιστημιακών προσώπων σε μόνιμη βάση. Αλλωστε, στο εξωτερικό οι αρχές των πανεπιστημίων εστιάζουν στη φύλαξη των ιδρυμάτων, αφού θεωρείται «εκ των ων ουκ άνευ» η προστασία της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών εντός των ιδρυμάτων. Ετσι, δεν υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθούν έκτροπα εντός των πανεπιστημιακών χώρων και να μην παρέμβει αστυνομική δύναμη. Στο εξωτερικό είναι ευρέως διαδεδομένη η φύλαξη των πανεπιστημιακών χώρων με μέτρα (π. χ. ταυτότητες, μπάρες, ιδιωτική αστυνομία). Από την άλλη τα βρετανικά ΑΕΙ δεν έχουν μέτρα φύλαξης, όμως δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα των ελληνικών ΑΕΙ. Ισως, οι Βρετανοί πανεπιστημιακοί να έχουν βρει το «κλειδί»…
Στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ υπάρχει φύλαξη από υπαλλήλους, ενώ στα μεγάλα campus φοιτητές του ιδρύματος έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν ως ωρομίσθιοι με αρμοδιότητα να «σαρώνουν» τον χώρο λειτουργώντας ως «πρώτο μάτι» για τυχόν έκνομες ενέργειες. Οταν συμβεί κάτι, οι φοιτητές ειδοποιούν και κατόπιν αναλαμβάνουν οι αρχές του ιδρύματος και η Αστυνομία.
Αυστηρά συστήματα φύλαξης των πανεπιστημιακών χώρων εφαρμόζονται σε πανεπιστήμια της Δυτικής Ευρώπης, εκ των οποίων πολλά αναθέτουν τη φύλαξη σε ιδιωτικές εταιρείες με σχετικό αντικείμενο. «Είναι αδιανόητο να μην παρέμβουν οι φύλακες όταν γίνονται επεισόδια. Επίσης, οι φοιτητές, οι πανεπιστημιακοί, οι διοικητικοί υπάλληλοι και οι επισκέπτες θεωρούν πολύ λογικό να υπάρχει έλεγχος κατά την είσοδο στους χώρους του ιδρύματος» τόνισε, μιλώντας στην «Κ», πανεπιστημιακός με σπουδές στη Γαλλία, μια χώρα ιδιαίτερα ευαίσθητη σε τέτοια θέματα.