Συνολικά 3.448 πρόστιμα συνολικής αξίας 248.730 ευρώ καταλογίστηκαν σε λαθρεπιβάτες των αστικών συγκοινωνιών μεταξύ 1ης και 20ής Μαΐου από άνδρες του νέου σώματος ελεγκτών το οποίο δραστηριοποιείται από τις αρχές Απριλίου. Κάθε ένας από τους 150 ελεγκτές που έχουν επιδοθεί στο «κυνήγι» των λαθρεπιβατών υπολογίζεται, σύμφωνα με τα πρώτα στατιστικά στοιχεία, ότι «κόβει» 3,5 πρόστιμα έναντι 2,5 προστίμων ανά ελεγκτή που καταλογίζονταν μέχρι πρότινος. Το ύψος των προστίμων που έχει καταλογιστεί δεν αναμένεται να εισρεύσει στα ταμεία του ΟΑΣΑ ως έχει, καθώς κάποιοι παραβάτες θα υποβάλουν ενστάσεις, ενώ σχεδόν το 90% εκτιμάται ότι θα καταβληθεί μέσω των εφοριών, καθώς δεν θα πληρωθούν άμεσα λόγω της οικονομικής κατάστασης. Ωστόσο, σύμφωνα με στελέχη του ΟΑΣΑ, ο στόχος της εντατικοποίησης των ελέγχων δεν είναι εισπρακτικός, αλλά να λειτουργήσει αποτρεπτικά, περιορίζοντας το φαινόμενο της εισιτηριοδιαφυγής. Σήμερα, εκτιμάται ότι ο ΟΑΣΑ χάνει περίπου 4 εκατ. ευρώ από τη λαθρεπιβίβαση μηνιαίως, ενώ στόχος είναι ο περιορισμός των ζημιών της εισιτηριοδιαφυγής κατά 10% έως το τέλος του χρόνου.
Υπάρχουν μάλιστα μέσα, όπως είναι τα λεωφορεία της ΕΘΕΛ, στα οποία εκτιμάται ότι η μη επικύρωση εισιτηρίου αγγίζει ακόμη και το 40%. Είναι χαρακτηριστικό ότι βάσει δειγματοληπτικής μελέτης του ΟΑΣΑ, το ποσοστό της ετήσιας εισιτηριοδιαφυγής ανερχόταν στο 13,8% για το 2008, το οποίο αντιστοιχεί σε διαφυγόντα έσοδα ύψους 47 εκατ. ευρώ για το σύνολο των αστικών συγκοινωνιών (και του Προαστιακού). Τα απολεσθέντα έσοδα από την εισιτηριοδιαφυγή αυξήθηκαν το 2009 στα 50 εκατ. ευρώ. Το κόστος λειτουργίας του νέου σώματος ελεγκτών θα ανέλθει στα 6 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ τα αναμενόμενα έσοδα υπολογίζονται ετησίως σε 15 εκατ. ευρώ συνολικά (5 εκατ. από τα πρόστιμα και 10 εκατ. από την αύξηση των ακυρώσεων).
Τα περισσότερα πρόστιμα (251) καταλογίστηκαν την Τετάρτη 4 Μαΐου, ενώ τα λιγότερα (19) κατά την πρώτη ημέρα του μήνα, Κυριακή 1η Μαΐου. Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι τα Σαββατοκύριακα δεν παρατηρείται περιορισμός της λαθρεπιβίβασης, καθώς, με εξαίρεση την Πρωτομαγιά, κάθε Σάββατο και κάθε Κυριακή του περασμένου μήνα τα πρόστιμα δεν έπεσαν κάτω από τα 140 τεμάχια. Η πλειονότητα των ελέγχων πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθήνας απ’ όπου διέρχεται σχεδόν το 80% της επιβατικής κίνησης. Το σύστημα των ελέγχων διαφοροποιείται για τα μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, ηλεκτρικός σιδηρόδρομος, τραμ) με στόχο να ελέγχονται σε καθημερινή βάση τα σημεία-σταθμοί μέσω των οποίων διακινείται μεγάλος αριθμός επιβατών. Αντιθέτως, στα επίγεια μέσα οι ελεγκτές εισέρχονται στα οχήματα σε μεγάλο μήκος της διαδρομής τους.
Παρά το γεγονός ότι το νέο σώμα ελεγκτών πρόκειται να ενισχυθεί τον Σεπτέμβριο με 100 ακόμη άτομα, οριστική λύση στο πρόβλημα της λαθρεπιβίβασης αναμένεται να δώσει η εγκατάσταση του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου, το λεγόμενο «έξυπνο εισιτήριο». Στην παρούσα φάση, είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός με καταληκτική ημερομηνία την 21η Ιουνίου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι παρά την ανησυχία των πιθανών εταιρειών / κοινοπραξιών για την οικονομική συγκυρία, στελέχη του ΟΑΣΑ δηλώνουν αισιόδοξοι για το ενδιαφέρον που θα εκδηλωθεί.
Στόχος είναι το έξυπνο εισιτήριο να αντικαταστήσει το χάρτινο εντός του 2012 και να κυκλοφορήσει σε δύο τύπους, που θα επαναφορτίζονται από μηχανήματα που θα δέχονται χρήματα, από ΑΤΜ τραπεζών, το Διαδίκτυο ή ακόμα και από το κινητό τηλέφωνο:
– Οι μηνιαίες και ετήσιες θα είναι πλαστικές και θα διαθέτουν μικροεπεξεργαστή, για να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή ασφάλεια συναλλαγών.
– Οι κάρτες αποθηκευμένης αξίας, που θα διατίθενται σε πολλές μορφές (ημερήσιο, 2ήμερο, εβδομαδιαίο εισιτήριο κ. λπ.), θα είναι κάρτες «μνήμης», με δυνατότητα επαναφόρτισης και θα διατίθενται από τα αυτόματα μηχανήματα έκδοσης εισιτηρίων.