Κατατέθηκαν χθες στη Βουλή η αιτιολογική έκθεση και οι τροπολογίες του υπουργείου Παιδείας για τον νέο Νόμο 4009 των ΑΕΙ, που ψηφίστηκε πέρυσι τον Αύγουστο από 255 βουλευτές (Ν. Δ., ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ) και στον οποίο αντέδρασαν λυσσαλέα οι νυν πρυτάνεις. Οι προτεινόμενες τροπολογίες είναι σχεδόν αυτούσιες οι θέσεις – αντιρρήσεις στον νέο νόμο της ΔΗΜΑΡ. Φαίνεται ότι επιχειρείται σε μεγάλο βαθμό η επαναφορά στο προηγούμενο καθεστώς, στον Νόμο δηλαδή 1268/1982, οι συντάκτες του οποίου είναι σήμερα βουλευτές και στελέχη της ΔΗΜΑΡ. Είναι πρόδηλο ότι επιχειρείται από τη ΔΗΜΑΡ ένας πολιτικός «εκβιασμός» στην κυβέρνηση συνεργασίας, η οποία την ίδια ώρα έχει να αντιμετωπίσει τα κολοσσιαία οικονομικά προβλήματα της χώρας και να διασφαλίσει τη θέση της στην Ευρώπη.
Γιατί πώς αλλιώς να δικαιολογήσει κανείς την απίστευτη κωλοτούμπα Ν. Δ. και ΠΑΣΟΚ να προσανατολίζονται να δεχθούν τις προτάσεις-τροπολογίες της ΔΗΜΑΡ, όταν πριν από μόλις 11 μήνες ψήφισαν, με πρωτοφανή για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα, συναίνεση τον νέο Νόμο 4009, νόμο που δεν εφαρμόσθηκε κυρίως στα λίγα άρθρα του που αφορούν τη διοίκηση των ΑΕΙ, λόγω της απείθειας στον νόμο των πρυτάνεων; Και τι να πει κανείς για τον πανεπιστημιακό, νέο αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος δηλαδή που πρότεινε τον Νόμο 4009, ο οποίος κατά την πολύμηνη δημόσια διαβούλευση του Νόμου και τη συζήτηση στην Βουλή τήρησε σιγήν ιχθύος; Γιατί δεν τον ακούσαμε να υπερασπίζεται, ως όφειλε, τον μόνο ίσως μεταρρυθμιστικό Νόμο του κόμματός του που ουδεμία σχέση είχε με Μνημόνια και τρόικες;
Οι σημαντικότερες τροπολογίες του νομοσχεδίου: α) επαναφέρουν τα φέουδα των Τμημάτων, αποψιλώνοντας τις αρμοδιότητες της Σχολής και του κοσμήτορά της, β) ανταμείβουν τους νυν πρυτάνεις, δίνοντάς τους τη δυνατότητα, παρά τη δεκάμηνη άρνησή τους να εφαρμόσουν τον νόμο, να συνεχίσουν τη θητεία τους η οποία λήγει στο τέλος Αυγούστου.
Ο ρόλος του κοσμήτορα της Σχολής αποδυναμώνεται, αφού οι αρμοδιότητές του επανέρχονται σε δυσκίνητα συλλογικά πολυμελή όργανα, όπως η Γενική Συνέλευση του Τμήματος και του Τομέα.
Επανακάμπτουν δηλαδή τα γνωστά μικροφέουδα, τα οποία δεν λογοδοτούν και δεν ελέγχονται από πουθενά. Στα πολυμελή όργανα προτιμώνται οι αρεστές και πολιτικά ισόρροπες και όχι οι ακαδημαϊκά αξιοκρατικές αποφάσεις. Με τον ισχύοντα Νόμο 4009 οι όποιες άστοχες και ιδιοτελείς επιλογές του κοσμήτορα (π. χ. συγκρότηση των επιτροπών επιλογής και εξέλιξης καθηγητών) έχουν το ονοματεπώνυμό του και από αυτόν οι θιγόμενοι θα ζητούν ευθύνες, σε αντίθεση με τις απρόσωπες αποφάσεις της Γ. Σ. του Τμήματος ή του Τομέα.
Η τυχόν υιοθέτηση των προτεινόμενων αντιμεταρρυθμιστικών τροπολογιών του Νόμου για τα πανεπιστήμια θα συμβάλει στον απόλυτο εξευτελισμό του ελληνικού Κοινοβουλίου, με εξαιρετικά αρνητικό μήνυμα προς την κοινωνία. Μήνυμα της προστασίας με όποιο τίμημα των συντεχνιών, στην προκειμένη περίπτωση της ολιγομελούς, αλλά αποτελεσματικής στην προστασία των προνομίων της, συντεχνίας των πρυτάνεων. Δυστυχώς οι μέχρι τώρα αντιμεταρρυθμιστικές πολιτικές της κυβέρνησης συνεργασίας έχουν αριστερό πρόσημο, όπως η προστασία των συντεχνιών των δικηγόρων και των δικαστών από το υπουργείο Δικαιοσύνης ή η αντίσταση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για απολύσεις υπεράριθμων και χωρίς αντικείμενο υπαλλήλων του κράτους.
Την ίδια ώρα η κυβέρνηση μελετά την περαιτέρω περικοπή του ύψους των συντάξεων και μισθών, ενώ σε αντίθεση με το Δημόσιο δεν φαίνεται να συγκινείται το ίδιο από την εκρηκτική αύξηση των ανέργων του ιδιωτικού τομέα.
Η οπισθοδρόμηση στη μεταρρύθμιση των πανεπιστημίων εμπεριέχει εξαιρετικά επικίνδυνο μήνυμα τόσο μέσα όσο και έξω από τη χώρα. Μέσα, δίνει το μήνυμα στην κοινωνία και στο πολιτικό σύστημα ότι οι συντεχνίες είναι άτρωτες και κυρίαρχες, άρα ξεχάστε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Εξω, λέει ότι οι αναγκαίες για τη διάσωση και εκσυγχρονισμό της χώρας μεταρρυθμίσεις είναι αδύνατες, άρα ξεχάστε την Ελλάδα!
* Ο κ. Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης (gravanis. med. uoc. gr)