Η υιοθεσία τέκνου από μοναχό – επίσκοπο. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 3.5.2011, Νεγρεπόντης – Γιαννίσης κατά Ελλάδος).
Ο προσφεύγων είναι Ελληνας υπήκοος και γεννήθηκε το 1964. Το 1984 που σπούδαζε στις ΗΠΑ υιοθετήθηκε από τον εκεί Ορθόδοξο επίσκοπο θείο του. Η αίτηση του προσφεύγοντος στα ελληνικά δικαστήρια για την αναγνώριση δεδικασμένου της απόφασης του δικαστηρίου των ΗΠΑ περί υιοθεσίας απορρίφθηκε αμετάκλητα. Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με την απόφασή της 17/2008, έκρινε κατά πλειοψηφία ότι η υιοθεσία τέκνου από μοναχό (έστω και χειροτονηθέντα και λαβόντα το αξίωμα του Επισκόπου της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας), σε δικαστήριο των ΗΠΑ, έρχεται σε αντίθεση με την ελληνική δημόσια τάξη και δεν αναγνωρίζεται στην Ελλάδα και επομένως, ο υιοθετηθείς δεν κληρονομεί τον Επίσκοπο.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με την απόφασή του αυτή, παραβίασε τις ακόλουθες διατάξεις της ΕΣΔΑ και του Πρώτου Πρωτοκόλλου:
α) Το άρθρ. 8 της ΕΣΔΑ, σχετ. με τον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του προσφεύγοντος, με επέμβαση η οποία δεν ήταν αναγκαία σε μια δημοκρατική κοινωνία για την επίτευξη νόμιμων επιδιώξεων, αφού μάλιστα στην Ελλάδα με το ν. 1252/1982 καταργήθηκε το άρθρ. 1364 του Α.Κ. που απαγόρευε τον γάμο μοναχών και συνεπώς δεν στερείται σ’ αυτούς το δικαίωμα να υιοθετούν, η επίδικη δε υιοθεσία έγινε το 1984, η υιοθεσία δε αυτή ήταν έγκυρη επί 24 έτη και ο θετός πατέρας είχε εκφράσει την επιθυμία του να τον κληρονομήσει το θετό του τέκνο.
β) Το άρθρ. 14, σε συνδυασμό με 8 της ΕΣΔΑ λόγω της διαφορετικής μεταχείρισης του προσφεύγοντος, ως θετού τέκνου έναντι των βιολογικών τέκνων των μοναχών, οι οποίοι από του έτους 1982 μπορούν να τελούν γάμο.
γ) Το άρθρ. 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ για παραβίαση της αρχής της δίκαιη δίκης.
δ) Το άρθρ. 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου, διότι η απόφαση αυτή είχε ως συνέπεια ο προσφεύγων να στερηθεί της ιδιότητας του κληρονόμου και συνεπώς του δικαιώματος της ειρηνικής απόλαυσης της περιουσίας του.
Σχετικά με τις αξιώσεις αποζημίωσης του προσφεύγοντος, κατά το άρθρ. 41 της ΕΣΔΑ, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιφυλάχθηκε να αποφασίσει (ο προσφεύγων έχει ζητήσει ποσό 1.666.186,97 ευρώ για την αποκατάσταση των υλικών του ζημιών και 400.000 ευρώ για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, καθώς και 20.000 ευρώ για δικαστικά έξοδα.
Στέρηση της περιουσίας με διαρκείς περιορισμούς. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 3.5.2011, Παραθεριστικός Συνεταιρισμός Υπαλλ. ΤτΕ κατά Ελλάδος).
Ο προσφεύγων συνεταιρισμός από το 1966 έχει στην ιδιοκτησία του 7.353 στρέμματα στην Παλαιά Φώκαια Αττικής, γης καλλιεργούμενης, χέρσας και με δασικές ζώνες. Σκόπευσε την κατασκευή οικημάτων διακοπών για τους υπαλλήλους της Τράπεζας. Τούτο εγκρίθηκε από τον αρμόδιο Νομάρχη.
Το ελληνικό Δημόσιο διεκδίκησε την κυριότητα αυτής της έκτασης, πλην όμως με αμετάκλητη απόφαση απορρίφθηκαν οι αξιώσεις του. Μετά ταύτα, το Δημόσιο διαρκώς παρενέβαλε περιορισμούς στη δυνατότητα δόμησης (περιβαλλοντολογικούς ιδίως περιορισμούς), η σχετική δε αίτηση ακύρωσης του προσφεύγοντος συνεταιρισμού απορρίφθηκε τελικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας που έκρινε ότι η περιοχή δεν ήταν αστική και συνεπώς καλώς επιβλήθηκαν οι περιορισμοί δόμησης. Επίσης, το Δημόσιο επέβαλε υπέρογκους φόρους προστιθέμενης αξίας στο ακίνητο.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το κριτήριο που χρησιμοποιήθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, καθώς και η συμπεριφορά των ελληνικών αρχών καθ’ όλη την περίοδο μετά την αγορά της γης, έχει διαταράξει τη δίκαιη ισορροπία, μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού συμφέροντος, που πρέπει να διέπει τη ρύθμιση της χρήσης της περιουσίας. Το Δικαστήριο επιφυλάχθηκε να αποφανθεί επί των αξιώσεων του προσφεύγοντος συνεταιρισμού, ο οποίος ζητάει για μεν την υλική του ζημία 2.205.900.000 ευρώ, για δε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης, ποσό 100.000 ευρώ.
