Στη χώρα μας, δυστυχώς, εξακολουθούν να υφίστανται διαχωρισμοί κάθε είδους, που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να συντηρούν ακαίρως μια ξεπερασμένη αντίληψη του καλού και του κακού όπως ο καθένας, η κάθε ομάδα, η κάθε ιδεολογία το οριοθετεί. Επί παραδείγματι στις δημοτικές-περιφερειακές εκλογές κάποιοι θέλουν να χωρίσουν τους ψηφοφόρους σε «μνημονιακούς» ή «αντι-μνημονιακούς».
Ξεκινώντας από τον τρόπο γραφής, τον τρόπο έκφρασης και φθάνοντας μέχρι τον τρόπο ιδεολογικής αναφοράς, όπου κρίνεται με βάση «τσιτάτα» και φιλοσοφικές εγγραφές και αναλόγως κατατάσσεται ο καθένας στην εδώ ή στην αντίπερα όχθη, με τον χρωματισμό που δίνεται στην κάθε όχθη!!
Ετσι, για πολλά χρόνια και για πόσα ακόμη, με διαχωριστικές γραμμές ή μάλλον με τείχη αποκλείουμε ομάδες, κατηγορίες ανθρώπων με τους οποίους όχι μόνο δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα, αλλά αντιθέτως μας συνδέουν πολύ περισσότερα και πρωτίστως η αγωνία για το τι μέλλει γενέσθαι στον τόπο μας, αλλά και ευρύτερα στον ευρωπαϊκό χώρο, με τη ματιά μας να φθάνει μέχρι τα πέρατα του «κόσμου», όπου υπάρχει πόνος προσφερόμενος για απάλυνσή του, αν όχι για γιατρειά, που δεν χάνεται με το πέρασμα του χρόνου και το φθαρτό της ζωής. Και τούτο γιατί πάντα το αποτύπωμα μένει και κάποιοι άλλοι, το αποκωδικοποιούν και προχωρούν εξελικτικά για κάτι καλύτερο και αποδοτικότερο με βάση την προσφορά στην κοινωνία.
Ο δρόμος αυτός της προσφοράς δεν έχει ένα όνομα δογματικό, μονολιθικό, αλλά περισσότερα. Θα μπορούσε να μην έχει και όνομα, γιατί όλο και κάποιοι, με ιδεολογικά προσχήματα, θα επιχειρήσουν να χειραγωγήσουν τον κόσμο, να εκμεταλλευτούν τελικά για τους δικούς τους σκοπούς, που συνήθως είναι η άμετρη φιλοδοξία τους, η ικανοποίηση του εγώ τους και η ανάγκη για αναγνώριση. Η αρχομανία.
Εν πάση περιπτώσει, θεωρώ ότι το σπουδαιότερο είναι να προσεγγίζουμε τους ανθρώπους μέσα από μια ιδεολογία που έχει αρχή και τέλος τον ανθρωπισμό, την αλληλεγγύη και στηρίζεται σε πανανθρώπινες αξίες και πολιτισμικές κατακτήσεις, που αναδεικνύουν ανώτερο πνεύμα και δεν απευθύνονται στα ανθρώπινα ένστικτα, στα ορμέμφυτα δεν εκμεταλλεύονται την άγνοια και τον ανθρώπινο πόνο και δεν διαθέτουν την αποκλειστικότητα στην επίλυση των προβλημάτων ή και το «χάρισμα». Γιατί μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν αυτό αποδεικνύει περίτρανα. Οτι συνήθως οι εμφανιζόμενοι ως σωτήρες, με την κατάλληλη περιβολή, αλλά και προβολή, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι τον περαιτέρω αποπροσανατολισμό, τη σύγχυση και τελικά την αδιαφορία, την ηθελημένη ή μη ύπνωση της κοινωνίας.
Εγωισμοί, εμμονές, δογματισμοί και αποκλεισμοί έχουν οδηγήσει σε μια πλήρη αποδιοργάνωση και διάσπαση της κοινωνικής συνοχής, οι δε αντιδράσεις οργανωμένων ομάδων περιθωριοποιούνται και αντιμετωπίζονται ως γραφικές αφού πολλές φορές εξαντλούνται στη λεπτομέρεια και χάνουν το δάσος και μάλιστα οριστικά.
Θεωρώ ότι ο τόπος αυτός έχει τεράστιες δυνάμεις, τεράστιες δυνατότητες, ανεκδήλωτες εδώ, εκδηλωμένες όμως στο εξωτερικό, που «αναγκάζονται» να αγωνίζονται, να συγκρίνονται και να αναδεικνύουν τα όποια μεγέθη τους.
Δυστυχώς, εδώ το πελατειακό σύστημα, που περισσότερο μεριμνά για την ενίσχυσή του και την εδραίωση της διαφθοράς και πολύ λιγότερο για τη σωστή παιδεία, την καλλιέργεια του πνεύματος και της ψυχής, οδηγεί σε στρατιές ανέργων και το χειρότερο σε στρατιές ακαλλιέργητων, χωρίς ιστορική γνώση και συνείδηση, καταδικασμένων σε πλήρη ακινησία, απραξία και αφασία. Χωρίς δυνατότητα προσφοράς ουσιαστικής, παρά μόνο μηχανικής.
Χρειαζόμαστε συνειδητούς πολίτες, ζωντανούς, χωρίς αγκυλώσεις και δογματισμούς ότι δηλαδή μόνο αυτοί κατέχουν την αλήθεια. Ενα είδος δηλαδή προφητών που όλο και περισσότερο μας παρουσιάζονται, όπως συμβαίνει σε εποχές φτωχές, σε πνευματικό πλούτο. Αν ξεπεράσουμε αντιλήψεις διαφόρων ειδών που σε κάποιο βαθμό καταδυναστεύουν, κατακερματίζουν, αφαιρούν και δεν προσθέτουν στον αγώνα για βελτίωση των όρων και των συνθηκών διαβίωσης τότε οι εξελίξεις θα έλθουν γρηγορότερα, με γνώμονα το κοινό καλό, που όμως κι αυτό διαφοροποιείται και κατατάσσεται, αναλόγως της όχθης στην οποία είμαστε προσκολλημένοι ή και κολλημένοι.
Σε κάθε περίοδο και ιδιαίτερα όταν όλα φαίνονται χαμένα, υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για το καλύτερο που είναι η προσέγγιση της πολιτικής με ανθρώπινους όρους, με καθαρή συνείδηση, με επίκεντρο την ανθρώπινη αγωνία και τη βελτίωση της σκέψης, μέσα από τη γνώση την πολύπλευρη.
Πολλοί είναι οι έχοντες κοινή αγωνία, ανάλογους προβληματισμούς και διάθεση προσφοράς. Ο καθένας, η κάθε ομάδα, το κάθε σύνολο τελικά όπως θα εξελιχθεί, έχει τις δυνατότητες μεγάλης προσφοράς με αυτονόητη προϋπόθεση την αυτογνωσία, την αυτοκριτική, την ισότητα και την προώθηση απόψεων. Δεν εξυπηρετεί την κοινωνία μας ο εγκλωβισμός μας εντός των υποτιθέμενων ιδεολογικών τειχών. Καιρός είναι να τα γκρεμίσουμε, ώστε να ενισχυθεί η ορθή λειτουργία των θεσμών, η Δημοκρατία, η υπεράσπιση και ενίσχυση του Κράτους Δικαίου.
*Ο κ. Δημήτριος Χ. Παξινός είναι πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.