Στον «πάγο» έχει βάλει η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος και η πολιτική αστάθεια το πρόγραμμα ανάπτυξης μονάδων χορήγησης υποκαταστάτων σε χρήστες ναρκωτικών ουσιών για την εξάλειψη της λίστας της «ντροπής». Η προσπάθεια που ξεκίνησε πριν από περίπου δέκα μήνες και οδήγησε στο να μειωθεί στη Θεσσαλονίκη η αναμονή για ένταξη σε πρόγραμμα χορήγησης υποκαταστάτων από 4,5 χρόνια σε λιγότερο από ένα μήνα, έχει μείνει μετέωρη λίγο πριν από το τέλος της, με αποτέλεσμα σήμερα στην Αθήνα 1.500 χρήστες να συνεχίζουν να ζουν με «δανεικό χρόνο» περιμένοντας να μπουν σε θεραπεία.
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών, έως και το τέλος Μαΐου, στις 52 μονάδες χορήγησης υποκαταστάτων που λειτουργούν είναι ενταγμένοι περίπου 7.500 χρήστες, εκ των οποίων 700 εντάχθηκαν το τελευταίο τετράμηνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον τελευταίο χρόνο αυξήθηκαν κατά 27 οι μονάδες χορήγησης υποκαταστάτων με την ανάπτυξη προγραμμάτων εντός των δημόσιων νοσοκομείων. Αυτή τη στιγμή, περίπου 1.500 χρήστες στην Αθήνα και σχεδόν 300 στην υπόλοιπη Ελλάδα, είναι σε αναμονή για ένταξη σε κάποιο πρόγραμμα, με χρόνο αναμονής τρία χρόνια και δέκα μήνες στο λεκανοπέδιο Αττικής -από 7,5 χρόνια που ήταν το 2011- και λιγότερο από ένα μήνα σε Θεσσαλονίκη και τη λοιπή Ελλάδα.
Για την Αθήνα, ο προγραμματισμός είναι η λειτουργία άλλων τριών δομών στα νοσοκομεία Δρομοκαΐτειο, Αγία Βαρβάρα και το Κέντρο Υγείας Περιστερίου, καθώς και η έναρξη λειτουργίας τριών έτοιμων μονάδων συνταγογράφησης υποκαταστάτων για «σταθεροποιημένους» χρήστες που αυτόματα θα άνοιγαν θέσεις θεραπείας στις μονάδες χορήγησης για τους νέους χρήστες. «Εάν λειτουργούσαμε τώρα αυτές τις μονάδες θα μπορούσαμε έως τον Σεπτέμβριο να μηδενίζαμε ή έστω να συρρικνώναμε στο εξάμηνο την αναμονή στην Αθήνα», σημειώνει στην «Κ» η πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ κ. Μένη Μαλλιώρη, που αποδίδει την καθυστέρηση στην αδράνεια που καταγράφεται σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης, λόγω της πολιτικής κρίσης. Σύμφωνα με την ίδια, έχει μείνει στη μέση η ολοκλήρωση της υποδομής της μονάδας στο Δρομοκαΐτειο, λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων της περιοχής -που εξαιτίας της προεκλογικής περιόδου δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν- για τη μονάδα του Αγ. Βαρβάρα εκκρεμεί έγκριση από το Δ.Σ. του νοσοκομείου, ενώ αντιδράσεις κατοίκων υπάρχουν και στο Περιστέρι.
Από την άλλη, οι περιορισμοί της πολιτικής επικαιρότητας δημιουργούν προβλήματα και στη στελέχωση των μονάδων. Σύμφωνα με τον Σύλλογο Εργαζομένων ΟΚΑΝΑ στις περισσότερες μονάδες γιατροί και νοσηλευτές δεν μπορούν ούτε να αρρωστήσουν, αφού δεν υπάρχει ουδείς να τους αντικαταστήσει. Και σε αυτή την περίπτωση, η προεκλογική περίοδος δεν επέτρεψε την αξιοποίηση της δυνατότητας που δίνει ο νόμος για την πρόσληψη προσωπικού με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται τα προβλήματα που δημιουργεί η λανθασμένη -σύμφωνα με τη διοίκηση του ΟΚΑΝΑ- επιλογή του 2003 για την ανάπτυξη μονάδας χορήγησης υποκαταστάτων στο «Σωτηρία». Η μονάδα είχε εξαρχής κακές εγκαταστάσεις (οικίσκοι του ΟΣΚ) χωρίς καν παροχή νερού, κόστισε ένα εκατ. ευρώ και χρειάστηκε χρόνος και επιπλέον χρήμα για να επιδιορθωθεί.
Επιπλέον, είναι μία μεγάλη σε δυναμικότητα μονάδα που εξυπηρετεί περίπου 400 χρήστες -σε αντίθεση με τη λογική των 100-150 ατόμων που έχουν οι νέες μονάδες- με αποτέλεσμα να δημιουργείται κοινωνική όχληση κυρίως σε επισκέπτες και ασθενείς του νοσοκομείου. Μια επόμενη κίνηση του ΟΚΑΝΑ θα είναι να «σπάσει» και να μεταφέρει τη μονάδα αλλού. «Εάν δεν μηδενίσουμε τη λίστα δεν έχουν την πολυτέλεια να κλείσουμε τη μονάδα του «Σωτηρία»», σημειώνει η κ. Μαλλιώρη.
Απόπειρα αποποινικοποίησης
Τον περασμένο Ιανουάριο, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης κ. Μιλτιάδης Παπαϊωάννου έφερε σχέδιο νόμου στη Βουλή που άλλαζε το πλαίσιο της ποινικής μεταχείρισης των χρηστών ναρκωτικών ουσιών, με αποποινικοποίηση του αδικήματος για ίδια, αποκλειστική χρήση. Η μικροποσότητα, ωστόσο, που δεν επισύρει ποινική μεταχείριση δεν προσδιοριζόταν με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, αλλά ο καθορισμός της αφηνόταν στην ευχέρεια των δικαστηρίων. Παράλληλα, θέσπιζε αυστηρότερες ποινές για τις οργανωμένες μορφές διακίνησης. H πρόθεση τής τότε κυβέρνησης να αποποινικοποιήσει τη χρήση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων στα κόμματα, τα οποία διατύπωσαν την ανησυχία ότι η έννοια της αποποινικοποίησης θα πάρει τη διάσταση της απενοχοποίησης ή νομιμοποίησης της χρήσης των ναρκωτικών σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης, όπου η δυστυχία και η οικονομική εξαθλίωση πλήττουν μαζικά την ελληνική κοινωνία, και ο νέος νόμος δεν «πέρασε». Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, ο αριθμός των θανάτων που συνδέονται με την κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κυμαίνεται στους 300 ετησίως, ενώ το 40% των κρατουμένων στις φυλακές είτε κρατείται για υποθέσεις που αφορούν άμεσα τα ναρκωτικά, είτε για εγκλήματα συνδεόμενα με τη διάδοση των ναρκωτικών ουσιών (ιδίως διακεκριμένες κλοπές, ληστείες κ.λπ.).