Με την ελπίδα να μη μείνει και αυτή τη φορά στα χαρτιά, προχωρεί το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής (ΕΔΙΤ), με σαφή προσανατολισμό στην παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στους κατοίκους ακόμα και των πιο απομακρυσμένων περιοχών της επικράτειας. Η λειτουργία του δικτύου θα ξεκινήσει πιλοτικά με την εφαρμογή προγράμματος πρόληψης της εμφάνισης καρδιαγγειακών νόσων περί τα τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου σε 24 νησιά του Αιγαίου. Το ΕΔΙΤ αφορά ένα δίκτυο μονάδων τηλεϊατρικής που θα αναπτυχθεί (πλήρης ανάπτυξη εκτιμάται ότι θα γίνει έως το τέλος του 2012) σε απομακρυσμένα και δυσπρόσιτα Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία (περιφερειακές και δορυφορικές μονάδες) με διασύνδεση με μεγάλα νοσοκομεία (υποστηρικτικές μονάδες) και το Κέντρο Συντονισμού των Εφημεριών – Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας.
Κάθε σημείο θα επικοινωνεί με ένα ή περισσότερα άλλα σημεία, ενώ το σύστημα θα στηρίζεται στο δίκτυο «Σύζευξις». Θα παρέχει υπηρεσίες τηλεδιάγνωσης, αφού θα υπάρχει δυνατότητα μετάδοσης ιατρικών δεδομένων από το σημείο λήψης που βρίσκεται ο ασθενής στον σταθμό λήψης και υποστήριξης, τηλεσυμβουλευτικής, τηλεϊατρικής για επείγοντα περιστατικά, τηλεκπαίδευσης ιατρικού, νοσηλευτικού και διοικητικού προσωπικού, ακόμα και τηλεψυχιατρικής. Κάθε μονάδα θα αποτελείται από έναν ειδικά διαμορφωμένο θάλαμο που στο κέντρο του θα έχει μία κάμερα υψηλής ευκρίνειας και μία παρόμοιας ποιότητας οθόνη, από την οποία ο εξεταζόμενος ή ο γιατρός θα μπορούν να επικοινωνούν με την «άλλη πλευρά» σε φυσικό μέγεθος. Ο ιατρικός εξοπλισμός της μονάδας περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ειδικό μόνιτορ με ζωτικές ενδείξεις (σφυγμοί, οξύμετρο, θερμόμετρο, πιεσόμετρο κ.ά.), ψηφιακό στηθοσκόπιο, καρδιογράφο, υπέρηχο κ.ά. Για την υλοποίηση του έργου θα αξιοποιηθούν πόροι του ΕΣΠΑ, συνδυάζοντας κονδύλια από διαφορετικά επιχειρησιακά προγράμματα.
Σύμφωνα με τον κ. Σωτ. Ζώτο, υποδιοικητή της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας Πειραιώς, στο πλαίσιο της οποίας σχεδιάζεται και υλοποιείται το δίκτυο, στόχος είναι το Εθνικό Δίκτυο Τηλεϊατρικής να αναπτυχθεί αρχικά στην περιοχή του Αιγαίου, σε μια προσπάθεια άμβλυνσης των ανισοτήτων στην πρόσβαση των κατοίκων σε υπηρεσίες υγείας, που διαφαίνεται και από τους δείκτες διαπεριφερειακής ροής ασθενών. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υγειονομικού Χάρτη, οι Κυκλάδες συγκαταλέγονται στις περιοχές με την υψηλότερη «διαρροή» ασθενών προς το κέντρο (67,97%). Στη συνέχεια, το δίκτυο θα επεκταθεί για να καλύψει και τις ανάγκες δυσπρόσιτων περιοχών και στην υπόλοιπη επικράτεια.
Οπως επεσήμανε στην «Κ» ο κ. Ζώτος, περί τα τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου αναμένεται να ξεκινήσει η πιλοτική εφαρμογή του συστήματος σε 24 σημεία Κέντρα Υγείας – Περιφερειακά Ιατρεία του Αιγαίου, τα οποία θα διασυνδεθούν με τα νοσοκομεία της Σύρου, καθώς και με νοσοκομεία της Αττικής όπως το Αττικόν, το Τζάνειο, το Ασκληπιείο Βούλας και το Αγία Σοφία για τα παιδιατρικά περιστατικά. Στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος θα εξετασθούν 5.000 κάτοικοι των νησιών του Αιγαίου για την πρώιμη ανίχνευση υπερχοληστεριναιμίας, υπέρτασης, διαβήτη και ρυθμού λειτουργίας της καρδιάς. Το πιλοτικό πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με την αξιοποίηση του υφιστάμενου εξοπλισμού τηλεϊατρικής που αγοράστηκε στο πλαίσιο του Γ΄ ΚΠΣ και με στόχο τη δημιουργία του δικτύου «Δήλος», το οποίο ωστόσο είχε την ίδια μοίρα προηγούμενων προσπαθειών και ουδέποτε ενεργοποιήθηκε.
«Φίλιππος» και «Δήλος»
Τις τελευταίες δεκαετίες επιχειρήθηκαν πολλές προσπάθειες ανάπτυξης υποδομών τηλεϊατρικής είτε σε έργα ερευνητικού αντικειμένου είτε σε έργα του Β΄ και Γ΄ ΚΠΣ. Το πρώτο σύστημα τηλεϊατρικής εγκαταστάθηκε στο Σισμανόγλειο το 1989, στο πλαίσιο πιλοτικού προγράμματος σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σύμφωνα με τον κ. Ζώτο, σήμερα, ουσιαστικά τα μόνα κατάλληλα για να λειτουργήσουν σε ευρύ επίπεδο προσφέροντας ορισμένες υπηρεσίες είναι το δίκτυο τηλεϊατρικής «Φίλιππος» των Ενόπλων Δυνάμεων (30 φορητά τερματικά με επτά περιφερειακά κέντρα αναφοράς σε στρατιωτικά νοσοκομεία) και το δίκτυο τηλεϊατρικής «Δήλος» στις Κυκλάδες (σε 24 μονάδες υγείας). Και τα δύο αυτά συστήματα βρίσκονται σήμερα σε πολύ περιορισμένη παραγωγική λειτουργία λόγω των μειωμένων επιχειρησιακών τους δυνατοτήτων, την έλλειψη εκπαιδευμένου προσωπικού για να λειτουργήσουν, την ανεπάρκεια του θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου και την έλλειψη μιας οργανωμένης υποστηρικτικής δομής όπως π.χ. ενός κέντρου εφημεριών.