Ισχυρό μήνυμα σε ιδιοκτήτες που επιμένουν να κρατούν τα ενοίκια ψηλά, παραβλέποντας την οικονομική συγκυρία, στέλνει δικαστική απόφαση που εκδόθηκε πριν από λίγες ημέρες, η οποία μείωσε τα μισθώματα σε επαγγελματικές στέγες κατά 20% και προχώρησε σε αναπροσαρμογή τους σε βάθος χρόνου. Και δημιουργεί προηγούμενο για τους περίπου 20.000 επαγγελματίες που έχουν προσφύγει, ζητώντας μείωση του ενοικίου τους, μόνο στην Αθήνα, κυρίως στην περιοχή του κέντρου.
Το ενδιαφέρον αυτής της απόφασης εστιάζεται στο γεγονός ότι το δικαστήριο έλαβε υπόψη του τις οικονομικές συνθήκες της αγοράς, τη μείωση της αγοραστικής κίνησης και την ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα, κρίνοντας ότι τα συμφωνηθέντα πριν από μερικά χρόνια για τα ενοίκια σε επαγγελματικές στέγες δεν μπορούν να ισχύουν πλέον, καθώς η πραγματικότητα έχει μεταβληθεί δραματικά.
Το σκεπτικό του δικαστηρίου -και εκεί διαφέρει η περίπτωση σε σχέση με ανάλογες προηγούμενες- δεν στηρίχθηκε στην αδυναμία του εμπόρου να καταβάλει τα ενοίκια ούτε στο ενδεχόμενο να «βάλει λουκέτο». Κινήθηκε στη λογική, ότι πριν φθάσουν ο έμπορος και ο επαγγελματίας να αντιμετωπίσουν οικονομική ασφυξία, οφείλει η δικαιοσύνη να τους προστατεύσει ακριβώς για να μπορέσουν να διατηρηθούν στην επαγγελματική ζωή και να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους.
Ολα άλλαξαν
«Οι συνθήκες», αναφέρεται στην απόφαση, «της εσωτερικής και διεθνούς οικονομίας έχουν υποστεί τόσο ουσιώδεις μεταβολές, ώστε πλέον υπάρχει πλήρης κατάλυση της ισορροπίας μεταξύ παροχής και αντιπαροχής και μάλιστα σε τέτοια κατάσταση, ώστε ο μεν έμπορος, εκτελώντας τη σύμβαση, να υφίσταται ουσιώδη και υπερμεγέθη ζημία, ο δε ιδιοκτήτης να ωφελείται υπέρμετρα από την περιουσία του άλλου».
Το δικαστήριο αξιολόγησε τα οικονομικά δεδομένα, έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί την τελευταία διετία, μετά και την εφαρμογή των μέτρων για τη δημοσιονομική εξυγίανση, που έχουν οδηγήσει σε περικοπές μισθών και συντάξεων, μείωση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών και μείωση της ρευστότητας που χορηγούν οι τράπεζες στις επιχειρήσεις, ώστε να καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι συμβάσεις που έχουν υπογραφεί στο παρελθόν και καθόριζαν σε υψηλά επίπεδα τα ενοίκια σε επαγγελματικές στέγες, έχουν πλέον ξεπεραστεί από τα γεγονότα.
Και έκρινε ότι η αναπροσαρμογή τους με βάση τις σημερινές συνθήκες είναι αναγκαία και σύμφωνη με τους κανόνες που διέπουν την καλή πίστη ανάμεσα στις δύο πλευρές, προκειμένου οι σχέσεις των δύο, ιδιοκτήτη και ενοικιαστή, να κινούνται στη γραμμή της ισορροπίας και του κοινού συμφέροντος. Να κερδίζουν, δηλαδή, και οι δύο.
Σημαντικά είναι τα στοιχεία για τη μείωση των ενοικίων που έλαβε υπόψη το δικαστήριο σε διάφορες περιοχές της χώρας, σε μια προσπάθεια να καταδείξει ότι το θέμα είναι γενικό και αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Για παράδειγμα, στην απόφαση, αναφέρεται πως από τα στοιχεία των ενώσεων και των συλλόγων εμπόρων και επαγγελματιών, έχει επέλθει μείωση των ενοικίων π.χ. στην Κέρκυρα της τάξεως του 25%, στην Αττική σε ποσοστά από 7-15% ενώ ανάλογες μειώσεις έχουν σημειωθεί και σε άλλες πόλεις ανά την επικράτεια.
Η μείωση των ενοικίων κατά 20%, που αποφασίστηκε στην κατεύθυνση της αναπροσαρμογής τους με βάση την οικονομική συγκυρία, έλαβε υπόψη επίσης το κλείσιμο πολλών επιχειρήσεων, την απώλεια εργασίας για σημαντικό αριθμό εργαζομένων, την οικονομική συγκυρία που καθιστά επιφυλακτικούς τους πολίτες να ξοδέψουν ακόμα και για τα καθημερινά, όπως και την αστάθεια και την ασάφεια που αποτελεί επακόλουθο της δημοσιονομικής συγκυρίας.
Στο δικαστήριο προσέφυγε έμπορος, ο οποίος διατηρούσε δύο καταστήματα ένδυσης στο κέντρο του Βόλου και ζήτησε τη μείωση ενοικίων επικαλούμενος την τρέχουσα οικονομική κατάσταση. Τα μισθώματα είχαν συμφωνηθεί πριν από δύο χρόνια, το 2009, και είχαν καθοριστεί σε 8.500 ευρώ για το ένα κατάστημα και σε 4.500 για το άλλο. Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, τα μισθώματα μειώθηκαν κατά 20%, δηλαδή σε 6.800 το ένα και σε 3.600 το άλλο, ενώ ο ιδιοκτήτης υποχρεώθηκε να επιστρέψει τη διαφορά από τότε που κατατέθηκε η αγωγή του εμπόρου.