Εντός του καθημερινού ορυμαγδού πέριξ των εξελίξεων της ελληνικής οικονομίας, η «μεταπολυτεχνειακή» γενιά προσπαθεί να αντέξει και να επιβιώσει μαζεύοντας τα κομμάτια της. Μια γενιά, η οποία γεννήθηκε χρεοκοπημένη οικονομικά και κινδυνεύει εντός των συνθηκών «ζούγκλας» που επικρατούν να μετατραπεί και σε ηθικά χρεοκοπημένη. Μια γενιά η οποία σπούδασε εντός και εκτός τειχών, ξοδεύοντας χρόνο και χρήμα, έμαθε τρεις και τέσσερις ξένες γλώσσες, προετοιμάζοντας το έδαφος για την είσοδο στην αγορά εργασίας, τους νόμους της οποίας άλλοι είχαν προορίσει. Και όταν έφτασε αυτή η ώρα, η «γενιά του Πολυτεχνείου» τής ανακοίνωσε με λύπη ότι αλλάζουν τα δεδομένα, η χώρα οδηγείται στον «γκρεμό», ότι όλοι έχουμε τις ευθύνες μας (αλήθεια τι ευθύνη έχει ένας νέος άνθρωπος 18-30 ετών για τη σημερινή κατάσταση;), ενώ ενημερωθήκαμε, επίσης, ότι πρέπει πια να αναπροσαρμόσουμε την πορεία γιατί εξάλλου και στο παρελθόν άλλες γενιές «πέρασαν πολέμους και επιβίωσαν».
Η οδυνηρότερη, όμως, συνέπεια που η κρίση και η διαχείρισή της επέφεραν είναι η εξάλειψη του πλέον χαρακτηριστικού γνωρίσματος των νέων ανθρώπων, της ελπίδας. Νέοι άνθρωποι στα όρια της κατάθλιψης βλέπουν καθημερινά ότι οι κόποι ετών δεν οδηγούν πουθενά, ότι το μέλλον είναι δυσοίωνο και ότι η ίδια τους η χώρα επί της ουσίας τους διώχνει. Η ανεργία καλπάζει με ρυθμούς άνευ προηγουμένου, όσοι τυχεροί ακόμα εργάζονται αγωνιούν για την επόμενη μέρα, ενώ οι αντιαναπτυξιακές πολιτικές σε συνδυασμό με τις αναρίθμητες φορολογικές επιβαρύνσεις (χωρίς διακρίσεις) καθιστούν την εκκίνηση του επαγγελματικού βίου ενός νέου ανθρώπου, ενός νέου επιστήμονα, στα όρια του ρεαλιστικού ανέφικτου.
Αποτέλεσμα των ως άνω η δημιουργία σύγχρονης μορφής μεταναστευτικών ρευμάτων προς το εξωτερικό. Ανθρωποι με εξαιρετικές σπουδές, πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο για τη χώρα, προτιμούν να εργαστούν στο εξωτερικό, ακόμα και σε πεδία διαφορετικά της ειδίκευσής τους, αρκεί να μη βρίσκονται στην Ελλάδα. Προτιμούν να είναι ξένοι σε μια ξένη χώρα, παρά ξένοι στη δική τους. Ο de facto αυτός διωγμός είναι, κατ’ εμέ, το μεγαλύτερο μεσομακροπρόθεσμο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει η χώρα, μια χώρα ήδη γερασμένη, ποσοτικά και ποιοτικά. Ακούμε επί μήνες τους πολιτικά υπεύθυνους για τη δημιουργία και διαχείριση της κρίσης να αναλύουν τα πάντα, αλλά δεν άκουσα κανέναν να ζητήσει μια «συγγνώμη» από αυτή τη γενιά. Ηρθε ο καιρός κάποια πράγματα να ειπωθούν με ειλικρίνεια: η «γενιά του Πολυτεχνείου» απέτυχε παταγωδώς εκ του αποτελέσματος. Και η αποτυχία αυτή επεκτείνεται με «μεταστάσεις» και στην επόμενη γενιά. Ας φροντίσουν τουλάχιστον αποχωρώντας να πράξουν κάτι υπεύθυνο γι’ αυτό που αφήνουν πίσω τους. Ας φροντίσουν να μας επιτρέψουν να παραμείνουμε ενεργοί στην πατρίδα μας.
Τελικά, από εκεί που κατηγορηθήκαμε ότι είμαστε μια γενιά που τα ήθελε όλα γιατί ενηλικιώθηκε εντός μιας πιο σύγχρονης και τεχνητώς ευημερούσας εποχής, καταλήξαμε να είμαστε η πιο ολιγαρκής. Ζητείται ελπίς.
* Ο κ. Γεώργιος Κώτσηρας είναι αντιπρόεδρος της Ενωσης Ασκουμένων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών.