Οι ρυζοπαραγωγοί της Χαλάστρας την προηγούμενη εβδομάδα δεν έκαναν τίποτα περισσότερο από ό,τι κάνει ένας μεγάλος αριθμός αγροτών στις καλλιέργειές του.
Ψέκασαν τους ορυζώνες τους, με απαγορευμένο φυτοφάρμακο, βέβαιοι από τη μακρά εμπειρία τους ότι δεν επρόκειτο να βλάψουν τη δική τους παραγωγή -τουλάχιστον εμφανώς. Μια λάθος μίξη όμως του διαλύματος την οποία τους συνέστησε κάποιος απο τους πολλούς «μαθητευόμενους μάγους» έφερε την καταστροφή στους γείτονες. Το μίγμα εξατμίστηκε και διαχεόμενο στην ατμόσφαιρα μεταφέρθηκε με τον άνεμο και επικάθισε στις γύρω βαμβακοκαλλιέργειες προκαλώντας ανεπανόρθωτες βλάβες στα φυτά, σε έκταση εφτά χιλιάδων στρεμμάτων.
Η περίπτωση της Χαλάστρας δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου στο χρόνιο πρόβλημα της εκτεταμένης χρήσης απαγορευμένων και επικίνδυνων φυτοφαρμάκων από τους αγρότες.
«Η παράνομη διακίνηση και χρήση έχει καταστεί περίπου σπορ στους γεωργούς μας», λέει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Φυτοπροστασίας, κ. Βάσος Ευθυμιάδης, που είναι ταυτόχρονα και πρόεδρος της επιτροπής ενάντια στην παράνομη διακίνηση φυτοφαρμάκων.
Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει, για το 2012, το 20% του ετήσιου τζίρου των φυτοφαρμάκων, ο οποίος υπολογίζεται στα 180 εκατομμύρια ευρώ, ποσό δηλαδή που αγγίζει τα 40 εκατομμύρια ευρώ, πηγαίνει στα παράνομα.
Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν τα παράνομα φυτοφάρμακα, γιατί είναι φτηνότερα από εκείνα που είναι νόμιμα και εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Ενωση, χωρίς να υπολογίζουν τις επιπτώσεις στο έδαφος, το τελικό προϊόν, το περιβάλλον και βέβαια την ίδια την υγεία τους.
«Μας κατηγορούν γιατί ισχυρίζονται ότι πουλάμε ακριβά τα φυτοφάρμακα. Μπορεί το λαθραίο να μην είναι φθηνότερο; Μάλιστα όταν παλαιότερα είχαμε θέσει το πρόβλημα της εκτεταμένης χρήσης απαγορευμένων φαρμάκων στον υπουργό Γεωργίας, η απάντηση ήταν «καλά κάνουν, να πουλάτε φτηνότερα»», συνεχίζει ο κ. Ευθυμιάδης και προσθέτει:
«Οταν μιλάμε στους αγρότες για τους κινδύνους από τα παράνομα φυτοφάρμακα δεν μας ακούν γιατί θεωρούν ότι έχουμε οικονομικό όφελος. Ο,τι και να πούμε στον παραγωγό αυτός πιστεύει ότι το κάνουμε γιατί θέλουμε να του πουλήσουμε ακριβά φυτοφάρμακα ενώ αυτός βρίσκει φτηνότερα στο λαθρεμπόριο. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης πρέπει να ενημερώσει τους αγρότες και να κάνει τους αναγκαίους ελέγχους».
Οι κίνδυνοι, όπως έδειξε και η περίπτωση της Χαλάστρας, είναι μεγάλοι για τη γεωργική παραγωγή, πλην όμως οι καλλιεργητές αναλαμβάνουν το ρίσκο της χρήσης απαγορευμένων φαρμάκων, γιατί η διαφορά στην τιμή με τα νόμιμα και εγκεκριμένα φτάνει έως και 40%. Οσον αφορά τις επιπτώσεις ακόμα και στην ίδια τους την παραγωγή το αφήνουν στην τύχη, εφόσον άλλωστε κανείς δεν πραγματοποιεί ελέγχους.
Βασική πύλη εισόδου, εξηγεί ο κ. Ευθυμιάδης, των παράνομων φυτοφαρμάκων είναι η Τουρκία από όπου «καταφθάνουν καραβιές».
Τα φορτία έρχονται είτε μέσω Βουλγαρίας είτε μέσω του Τριεθνούς στα σύνορα του Εβρου ή με φορτηγά που… μεταφέρουν οπωροκηπευτικά.
Μόνο πέρυσι υπολογίζεται ότι μπήκαν στην Ελλάδα και διακινήθηκαν εκατό τόνοι του απαγορευμένου στην Ε.Ε. φυτοφαρμάκου Propanil! Μια ολόκληρη μαφία, κυρίως από άτομα προερχόμενα από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, ελέγχει την είσοδο και διακίνηση των φυτοφαρμάκων, διαθέτοντας μάλιστα και «ειδικούς» που ενημερώνουν τους αγρότες για τη χρήση τους στο χωράφι και βεβαίως τους παραπλανούν υποβαθμίζοντας τους κινδύνους.
Προϋπόθεση
Καθώς το φαινόμενο τείνει να λάβει τεράστιες διαστάσεις ειδικά τώρα με την οικονομική κρίση, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
«Το κακό πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του και ένας αποτελεσματικός τρόπος που προβλέπεται και από τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) είναι να τεθεί ως προϋπόθεση της λήψης επιδοτήσεων η διασφάλιση της χρήσης μόνο εγκεκριμένων φαρμάκων από τους παραγωγούς μέσω της κατάθεσης των τιμολογίων αγοράς τους», επισημαίνει ο κ. Ευθυμιάδης.