Οι οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις, καθώς και οι αλλαγές που αυτές επιφέρουν, αλλάζουν τον τρόπο ζωής και την καθημερινότητα γύρω μας. Οι επιπτώσεις της σύγχρονης ελληνικής κρίσης καθώς και των γεγονότων που επακολούθησαν αντικατοπτρίζονται στις αναζητήσεις που γίνονται στη μηχανή αναζήτησης της Google.
Αναζητώντας διαφορετικές λέξεις μέσα από το Google insights, την εφαρμογή της Google που επιτρέπει την σύγκριση μοτίβων όγκου αναζήτησης σε συγκεκριμένες περιοχές, κατηγορίες, χρονικά όρια και ιδιότητες, είναι εμφανής η αλλαγή των αναγκών, αν και το τοπίο παραμένει ακόμα ασαφές.
Το βασικό πρόβλημα των σύγχρονων Ελλήνων, όπως φαίνεται, είναι τα συνεχώς αυξανόμενα επίπεδα ανεργίας και η έλλειψη χρημάτων, συμπέρασμα που απορρέει από τις δύο τάσεις που παρατηρήθηκαν: τη στροφή προς οικονομικές επιλογές σε όλα τα επίπεδα, από το ντύσιμο μέχρι τους τρόπους μεταφοράς, και την αναζήτηση επιλογών εκτός Ελλάδας.
Επιλογές
Οι καταναλωτές έχουν στραφεί σε πιο οικονομικές επιλογές, ενώ οι αναζητήσεις προϊόντων και ειδών πολυτελείας που είχαν φτάσει στην κορύφωσή τους το 2009, λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση, έχουν αρχίσει σταδιακά να περιορίζονται. Τα γραφήματα που δημοσιεύονται σε διπλανή στήλη παρουσιάζουν τις αναζητήσεις μιας ακριβής μάρκας αυτοκινήτου (γράφημα 1) και πολυτελών ρολογιών, τσαντών και ρούχων (γράφημα 2).
Αντιθέτως, oι προσφορές έχουν επίσης την τιμητική τους. Λέξεις όπως «προσφορά», «προσφορές», «φτηνό» κ. ά. δείχνουν σταδιακά σημαντική άνοδο από το 2008 έως σήμερα, με έντονη αύξηση την περίοδο των διακοπών (Χριστούγεννα και καλοκαίρι), όπως φαίνεται και από το γράφημα 3 που παρουσιάζει την εξέλιξη της λέξης «προσφορά». Η τάση αυτή επιβεβαιώνεται και από τη ραγδαία αύξηση των ιστοσελίδων με διάφορες προσφορές και με κουπόνια που συγκεντρώνουν όλο και περισσότερους χρήστες.
Αντίστοιχη στροφή παρατηρείται και προς οικονομικότερα μέσα μεταφοράς, καθώς, τόσο η απόκτηση όσο και η συντήρηση ενός αυτοκινήτου, κοστίζουν πλέον ακριβά. Η άνοδος της τιμής βενζίνης και των καυσίμων απασχολούσε και παλαιότερα τους Ελληνες, αλλά τα δύο τελευταία χρόνια έχει γίνει κεντρικό θέμα συζήτησης και αναζήτησης (Γράφημα 4). Το αποτέλεσμα της ιδιαίτερα ακριβής πλέον βενζίνης σε συνδυασμό με την αύξηση των τελών κυκλοφορίας και τη δυσκολία εύρεσης parking οδήγησαν στον πολλαπλασιασμό του αριθμού των ποδηλάτων που κυκλοφορούν τόσο στην Αθήνα, όσο και στην υπόλοιπη χώρα και αποτελούν ένα από τα διασημότερα trend της τελευταίας χρονιάς, όπως αποδεικνύεται και στο γράφημα 5.
Μια ακόμα πιθανή αιτία της αλλαγής αυτής είναι το αυξανόμενο ενδιαφέρον για το περιβάλλον, που αντικατοπτρίζει άλλη μια σύγχρονη τάση, καθώς οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να παρατηρούν τις επιπτώσεις των λανθασμένων επιλογών του παρελθόντος.
Η δεύτερη βασική κατηγορία αναζητήσεων σχετίζεται με την ανεργία, την εύρεση εργασίας, αλλά και τις σπουδές. Μέσα από τις αναζητήσεις στο Google διαφαίνεται ότι οι Ελληνες απόφοιτοι επιθυμούν να φύγουν στο εξωτερικό για να εργαστούν, και είτε ψάχνουν για δουλειά σε άλλη χώρα ή προσπαθούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο εξωτερικό για να αποκτήσουν πρόσβαση σ’ άλλες αγορές εργασίας.
Είναι χαρακτηριστικό πως όσο αυξάνεται η αναζήτηση σχετικά με την ανεργία (Γράφημα 6) τόσο αυξάνεται και η αναζήτηση εύρεσης εργασίας στο εξωτερικό (Γράφημα 7). Η λέξη ανεργία δείχνει σημαντική αύξηση, αλλά και αστάθεια. Αξιοσημείωτη είναι η κορύφωσή της τον Οκτώβριο του 2011 αλλά και η αυξητική τάση τον Φεβρουάριο 2012 όπου ψηφίστηκε το νέο Μνημόνιο.
Διέξοδος
Παρόμοια εξέλιξη παρουσιάζει και η αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό. Αντίστοιχα αυξητική τάση παρουσιάζει και η αναζήτηση πληροφοριών για σπουδές στο εξωτερικό, καθώς μοιάζει μια διέξοδος από την Ελλάδα που ενδεχομένως να διευκολύνει αργότερα και την εύρεση εργασίας στο εξωτερικό.
Τέλος, παρατηρείται ότι οι αναζητήσεις έχουν στραφεί και προς τις πολιτικές εξελίξεις που ήταν καταιγιστικές την τελευταία χρονιά, καθώς και τα γεγονότα και τα πρόσωπα-κλειδιά. Για παράδειγμα η φράση «Greek default» στην Αμερική δείχνει σημαντικές κορυφώσεις τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο του 2011 και πιο πρόσφατα τον Φεβρουάριο του 2012 (Γράφημα 9).
Αντίστοιχα και η αναζήτηση ειδήσεων σχετικά με τον νέο πρωθυπουργό της Ελλάδας, Λουκά Παπαδήμο (Γράφημα 10) που όπως ήταν αναμενόμενο άρχισε να απασχολεί έντονα τους χρήστες του Διαδικτύου λίγο πριν από την εκλογή του και κατά τη διάρκεια των πρώτων μεγάλων εξελίξεων.
* Ο κ. Μ. Κοεμτζόπουλος είναι αναλυτής της Google Ελλάδας.