«Διαμηνύουμε στην κυβέρνηση πως ακόμα και αν ψηφιστεί το νομοσχέδιο πραξικοπηματικά, δεν θα προχωρήσουμε στην εφαρμογή του, αλλά από τον Σεπτέμβρη θα προχωρήσουμε σε κινητοποιήσεις, ακόμα και σε αναστολή λειτουργίας του Ιδρύματος» αποφάσισε η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση που υπογράφεται από τον πρύτανη κ. Θ. Πελεγρίνη.
Η έκφραση επιφυλάξεων, διαφορετικών απόψεων και διαφωνιών σε νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης αποτελούν δικαίωμα, καθήκον και υποχρέωση των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας, σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο, όταν αυτές θεωρούνται ότι δεν θα υπηρετήσουν την πρόοδο της εκπαίδευσης. Από πότε όμως ανώτατα πανεπιστημιακά θεσμικά όργανα και οι εκπρόσωποί τους απειλούν με τη μη εφαρμογή των νόμων; Ακόμη και εάν η ως άνω απόφαση έχει στόχο την άσκηση πίεσης σε διάφορες κατευθύνσεις, το μήνυμα προς την κοινωνία είναι ότι η νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση, που προτείνει τους νόμους, και η αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική εθνική αντιπροσωπεία, που νομοθετεί, δεν υπολογίζονται από τον κ. πρύτανη και τη θεσμικά σεβαστή συλλογική εκπροσώπηση του αρχαιότερου ΑΕΙ της χώρας μας. Οποία θεσμική κατάπτωση με σαφές το μήνυμα ότι ο σεβασμός και η εφαρμογή των νόμων υφίστανται μόνο εφόσον δεν μας θίγουν και το περιεχόμενό τους μας βρίσκει σύμφωνους. Εάν αντίθετα η ως άνω απόφαση της Συγκλήτου αποτελεί προάγγελο της συμπεριφοράς της ηγεσίας του Ιδρύματος, όσον αφορά τη λειτουργία του μετά την ψήφιση του νέου νόμου, θα μπορούσε να εκληφθεί και ως προαγγελία στάσης.
Η ακαδημαϊκή πρόοδος και η εξέλιξη απαιτεί συνεχή θεσμική θωράκιση, προστασία της ελευθερίας των ιδεών, διοικητική αποτελεσματικότητα και οικονομική ανταποδοτικότητα. Ο κάθε πολίτης επιθυμεί να μην κατασπαταλώνται υπέρογκα ποσά για την επισκευή των εγκαταστάσεων των ΑΕΙ από τους διάφορους βανδαλισμούς, προσβλέπει την σε εύλογο χρονικό διάστημα αποφοίτηση των φοιτητών, βλέπει το ελληνικό πανεπιστήμιο ως ένα πρωταρχικά ενεργό κύτταρο του κοινωνικού ιστού, και ονειρεύεται τη συνολική αναβάθμισή του στη διεθνή ακαδημαϊκή κατάταξη.
Οι καθηγητές πανεπιστημίου δεν πρέπει να έχουν ως σκοπό, μέσω της ανάδειξής τους στα υψηλότερα όργανα διοίκησης, την εποπτεία στις λειτουργίες των εργολαβιών (π.χ. προσωπικό καθαρισμού και φύλαξης, καντίνες και λέσχες), στις προμήθειες του ΑΕΙ (π.χ. πετρέλαιο, αναλώσιμα), στις κατασκευές και επισκευές των εγκαταστάσεων ή σε άλλες καθαρά διοικητικές και τεχνικές δράσεις με τις οποίες οι σημερινές πρυτανικές αρχές επιφορτίζονται. Η ακαδημαϊκή ηγεσία των πανεπιστημίων επιβάλλεται να ασχολείται αποκλειστικά με τον προγραμματισμό δράσεων των ΑΕΙ, ώστε να επιτελείται σε υψηλό επίπεδο μοντέρνα προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση και έρευνα, με τη δημιουργία συνθηκών εξέλιξης και αναβάθμισης του επιστημονικού επιπέδου του προσωπικού, και τέλος με τη διεύρυνση της οικονομικής βάσης του Ιδρύματος με αύξηση της ανταποδοτικής χρηματοδότησης από το κράτος και της συνεχούς αναζήτησης νέων πόρων από εξωπανεπιστημιακές πηγές (π.χ. χορηγίες, δωρεές, συνεργασίες). Η πανεπιστημιακή κοινότητα, ως θεσμική εκπροσώπηση, αλλά και ως άτομα, οπωσδήποτε πρέπει να εκφράζεται κατά βούληση με απεριόριστη ελευθερία. Ομως κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ανάγκη ύπαρξης δράσεων με ορθολογισμό και με σεβασμό στη νομιμότητα. Η κοινοβουλευτική δημοκρατία, εξ ορισμού βασίζεται στις αρχές της αντιπροσωπευτικότητας και της πλειοψηφίας, και δεν μπορεί να περιλαμβάνει πραξικοπηματικές ψηφοφορίες.
*Ο κ. Α. Αθανασίου είναι καθηγητής Ορθοδοντικής του ΑΠΘ, πρόεδρος του ΔΟΑΤΑΠ.