Μια καλοκαιρινή βραδιά του 1999 σ’ ένα ουζερί της Αθήνας μια παρέα νέων μηχανικών και αρχιτεκτόνων συζητεί ζωηρά. «Πώς θα σας φαινόταν, αν υπήρχε μια οργάνωση αντίστοιχη των «γιατρών χωρίς σύνορα», αλλά με μηχανικούς;» λέει ο 30χρονος τότε μηχανικός Γιάννης Κουγιανός, χωρίς να αντιλαμβάνεται τη βαρύτητα της πρότασής του, που ήδη είχε πάρει σάρκα και οστά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σήμερα, που οι Ελληνες «Μηχανικοί χωρίς Σύνορα» έχουν διαγράψει μια μακρά και επιτυχημένη πορεία, αποδεικνύεται ότι τελικά οι αυθόρμητες ιδέες είναι πολλές φορές οι καλύτερες. «Είχα διαπιστώσει ιδίοις όμμασι σε χώρες της Αφρικής την έλλειψη συστήματος ύδρευσης, το υποτυπώδες οδικό δίκτυο, αλλά και την κακή κατάσταση στέγασης του πληθυσμού», διηγείται ο κ. Κουγιανός. «Σκέφτηκα, λοιπόν, τη δημιουργία ενός δικτύου επιστημόνων που εθελοντικά θα δραστηριοποιούνταν στις αναπτυσσόμενες χώρες για την κατασκευή βασικών υποδομών αλλά και την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών». Βέβαια, το «ντεμπούτο» έγινε στους σεισμούς της Αθήνας το 1999, εν συνεχεία όμως δραστηριοποιήθηκαν σε όλες τις ηπείρους, δείχνοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στη λειψυδρία.
Το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα τεχνικό τους έργο ήταν το φράγμα Damte στην Αιθιοπία, που ολοκληρώθηκε ο 2006. «Στο σημείο εκείνο έρρεε για ένα μήνα κάθε χρόνο ένας ορμητικός χείμαρρος, το νερό του οποίου μπορούσε να αξιοποιηθεί» εξηγεί ο κ. Κουγιανός. «Είχαμε στενή συνεργασία με την κυβέρνηση της Αιθιοπίας και την αιθιοπική κοινότητα στην Ελλάδα, οι οποίοι άλλωστε υπέδειξαν την αναγκαιότητα για το συγκεκριμένο έργο». Η ελληνική ομάδα εκπαίδευσε μάλιστα τρεις Αιθίοπες συναδέλφους τους στην Ελλάδα, ώστε να διευρύνουν την τεχνογνωσία τους και να μπορούν να επιτηρούν το έργο. «Οι αρχές μάς παρακάλεσαν να εργαστεί ο τοπικός πληθυσμός στο σπάσιμο της πέτρας και να μη χρησιμοποιήσουμε μηχανήματα», θυμάται ο κ. Ιορδάνης Τόκογλου, που είχε ασχοληθεί με το οργανωτικό κομμάτι. «Αυτό είχε ως συνέπεια το έργο να καθυστερήσει, αλλά οι κάτοικοι ήταν ικανοποιημένοι». Οι Ελληνες μηχανικοί, αποχαιρετώντας την Αιθιοπία, δεν είχαν μόνο εξοικονομήσει νερό για τους κατοίκους, αλλά είχαν διασπείρει και τη γνώση.
Η ελληνική ομάδα κατασκεύασε επίσης το «Κέντρο Μητρότητας» των Καλάς στο Πακιστάν, αγροτικές κατοικίες και συστήματα άντλησης νερού από πηγάδια στην Καλκούτα της Ινδίας, συνέταξε μελέτες για έργα υδροδότησης στη Νιγηρία, το Μπουρουντί, το Πράσινο Ακρωτήριο, ενώ βρίσκεται σε διαδικασία εξεύρεσης πόρων για την ανέγερση σπιτιών στη Βραζιλία προκειμένου να αντικατασταθούν οι φαβέλες. Ακόμα, εκπόνησαν μελέτη για την τοποθέτηση μικρών υδροηλεκτρικών μονάδων στη χώρα μας, την οποία έχουν καταθέσει από το 2001 στους αρμόδιους.
«Η δουλειά μου στην Αθήνα μού φαίνεται συχνά ανιαρή» ομολογεί ο κ. Κουγιανός, που διατηρεί άσβεστο τον αρχικό του ενθουσιασμό. «Η ηθική ανταμοιβή είναι πολύ μεγάλη από τη δραστηριότητά μας εκτός συνόρων». Πολλά τεχνικά έργα, βέβαια, δεν έχουν ακόμα προχωρήσει. «Αναμένω από τον κόσμο να αγκαλιάσει κάποια σχέδια, όχι μόνο οικονομικά, αλλά με εθελοντική εργασία», καταλήγει. «Χρειαζόμαστε τη βοήθεια και άλλων επιστημών».