«Εθνικόν είναι το αληθές», είχε πει ο εθνικός μας ποιητής, Διονύσιος Σολωμός. Ετσι, 190 χρόνια μετά την Ελληνική Επανάσταση έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου για μια ενδελεχή και επιστημονική ανασκόπηση των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στη δημιουργία του ελληνικού κράτους μέσω της σειράς ντοκιμαντέρ του ΣΚΑΪ «1821». «Είναι χαρά και τιμή για τον ΣΚΑΪ η παρουσίαση της σειράς «1821», που ερευνά την κορυφαία στιγμή της ελληνικής ιστορίας», δήλωσε ο κ. Γιάννης Αλαφούζος, πρόεδρος του σταθμού στην πρώτη επίσημη παρουσίαση της σειράς, που έγινε χθες στο Ναύπλιο. Στην εκδήλωση συμμετείχαν όλοι όσοι συνέβαλαν στην παραγωγή του ντοκιμαντέρ, ενώ την παρακολούθησαν τοπικοί παράγοντες και μαθητές από λύκεια του Ναυπλίου και φοιτητές από το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
«Η σειρά δίνει βήμα στη νεώτερη ιστορία για να «μιλήσει» στο ευρύ κοινό», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Θάνος Βερέμης, καθηγητής Ιστορίας και ιστορικός σύμβουλος της σειράς, μαζί με τον κ. Ιάκωβο Μιχαηλίδη, καθηγητή Ιστορίας στο ΑΠΘ. «Μέσω της τηλεόρασης η Ιστορία παύει να είναι μια αφηρημένη επιστήμη», επισήμανε ο κ. Βερέμης. Η ιδέα για το «1821» γεννήθηκε στη διάρκεια των γυρισμάτων των «Μεγάλων Ελλήνων», όπως ανέφερε ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος, ο οποίος είναι ο παρουσιαστής του ντοκιμαντέρ. Η ιστορική σειρά, που ξεκινάει την Τρίτη 25 Ιανουαρίου, είναι μια φιλόδοξη προσπάθεια, καθώς αποτελεί ένα νέο τηλεοπτικό είδος για τα ελληνικά δεδομένα, το docu drama. Οι δημιουργοί είχαν ως πρότυπο τα ιστορικά ντοκιμαντέρ της αγγλικής τηλεόρασης, και δη του BBC, που συνδυάζουν την ιστορική αφήγηση με τη δραματοποίηση. «Το επεισόδιο για την πολιορκία του Μεσολογγίου είναι συγκλονιστικό, γιατί κατορθώνει να συγκινεί, χωρίς όμως να είναι μελό», σχολιάζει ο κ. Βερέμης.
Συγγραφή και γυρίσματα
«Η ιστορική έρευνα και η συγγραφή του σεναρίου διήρκεσαν πάνω από έναν χρόνο, ενώ τα γυρίσματα περίπου 14 μήνες», δήλωσε στην «Κ» ο κ. Γιούρι Αβέρωφ, παραγωγός και ένας εκ των σκηνοθετών της σειράς, «ωστόσο, σε όλη τη διάρκεια το σενάριο αναπροσαρμοζόταν». Οι συντελεστές της παραγωγής ταξίδεψαν σε τέσσερις πόλεις-σταθμούς της Ελληνικής Επανάστασης, Παρίσι, Κωνσταντινούπολη, Μόναχο και Παρίσι. «Στόχος μας ήταν όχι μόνο να αναπαράγουμε πιστά τα γεγονότα, αλλά να μεταφέρουμε και την αίσθηση της εποχής», επεσήμανε ο κ. Αβέρωφ, «κάτι που επιτυγχάνουμε μέσω των αυθεντικών ρούχων και όπλων που χρησιμοποιήσαμε». Επίσης, οι τηλεθεατές θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν για πρώτη φορά τρισδιάστατες αναπαραστάσεις μαχών. «Το υλικό που διαθέτουμε για το 1821 είναι πολύ πλούσιο, ωστόσο κληθήκαμε να επιλέξουμε για το ντοκιμαντέρ τις σημαντικότερες και χαρακτηριστικότερες φάσεις της Επανάστασης», σχολιάζει ο ίδιος. Πέρα από την ανάλυση των γεγονότων από τους Ελληνες ιστορικούς, στην αφήγηση παρεμβαίνουν και ξένοι ακαδημαϊκοί από κορυφαία πανεπιστήμια, όπως το Cambridge, αλλά και πανεπιστημιακά ιδρύματα της Τουρκίας. Ακόμα, η αφήγηση συμπληρώνεται από μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων, ξένων περιηγητών και Ελλήνων στρατιωτών. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην από-δόμηση πολλών στερεοτύπων.
Στο τέταρτο επεισόδιο από τα συνολικά οκτώ της σειράς, που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε μέσα στο κτίριο του βουλευτηρίου στο Ναύπλιο, αναφέρεται στη μάχη του Πέτα, τη σφαγή της Χίου, αλλά και στο κίνημα των Φιλελλήνων. Οι θεατές έρχονται αντιμέτωποι με πολλές παραμέτρους που συχνά αγνοούνται: όπως οι εμφύλιες διαμάχες στο στρατόπεδο των Ελλήνων και ο ανατολίτικος τρόπος ζωής τους, που ήθελε τις γυναίκες καλυμμένες.
Σκοτεινή φιγούρα
«Ποιοι είναι αυτοί που ήρθαν μόλις χθες στην Ελλάδα και μας δίνουν εντολές» αναρωτιέται ενοχλημένος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αναφερόμενος στους ξένους εθελοντές, που είχαν έρθει στην Ελλάδα για να βοηθήσουν τους επαναστατημένους Ελληνες. Ακόμα, γνωρίζουν τον περίφημο Μπακόλα, σκοτεινή φιγούρα της Ιστορίας που παίζοντας διπλό παιχνίδι, συνετέλεσε στην πανωλεθρία της μάχης του Πέτα. «Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι προ του 1821 δεν υπήρχε ενιαίο ελληνικό κράτος, οι Ελληνες ζούσαν διαιρημένοι και είχαν διαφορετικά κίνητρα για να επαναστατήσουν», υπογραμμίζει ο κ. Βερέμης.
Η χρονική συγκυρία, όπου το ηθικό αλλά και η υπερηφάνεια πολλών Ελλήνων έχει «λαβωθεί» αυτή τη φορά με διαφορετικό τρόπο, μοιάζει ιδανική. Αφενός γιατί είναι καιρός (υπό την αρχαιοελληνική έννοια της κατάλληλης στιγμής) για ενδοσκόπηση, αυτοκριτική και προσδιορισμό της ταυτότητάς μας, και αφετέρου γιατί το μήνυμα είναι αισιόδοξο. «Οι Ελληνες κατορθώνουν παρά τις αντιξοότητες να κερδίσουν και να αποκτήσουν το πρώτο ανεξάρτητο κράτος στα Βαλκάνια», καταλήγει ο κ. Βερέμης.