Την ώρα που οι Χώροι Ταφής και οι (κακώς) υπαρκτές ακόμα χωματερές της χώρας ξεχειλίζουν από σκουπίδια, στη γειτονική Ιταλία έγινε ένα πολύ σημαντικό βήμα για τη μείωση των αποβλήτων. Από την Πρωτοχρονιά απαγορεύθηκε η χρήση της πλαστικής σακούλας σε όλη τη χώρα.
«Εμείς είμαστε σε πολύ χειρότερη κατάσταση, την οποία κρύβει η έλλειψη στοιχείων. Η εκτίμησή μου είναι ότι στον κάθε κάτοικο της Ελλάδας αναλογούν περισσότερες από 500 πλαστικές σακούλες τον χρόνο (έναντι 300 στην Ιταλία), αφού και για ένα κουλούρι ή ένα μικρό αντικείμενο παίρνουμε πλαστική σακούλα», λέει στην «Κ» ο κ. Φίλιππος Κυρκίτσος, πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (ΟΕΑ). Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στην Ελλάδα παράγονται περίπου 60.000 τόνοι πλαστικής ύλης ετησίως, που αντιστοιχούν σε 1 δισεκατομμύριο σακούλες μιας χρήσεως. Παρά το γεγονός ότι η πλαστική σακούλα έγινε πιο λεπτή, το ποσοστό του πλαστικού στο σύνολο των απορριμμάτων έχει υπερδιπλασιαστεί από τη δεκαετία του ’80 – τότε ήταν περί το 6%. Το 2003 ήταν 14% στην Αθήνα, ενώ σήμερα υπολογίζεται έως και 17%.
Η πλαστική σακούλα δίνεται «τζάμπα», αλλά δεν είναι δωρεάν. Κατ’ αρχάς, ο καταναλωτής ουσιαστικά πληρώνει την πλαστική σακούλα στο ταμείο, καθώς το κόστος της είναι ενσωματωμένο στην τιμή των προϊόντων (υπολογίζεται στο 0,3% της συνολικής τιμής). Το κοινωνικό όμως κόστος είναι πολύ μεγαλύτερο, ειδικά όταν καταλήγει στα σκουπίδια ή πετάγεται ανεξέλεγκτα, αφού χρειάζονται δεκάδες χρόνια για να διαλυθεί και εμποδίζει την αποδόμηση και των οργανικών αποβλήτων. Στη θάλασσα διαλύεται με ακόμα πιο αργούς ρυθμούς και αποτελεί μεγάλο κίνδυνο για τα πουλιά, τα ψάρια, τις φώκιες, τις θαλάσσιες χελώνες.
Τι πρέπει να γίνει; «Θα μπορούσε να αφαιρεθεί η τιμή της πλαστικής σακούλας από τα προϊόντα και να πωλείται χωριστά στο ταμείο, προς δύο λεπτά για παράδειγμα. Με τα χρήματα αυτά μπορεί να επιδοτηθεί η αγορά υφασμάτινης ή άλλης επαναχρησιμοποιούμενης τσάντας», σημειώνει ο πρόεδρος της ΟΕΑ. «Υπάρχουν και οι βιοδιασπώμενες σακούλες από μη γενετικά τροποποιημένο καλαμπόκι ή πατάτα. Καλύτερη είναι και η εύκολα ανακυκλώσιμη χάρτινη σακούλα μιας χρήσης», συμπληρώνει.
Αλλά το πιο σημαντικό είναι να αναδειχθεί ένα διαφορετικό πρότυπο κατανάλωσης, χωρίς την υπερβολική χρήση πλαστικού μιας χρήσης που επέβαλε η αγορά. Γιατί ξεχάσαμε το παλιό κλασικό διχτάκι για τα καθημερινά ψώνια; Προτιμάμε να ανεμίζουν παντού οι πεταμένες σακούλες, σαν «σημαίες» ενός πλαστικού πολιτισμού;