Η ιστορία ξεκινάει πάντα με τον ίδιο τρόπο: πάντα υπάρχει κάτι πιο επείγον να πληρωθεί. «Τον Απρίλιο, μου ήρθε το ασφαλιστήριο του αυτοκινήτου.
Τον Μάιο, ξεκίνησε η μικρή ιδιαίτερα για την 3η Λυκείου. Τον Ιούλιο, έπρεπε να βρω λεφτά για τις διακοπές. Τον Αύγουστο, να γράψω το παιδί στο φροντιστήριο. Τον Σεπτέμβριο, μου έκοψαν τελικά τη ΔΕΗ».
Τώρα, στα κεντρικά της ΔΕΗ, ο κ. Νίκος κάθεται στην ουρά της «επανασύνδεσης».
Μπροστά του είκοσι πέντε, τριάντα άνθρωποι περιμένουν να φτάσουν στο γκισέ. Ο κ. Νίκος έχει όλο τον χρόνο του κόσμου για να μου εξηγήσει πώς γίνεται κάθε μήνα και υπήρχε κάτι πιο επείγον από τον λογαριασμό της ΔΕΗ να πληρωθεί.
«Τελικά, πριν από δύο μέρες μου έκοψαν το ρεύμα», λέει. «Και τι κάνατε δύο μέρες στο σκοτάδι;», τον ρωτάω. «Εκανα… ατμόσφαιρα!», λέει. «Αναβα κεριά, φακούς, τέτοια πράγματα!».
Ο κ. Νίκος γελάει – «μόνο μη μας πάρει από κάτω η μιζέρια!», κάνει. «Την πρώτη μέρα», λέει, «ήρθε η κόρη μου και μου λέει «μπαμπά, χωρίς ρεύμα θα χαλάσουν τα πράγματα στο ψυγείο». Ε, το βράδυ κάτσαμε και κάναμε ένα τσιμπούσι ανεπανάληπτο. Κάλεσα και την αδελφή μου που μένει από πάνω και την οικογένειά της. Αυτό το φαγητό με τα κεριά, κανείς μας δεν πρόκειται να το ξεχάσει ποτέ – τρώγαμε και πίναμε στην υγεία της ΔΕΗ!».
Χρειάζεται θάρρος
Το άλλο πρωί, ο κ. Νίκος λέει πως πια είχε μαζέψει αρκετό θάρρος για να ζητήσει δανεικά από ανθρώπους που σχεδόν δεν τους ήξερε. «Μπορεί να μην το πιστεύεις, αλλά τα δανεικά που μου αρνήθηκε ο αδελφός μου μού τα έδωσε τελικά ο μανάβης και ο μηχανικός που φτιάχνω το αυτοκίνητό μου». Με τα δικά τους λεφτά στην τσέπη, κάθεται τώρα στην ουρά της ΔΕΗ.
Μπορεί να μοιάζει αλλόκοτη η ιστορία, αλλά πιο αλλόκοτη είναι η κατάσταση που ζουν οι άνθρωποι σ’ αυτήν την ουρά – όλοι τους βρέθηκαν ξαφνικά να χρωστούν στη ΔΕΗ. Τα χρέη στην Επιχείρηση εφέτος έχουν φτάσει τα 420 εκατομμύρια.
Αν βγάλει κανείς τα 140, που είναι κρατικές οφειλές, τα υπόλοιπα 280 είναι χρέη μικρών επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Χρέη ανθρώπων, δηλαδή, σαν τον κ. Νίκο, τον κύριο Γιώργο ή την κυρία Μαρία. Ο κ. Γιώργος ανήκει ακόμα σ’ εκείνους που ελπίζουν πως τελικά θα κρατήσουν τη ζωή τους στο επίπεδο του φυσιολογικού.
Συνταξιούχος δάσκαλος, εβδομήντα τεσσάρων ετών. «Ποιος να το ‘λεγε πως θα φτάναμε ώς εδώ;», είναι η πρώτη φράση που μου λέει.
Κάθεται παράμερα και σημειώνει νούμερα σ’ ένα μπλοκάκι. Μπροστά του, η ουρά του διακανονισμού: ο Ανδρέας που είναι φοιτητής, η Μαρία που απολύθηκε πέρυσι από τον φούρνο στον οποίο δούλευε και η κυρία Γεωργία, που τώρα τελευταία της ψαλίδισαν τη σύνταξη.
Εξευτελιστική διαδικασία
Στο πηγαδάκι πέντε λεπτά πριν, όλοι τους λένε πως μέχρι πέρυσι ζούσαν μια ζωή χωρίς χρέη και διακανονισμούς. Για όλους τους ανθρώπους σ’ αυτό το γραφείο η αναμονή για τον επόμενο διαθέσιμο υπάλληλο είναι μια εξευτελιστική διαδικασία.
«Κι όμως, είναι τόσο απλό να σου συμβεί», παρατηρεί η Μαρία. «Απλώς χρωστάς, χρωστάς, χρωστάς και στο τέλος, ένα πρωί σου κόβουν ρεύμα», όπως λέει ο κ. Γιώργος. Αυτό το πρωί, για τον κ. Γιώργο ήταν χθες.
Ισως αν η γυναίκα του δεν είχε πρόβλημα με την καρδιά της, να μην το έπαιρνε τόσο άσχημα. «Αλλά τώρα μέσα στη ζέστη, η Ελένη έπαθε πανικό. Ετρεμαν τα χέρια της, νόμιζε πως θα πεθάνει», λέει ο κ. Γιώργος.
«Οπότε, τι να κάνω; Σήμερα πρωί πρωί ήρθα εδώ πέρα και ζήτησα τον προϊστάμενο. Τρεις λογαριασμοί απλήρωτοι. Κοντά 450 ευρώ. Περίμενα να με διώξει. «Τι παράταση θες, άνθρωπέ μου;», να μου πει. Αντί γι’ αυτό, με ρώτησε «δεκαπέντε μέρες σου φτάνουν να τα βρεις;». Που θα πει πως λεφτά μπορεί να μην υπάρχουν, υπάρχουν όμως ακόμα άνθρωποι».
Ολα αυτά συνέβησαν πριν από περίπου μισή ώρα – τώρα ο κ. Γιώργος μελετάει στο μπλοκάκι του τα νούμερα του διακανονισμού. Χρωστάει 450 ευρώ, για έξι μήνες.
Σε 15 μέρες πρέπει να πληρώσει τα πρώτα 80 ευρώ. Τον ρωτάω αν νομίζει πως θα τα καταφέρει. «Δεκαπέντε μέρες είναι πολύς καιρός», απαντάει ενώ βάζει το μπλοκάκι στη μέσα τσέπη του τριμμένου σακακιού του. «Θα υπάρχει Ελλάδα σε δεκαπέντε μέρες;», λέει και γυρίζει την πλάτη να φύγει.