Μπορείτε να φανταστείτε μια πετρελαιοκηλίδα την οποία «σκουπίζει» μια μαγνητική σκούπα; Ε, αυτή είναι η ιδέα μιας ελληνικής ερευνητικής ομάδας, που μετατράπηκε σε πατέντα και έχει λάβει ήδη άδεια χρήσης στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το όνομά της είναι Cleanmag και η φιλοδοξία, να αποτελέσει μια φιλική προς το περιβάλλον, γρήγορη στην εφαρμογή της και οικονομική λύση στην αντιμετώπιση κατ’ αρχήν της θαλάσσιας πετρελαϊκής ρύπανσης – από τις πιο δύσκολες στην αντιμετώπισή της.
Τι σημαίνει Cleanmag; «Απλώνουμε πάνω από τη θαλάσσια περιοχή που έχει πληγεί ένα πορώδες υλικό, με μαγνητικές ιδιότητες, που έχουμε αναπτύξει στο εργαστήριό μας. Είναι σαν να πετάμε «ποπ κορν” πάνω από την πετρελαιοκηλίδα. Το υλικό λειτουργεί σαν σφουγγάρι και αμέσως ρουφάει πετρέλαιο έξι έως δέκα φορές το βάρος του. Παραμένει στην επιφάνεια, αλλά ταυτόχρονα είναι αρκετά βαρύ για να διασκορπιστεί. Στη συνέχεια, ένα σκάφος, εξοπλισμένο με έναν κατάλληλο μαγνητικό ταινιόδρομο, μπορεί να «σκουπίσει” τα εμποτισμένα στο πετρέλαιο συσσωματώματα, να τα ανεβάσει στο πλοίο και να τα διαχωρίσει στη συνέχεια», περιγράφει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Νικολαΐδης, καθηγητής στο ΤΕΙ Πειραιά και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.
Η δημιουργία του συγκεκριμένου υλικού της Cleanmag απαίτησε χρόνια ερευνών. «Δεν ήταν εύκολο εγχείρημα, γιατί έπρεπε να αναμειχθούν το ελαφρύ πολυμερές και το βαρύ μαγνητικό μέταλλο, με τελικό αποτέλεσμα ένα υλικό που θα επιπλέει. Επιλέξαμε ένα σπογγώδες υλικό, με εσωτερικές κυψέλες, οι οποίες γεμίζοντας αέρα το κρατούν στην επιφάνεια», λέει ο κ. Νικολαΐδης.
Η τεχνολογία Cleanmag έχει κατακτήσει την ακαδημαϊκή και ερευνητική διάκριση. Πρόσφατα, ήταν μεταξύ των τεσσάρων τεχνολογιών που παρουσίασε το ελληνικό υπουργείο Παιδείας, στο πλαίσιο του Δικτύου Επιστημονικής και Ακαδημαϊκής Αριστείας, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο την αναγνώρισή του. Είχε προηγηθεί η διάκριση στο πρόγραμμα Life, η βράβευση από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και από τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας. «Αλλά το Cleanmag έχει δοκιμαστεί και στο πεδίο. Υστερα από δοκιμές σε Αμπού Ντάμπι και Νιγηρία, πήραμε μέρος και στην αντιμετώπιση της καταστροφικής διαρροής της ΒΡ στον Κόλπο του Μεξικού. Βεβαίως, δεν είχαμε μεγάλες ποσότητες υλικού να ρίξουμε, αλλά το αποτέλεσμα ήταν πολύ θετικό. Πήραμε άδεια χρήσης στις ΗΠΑ από την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος», τονίζει ο κ. Νικολαΐδης.
Η μέθοδος Cleanmag έρχεται να αντιμετωπίσει μια σειρά από προβλήματα των παραδοσιακών πρακτικών καθαρισμού πετρελαιοκηλίδων. Αυτές, πέρα από το ότι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις καιρικές συνθήκες, διασκορπίζουν ή βυθίζουν σημαντικές ποσότητες της πετρελαϊκής ρύπανσης στη θάλασσα.
Το Cleanmag, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, μπορεί να διασκορπισθεί εύκολα από εναέρια ή πλωτά μέσα. Ο χρόνος απορρύπανσης μειώνεται έως 30%. Ακόμα και αν φτάσει στις ακτές δεν αφήνει το πετρέλαιο να διαρρεύσει, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από την πλευρά της ξηράς. Καθώς το πετρέλαιο μένει στους πόρους του υλικού,, δεν προσκολλάται στα θαλάσσια ζώα και πτηνά. Είναι σχετικά μικρού κόστους και το υλικό είναι μη τοξικό. Μάλιστα, μετά την περισυλλογή του μπορεί να ανακυκλωθεί ή να αποτεφρωθεί παράγοντας ενέργεια.
Οι δημιουργοί του Cleanmag έχουν προχωρήσει σε σύσταση εταιρείας και στην εκπόνηση και άλλων προϊόντων, μη μαγνητικών, με ακόμα μεγαλύτερη δυνατότητα απορρόφησης (15 – 22 φορές). Πρόκειται για φίλτρα βιομηχανικών λυμάτων, για την κατακράτηση του κατσίγαρου (απόβλητα) από τα ελαιοτριβεία, αλλά και για oil spill kit, τα οποία πρέπει να διαθέτουν τα σκάφη.
Το ζητούμενο σήμερα είναι αυτή η καινοτόμος τεχνολογία να μπει στην παραγωγή. Σε μια τόσο δύσκολη εποχή είναι άλλο ένα φωτεινό σημάδι από την Ελλάδα των ερευνητών, που δημιουργεί και αγωνίζεται.