Σημ: Αραγε θα πληρώσουμε και αυτό το ποσό, για τις «οικολογικές μας ανησυχίες»;
Διαδικαστικές παραβάσεις σε ποινική δίκη. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, απόφ. της 3.5.2011, Γιοσάκης κατά Ελλάδος).
Ο προσφεύγων διώχθηκε ποινικά στις 22.5.2003 για υπεξαίρεση αρχαιοτήτων κ.λπ. πολύ μεγάλης αξίας. Κατά την εκδίκαση της κατηγορίας, ο εισαγγελέας πρότεινε προς το δικαστήριο τη μεταβολή της κατηγορίας από υπεξαίρεση σε κλοπή. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημά του και κήρυξε αθώο υπεξαίρεσης τον προσφεύγοντα.
Ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου άσκησε αναίρεση κατά της απόφασης αυτής. Κατά την εκδίκαση της αναίρεσης, η υπεράσπιση του προσφεύγοντος ζήτησε την εξαίρεση του προέδρου του ποινικού τμήματος του Αρείου Πάγου για έλλειψη αμεροληψίας, διότι είχε λάβει μέρος στην πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου που είχε επιληφθεί της απόλυσης δύο δικαστών του αποκληθέντος «παραδικαστικού κυκλώματος», για πράξεις που αποδίδονταν και στον προσφεύγοντα ως κύριο δράστη, πράγμα που περιλήφθηκε και στις αιτιολογίες της απόφασης της Ολομέλειας. Ο Αρειος Πάγος (ποινικό τμήμα) απέρριψε την αίτηση εξαίρεσης του προσφεύγοντος και στη συνέχεια δέχθηκε την αίτηση αναίρεσης του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, διότι στην περίπτωση υπήρχε συρροή υπεξαίρεσης και κλοπής και συνεπώς το εφετείο, αφού απήλλαξε τον προσφεύγοντα για την υπεξαίρεση, έπρεπε να ερευνήσει την κατηγορία της κλοπής. Επειδή όμως η κλοπή είχε παραγραφεί, ο Αρειος Πάγος δεν ανάπεμψε την υπόθεση στο εφετείο, αλλά έπαυσε την ποινική δίωξη κατά του προσφεύγοντος.
Μετά ταύτα, το εφετείο απέρριψε την αίτηση αποζημίωσης του προσφεύγοντος για την περίοδο της κράτησής του, ως «απαράδεκτη» με την αιτιολογία ότι έλειπε η προϋπόθεση της «αθώωσης» αυτού.
Κατά την πάγια νομολογία του Αρείου Πάγου, μεταβολή της κατηγορίας δεν επάγεται ακυρότητα της διαδικασίας, όταν στα ίδια περιστατικά με την απόφαση και κατά βελτίωση της κατηγορίας, δίνεται διαφορετικός νομικός χαρακτηρισμός (ΑΠ 786/06, 519/02).
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απέρριψε την αιτίαση του προσφεύγοντος ότι η από τον Αρειο Πάγο παραδοχή της δυνατότητας μεταβολής της κατηγορίας παραβιάζει το άρθρ. 6 παρ. 1, 3 της ΕΣΔΑ, διότι είχε πληροφορηθεί ακριβώς για τη φύση και την αιτία της κατηγορίας κατ’ αυτού και του διατέθηκε ο χρόνος και οι ευχέρειες προπαρασκευής της υπεράσπισής του.
Επίσης, απέρριψε την αιτίαση του προσφεύγοντος ότι υπήρξε παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας με τη συμμετοχή στη σύνθεση του Αρείου Πάγου του δικαστή που είχε εκφέρει αρνητική κρίση εναντίον του, επ’ ευκαιρία πειθαρχικής δίκης δικαστή. Ακόμη απέρριψε και την αιτίαση περί έλλειψης αμεροληψίας των δικαστών του Αρείου Πάγου. Τούτο διότι η επί της υπόθεσης του προσφεύγοντος κρίση τελικά ήταν θετική υπέρ του προσφεύγοντος, αφού έπαυσε η εναντίον του ποινική δίωξη.
Δέχθηκε όμως τις αιτιάσεις του προσφεύγοντος περί μη εκδίκασης της υπόθεσης εντός εύλογης προθεσμίας (22.5.2003 έως 2.8.2007), καθώς και της απόρριψης ως απαράδεκτης της αίτησης αποζημίωσης του προσφεύγοντος από το εφετείο για την προσωρινή κράτησή του και του επιδίκασε χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης 5.000 ευρώ και για τη δικαστική του δαπάνη 1.500 ευρώ.
Σύντομες ειδήσεις
Την Τρίτη 5 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του ΔΣΑ εθελοντική αιμοδοσία με τη συμμετοχή σημαντικού αριθμού μελών της δικηγορικής κοινότητας.
Την Τετάρτη 6 Ιουλίου ο ΔΣΑ διοργάνωσε σεμινάριο σχετικά με τον τρόπο υπολογισμού για τα γραμμάτια και γενικότερα τα νέα δεδομένα στην παροχή των δικηγορικών υπηρεσιών, έτσι όπως αυτά διαμορφώνονται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις των νόμων 3919/2011 και 3943/2011, με ομιλητές τους κυρίους Νικόλαο Παπάκο, Πρόεδρο Δ.Σ. Πατρών και Ευστάθιο Μπακάλη και Αλέξανδρο Λεοντόπουλο, Δικηγόρους.
Κατά το χρονικό διάστημα, από 3 έως 10 Αυγούστου, ο ΔΣΑ διοργανώνει οκταήμερη εκδρομή στην Ιταλία (Toscana – Umbria – Cinque Terre).