Εμπλοκή παρατηρείται στη χρηματοδότηση των ερευνητικών προτάσεων των πανεπιστημίων, ΤΕΙ και ερευνητικών κέντρων. Πρόκειται για κονδύλια από το συνολικού ύψους ποσό του 1,541 δισ. ευρώ, που προβλέπεται από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) για την καινοτομία και την έρευνα την επόμενη τριετία, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων μένει προς το παρόν αδιάθετο και υπάρχει κίνδυνος απώλειάς τους. Το πρόβλημα ανέδειξε η παραίτηση του κ. Αχιλλέα Μητσού από τη θέση του γενικού γραμματέα Ερευνας και Τεχνολογίας, ο οποίος κατηγόρησε τον αρμόδιο υφυπουργό Παιδείας Ιωάννη Πανάρετο για υπερσυγκέντρωση αρμοδιοτήτων και αδιαφανείς, αργές διαδικασίες. Ουσιαστικά, μεταξύ των δύο ανδρών αποτυπώθηκε η κόντρα για τον τρόπο αξιολόγησης των ερευνητικών προτάσεων.
Καθυστέρηση
Ειδικότερα, έχει καθυστερήσει η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης των προτάσεων που υποβλήθηκαν για χρηματοδότηση στο πλαίσιο των προγραμμάτων «Θαλής» και «Αρχιμήδης», συνολικού ύψους 140 εκατ. ευρώ. Από τα πανεπιστήμια, τα ΤΕΙ και τα ερευνητικά κέντρα έχουν υποβληθεί περί τις 1.500 προτάσεις και το μέγιστο ποσό χρηματοδότησης κάθε πρότασης είναι 600.000 ευρώ. Η προκήρυξη των δύο προγραμμάτων έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση και η διαδικασία έπρεπε να ολοκληρωθεί έως τον περασμένο Φεβρουάριο. Ομως, στα μέσα του προηγούμενου καλοκαιριού, ο κ. Πανάρετος άλλαξε τους όρους της προκήρυξης, ζητώντας οι υποψήφιοι να υποβάλουν περίληψη της πρότασής τους στα αγγλικά ώστε να αξιολογηθούν από πανεπιστημιακούς του εξωτερικού. Η αρχική καταληκτική ημερομηνία του διαγωνισμού ήταν για τον Φεβρουάριο του 2010, αλλά, σχεδόν ένα χρόνο μετά, αρμόδια πηγή του υπ. Παιδείας, μιλώντας στην «Κ», δεν θέλησε να δεσμευθεί για τον χρόνο ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων. «Εχουμε μια σειρά ξένων αξιολογητών-κριτών, των οποίων αναζητούμε το ερευνητικό πεδίο ώστε να τους στείλουμε να αξιολογήσουν τις αντίστοιχες ερευνητικές προτάσεις», δήλωσε η ίδια πηγή.
Για το θέμα, πάντως, η ομοσπονδία των πανεπιστημιακών (ΠΟΣΔΕΠ) επικρίνει το υπουργείο λέγοντας ότι, μεταξύ άλλων, δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τα χαρακτηριστικά της επιτροπής για την πιστοποίηση των αξιολογητών, τα κριτήρια επιλογής τους, ο μέγιστος αριθμός των προτάσεων που θα αξιολογήσουν, η αμοιβή τους.
Ταυτόχρονα, υπάρχει καθυστέρηση και στη χρηματοδότηση της ερευνητικής δραστηριότητας των μεταδιδακτόρων, καθώς ο υφυπουργός μέσα στο καλοκαίρι άλλαξε τους όρους προκήρυξης και όρισε νέα προθεσμία υποβολής προτάσεων.
Μάλιστα, πηγές του υπουργείου ανέφεραν στην «Κ» ότι η αλλαγή των όρων κρίθηκε απαραίτητη καθώς η αρχική προκήρυξη της ΓΓΕΤ (Γεν. Γραμματεία Ερευνας Τεχνολογίας) ήταν εκτός της φιλοσοφίας που ήθελε το υπουργείο να υπηρετήσει η σχετική χρηματοδότηση. Με βάση τους νέους όρους, θα χρηματοδοτηθούν προτάσεις μεταδιδακτόρων (που έχουν ολοκληρώσει το διδακτορικό τους την τελευταία διετία) για να μπορέσουν να συνεχίσουν την έρευνα στο εξωτερικό καθώς και προτάσεων Ελλήνων του εξωτερικού που θα συνεχίσουν την έρευνά τους στην Ελλάδα.
Παράλληλα, όπως ανέφερε στην «Κ» η γραμματέας της ΠΟΣΔΕΠ, Ευγενία Μπουρνόβα, εκκρεμεί η ανακοίνωση των τελικών αποτελεσμάτων του παλαιότερου προγράμματος «Ηράκλειτος» και η πληρωμή των εκατοντάδων υποψήφιων διδακτόρων, παρότι οι προτάσεις είχαν κατατεθεί προ δύο ετών.
Η παραίτηση του κ. Μητσού, ο οποίος κατήγγειλε τον κ. Πανάρετο για υπερσυγκεντρωτισμό και αδιαφανείς διαδικασίες, ανέδειξε το θέμα των καθυστερήσεων που ενέχουν τον κίνδυνο, όπως τόνισε στην «Κ» ο κ. Μητσός, της απώλειας κοινοτικών κονδυλίων, καθώς οι διαδικασίες γίνονται χωρίς διαφάνεια και τα απαραίτητα εχέγγυα. Από την πλευρά του, ο κ. Πανάρετος διαβεβαίωσε, μιλώντας στην «Κ», ότι δεν υπάρχει πιθανότητα απώλειας κονδυλίων, αναφέροντας ότι το σύστημα αξιολόγησης αλλάζει άρδην ώστε οι προτάσεις των Ελλήνων ερευνητών να αξιολογηθούν από ξένους επιστήμονες. Στελέχη του υπουργείου Παιδείας επισήμαναν στην «Κ» ότι «έως τώρα φίλοι αξιολογούσαν τις προτάσεις φίλων». Η αλλαγή αυτή, όπως δικαιολογήθηκαν τα ίδια στελέχη, απαιτεί χρόνο για να έχει αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.