Στην προκήρυξη διαγωνισμού για τη δημιουργία της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων, στην οποία θα βασιστεί η περίφημη «ταυτότητα κτιρίων» προχώρησε το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας. Είναι η μόνη κίνηση που έχει γίνει δυόμισι χρόνια μετά τη θέσπιση του νέου αυτού θεσμού, ένα κλασικό παράδειγμα της προχειρότητας με την οποία αντιμετωπίζεται η πολεοδομική νομοθεσία τα τελευταία χρόνια.
Η δημιουργία της ταυτότητας κτιρίου προβλέφθηκε στον ν. 3843/10: πρόκειται για έναν «φάκελο» του κτιρίου που τηρείται από τον υπεύθυνο για το κτίριο μηχανικό και περιέχει την οικοδομική άδεια, τα σχέδιά της, τις βασικές μελέτες του κτιρίου (λ.χ. αρχιτεκτονική, στατική) το πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης, ακόμα και ένα βίντεο που θα απεικονίζει τους χώρους και τις εγκαταστάσεις του κτιρίου μετά την ολοκλήρωσή του. Αντίγραφο της ταυτότητας κτιρίου πρέπει να βρίσκεται εντός του κτίσματος, καθώς και στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Αυτά με το… ευχολόγιο. Γιατί στην πραγματικότητα το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν προχώρησε στην εφαρμογή του νέου θεσμού. Κατ’ αρχήν, ο αρχικός νόμος προέβλεπε δύο Προεδρικά Διατάγματα με τα οποία θα εξειδικευόταν το περιεχόμενο της ταυτότητας κτιρίων. Κανένα από τα Διατάγματα δεν έχει ακόμα θεσπιστεί, επομένως δεν τέθηκε σε ισχύ η πρόβλεψη του αρχικού νόμου, για κατάρτιση του φακέλου της ταυτότητας κτιρίου για κάθε νέα οικοδομή από 1/1/2011. Αυτό βέβαια δεν απέτρεψε το υπουργείο Περιβάλλοντος από το να επικαλείται την ταυτότητα κτιρίου ως μέσο χάραξης της «κόκκινης γραμμής» σε σχέση με την αυθαιρεσία του παρελθόντος (ν. 4014/11 για την «τακτοποίηση» αυθαιρέτων), αλλά και να προσθέτει νέες ρυθμίσεις για την επικαιροποίησή της (ν. 4067/12, νέος οικοδομικός κανονισμός). Το μόνο που έγινε πέρυσι ήταν η σύναψη, στις 5 Μαΐου 2011, προγραμματικής σύμβασης ανάμεσα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και το Τεχνικό Επιμελητήριο, προκειμένου το τελευταίο να αναλάβει τη δημιουργία και τη λειτουργία ενός συστήματος διαχείρισης ψηφιακής ταυτότητας κτιρίων, δηλαδή ενός ηλεκτρονικού μητρώου.
Και ερχόμαστε στο σήμερα. Στα τέλη Ιουλίου, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας προχώρησε στην προκήρυξη ενός διεθνούς διαγωνισμού, για τη δημιουργία του περίφημου ηλεκτρονικού μητρώου. Η δημιουργία του συστήματος χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ψηφιακή Σύγκλιση 2007 – 2013», με προϋπολογισμό 1,7 εκατ. ευρώ. «Είναι προφανές ότι αν καθυστερήσει η ενεργοποίηση του συγκεκριμένου μέρους του Ν. 3843/2010 αστοχεί σημαντικά η προσπάθεια για τον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης και της διαδικασίας τακτοποίησης της υπάρχουσας», αναφέρεται στην προκήρυξη. «Κύριοι χρήστες θα είναι οι υπεύθυνοι μηχανικοί, ενώ πρόσβαση θα έχουν τόσο οι πολίτες όσο και οι αρμόδιες για έλεγχο και πληροφόρηση υπηρεσίες του Δημοσίου». Η κατάθεση προσφορών θα διαρκέσει μέχρι τον Οκτώβριο, ενώ η προθεσμία ολοκλήρωσης του ηλεκτρονικού συστήματος είναι 6 μήνες.
Στόχος, πάντως του τεχνικού κόσμου είναι η κατάρτιση ταυτότητας κτιρίου να επεκταθεί και στα παλαιά κτίρια, δυνατότητα που δίνει ο ν. 3843/10. Αν αυτό ισχύσει, τότε πρακτικά σημαίνει ότι θα δοθεί μια προθεσμία στους πολίτες μέσα στην οποία θα πρέπει να αναθέσουν σε μηχανικό τη συγκέντρωση όλων των εγγράφων της οικοδομής και την αποτύπωση της πραγματικής κατάστασής της. Γεγονός που θα δημιουργήσει μια επιπλέον «αγορά» για τον κλάδο των μηχανικών και θα ωθήσει… εθελοντικά τους πολίτες προς την «τακτοποίηση» αυθαιρεσιών μέσω του ν. 4014/11.