Πόσα αυθαίρετα υπάρχουν σήμερα στα δάση και τις δασικές εκτάσεις της βόρειας, ανατολικής και νότιας Αττικής; Σίγουρα… απείρως περισσότερα από τα 1.050 που έχουν καταγράψει την τελευταία δεκαετία τα τέσσερα δασαρχεία της περιοχής. Μελέτη του WWF για λογαριασμό του Οργανισμού Αθήνας καταδεικνύει την ένδεια των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους, δίνοντας όμως μια πρώτη, κραυγαλέα, εικόνα της αυθαιρεσίας. Οπως αποδεικνύεται, οι πολίτες δεν είναι οι μόνοι «μέτοχοι» στο παιχνίδι της παρανομίας, καθώς δήμοι, φορείς, μεγάλες εταιρείες, αλλά και η Εκκλησία ανέγειραν και διατηρούν έως τις μέρες μας μεγάλες αυθαίρετες κατασκευές, συχνά πολλών εκατοντάδων τετραγωνικών, καταπατώντας κατά κανόνα δημόσιες εκτάσεις.
Το πρόγραμμα της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, προϊόν συνεργασίας με τον Οργανισμό Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας (σημειωτέον, χωρίς οικονομικό αντικείμενο), αφορά στην ηλεκτρονική καταγραφή των αποφάσεων κατεδάφισης αυθαιρέτων στην Αττική, για τη δημιουργία βάσης δεδομένων. Η πρώτη φάση της καταγραφής, που αφορά στις αποφάσεις των δασαρχείων Πάρνηθας, Πεντέλης, Καπανδριτίου και Λαυρίου, έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, δίνοντας μια πρώτη γεύση της έκτασης και του είδους της αυθαιρεσίας. Οι αποφάσεις καλύπτουν μία δεκαετία, από τα τέλη του 1991 έως τα τέλη του 2010. Τι μας αποκαλύπτουν, λοιπόν, τα πρώτα στοιχεία;
– Το σύνολο των αποφάσεων κατεδάφισης αυθαιρέτων που έχει εκδοθεί από τα τέσσερα δασαρχεία το 1991-2010 ανέρχεται σε 1.050. Εκτιμάται ότι σχεδόν το σύνολο των αποφάσεων παραμένει ανεκτέλεστο.
– Οι περισσότερες αποφάσεις αφορούν την περιοχή ευθύνης του δασαρχείου Πεντέλης (47%) και Λαυρίου (23%).
– Η μεγαλύτερη συγκέντρωση αποφάσεων κατεδάφισης αφορά κτίρια που βρίσκονται στα όρια των Δήμων Κερατέας και Ραφήνας.
Ναοί και αποθήκες
– Τα περισσότερα αυθαίρετα σε δασική γη είναι κατοικίες. Δεν λείπουν, ωστόσο, άλλες κτιριακές κατασκευές, όπως ναοί, αποθήκες, βοηθητικοί χώροι, πισίνες, γεωργοκτηνοτροφικές κατασκευές, θερμοκήπια, ποιμνιοστάσια και άλλα. Επίσης, αρκετές αποφάσεις αφορούν διαφημιστικές πινακίδες, παιδικές χαρές, κεραίες ραδιοτηλεόρασης και ανεμογεννήτριες, σε παράνομες κατασκευές οριοθέτησης εκτάσεων (μόνιμες περιφράξεις, διαμόρφωση εδάφους κ. λπ.) και παράνομες φυτεύσεις.
«Οι αποφάσεις είναι λίγες, όταν γνωρίζουμε ότι σε δασικές εκτάσεις της ανατολικής Αττικής βρίσκονται ολόκληροι αυθαίρετοι οικισμοί», λέει στην «Κ» η συντονίστρια της μελέτης, υπεύθυνη πολιτικής στο WWF, κ. Θεοδότα Νάντσου. «Επομένως, τα 1.050 είναι τα αυθαίρετα για τα οποία έχει γίνει καταγγελία. Τον μικρό αριθμό των αποφάσεων τον αποδίδουμε στην αδυναμία των υποστελεχωμένων δασικών υπηρεσιών να κάνουν οργανωμένα καταγραφές».
Με αφορμή τη μελέτη, πάντως, το WWF εκφράζει τον φόβο ότι σύντομα η αυθαίρετη δόμηση σε δασική γη θα τύχει ευνοϊκότερης αντιμετώπισης. «Μετά την πρόσφατη αλλαγή πλεύσης στο υπουργείο Περιβάλλοντος, άρχισαν μια σειρά από κινήσεις που «κλειδώνουν» μεταξύ τους», λέει η κ. Νάντσου. «Αρχικά, ο εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου άφησε ένα «παράθυρο» για ενοικίαση δημόσιας γης και υφιστάμενων κτισμάτων, ακόμα κι αν είναι παράνομα, χωρίς να αποκλείει τις δασικές γαίες. Κατόπιν ήρθαν οι προγραμματικές δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος, που μίλησε για ανάγκη επανεξέτασης του τι είναι δάσος στη νομοθεσία. Και τέλος, ήρθε η ρύθμιση για τα αυθαίρετα, που δεν εγγυάται πρακτικά ότι θα αποκλείσει τα αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις. Με δεδομένο ότι εκκρεμεί η αναθεώρηση του δασικού κώδικα, έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε».