Ο Ελληνοαμερικανός καθηγητής χημείας Παύλος (Πολ) Αλιβιζάτος θεωρείται διεθνώς αυθεντία στη νανοτεχνολογία, κυρίως στην κατασκευή νανοκρυστάλλων και τη χρήση τους σε εφαρμογές ηλιακής ενέργειας. Διευθυντής του Lawrence Berkeley National Laboratory και κάτοχος της έδρας Larry and Diane Bock του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ, υποψήφιος για το βραβείο Νομπέλ Χημείας, ο καθηγητής Π. Αλιβιζάτος συγκαταλέγεται μεταξύ των εκατό κορυφαίων χημικών της περασμένης δεκαετίας, στη λίστα που έχει καταρτίσει η βιβλιομετρική εταιρεία Τόμσον-Ρόιτερς, και μάλιστα καταλαμβάνοντας την πέμπτη θέση. Με τις έρευνές του συνεισέφερε τα μέγιστα στη μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε ανανεώσιμο καύσιμο κίνησης (Helios Ρroject).
Για τη συνεισφορά του αυτή στην επιστήμη, του απονεμήθηκε το Βραβείο Νίκη, το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο από το μη κερδοσκοπικό ινστιτούτο τεχνολογίας ΑΙΤ και τιμά διεθνώς διακεκριμένους Ελληνες ή ελληνικής καταγωγής επιστήμονες, για την καθοριστική τους συμβολή στην παγκόσμια πρόοδο των επιστημών και της τεχνολογίας. Η τελετή πραγματοποιήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου, στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία» από τον υπουργό Παιδείας Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο, ενώ κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης ήταν ο Σταύρος Δήμας, πρ. επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το Περιβάλλον.
Γεννημένος στο Σικάγο το 1959, δέκα χρόνια αργότερα ο Π. Αλιβιζάτος ακολούθησε την οικογένειά του στην Ελλάδα. Εζησε αρκετά χρόνια εδώ, βίωσε το πέρασμα της χώρας από τη δικτατορία στη δημοκρατία, και όταν ήρθε η στιγμή για τις σπουδές, κατάλαβε πως ήταν ώρα να επιστρέψει στην Αμερική. Διέγραψε μια λαμπρή καριέρα, εγκατεστημένος στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας, ωστόσο επισκέπτεται κάθε τόσο την Ελλάδα. Η περσινή του επίσκεψη είχε ως αποτέλεσμα και ένα άρθρο, στο περιοδικό «Κ» της κυριακάτικης «Καθημερινής», με θέμα την Ελλάδα του 2030 – μια άλλη Ελλάδα, αναγεννημένη από τις στάχτες της και εξελιγμένη σε πολλά επίπεδα.
«Είχα τρία χρόνια να επισκεφθώ την Ελλάδα», μας είπε ο καθηγητής Π. Αλιβιζάτος τηλεφωνικά, λίγες μόλις ώρες προτού ξεκινήσει το μεγάλο αεροπορικό ταξίδι από την Καλιφόρνια για την Ελλάδα, συγκινημένος που θα παραλάμβανε το Βραβείο Νίκη. «Ηταν ένα σοκ για μένα. Είχε αλλάξει τόσο πολύ η χώρα και με τόσο δυσάρεστο τρόπο. Γι’ αυτό και έγραψα το άρθρο αυτό μέσα στο αεροπλάνο, στην επιστροφή μου για την Αμερική. Βλέπετε, όσο καιρό ήμουν στην Ελλάδα, με όσους μιλούσα, ήταν τόσο προβληματισμένοι και ανάστατοι αλλά δεν άκουγα πουθενά κάποια σκέψη για προοπτική, μια προέκταση στο μέλλον, γι’ αυτό και σκέφτηκα να δοκιμάσω να το κάνω εγώ. Το ότι δεν ζω στην Ελλάδα με διευκολύνει, ξέρω ότι για όσους βιώνουν μια τέτοια κατάσταση είναι πολύ δύσκολο. Νομίζω όμως ότι αξίζει τον κόπο η προσπάθεια και ότι είναι εφικτό, ώστε η Ελλάδα να προχωρήσει επιτέλους».
Ο καθηγητής Π. Αλιβιζάτος τονίζει ότι τα χρόνια που πέρασε στην Ελλάδα τον σφράγισαν για πάντα. Αλλά μεγαλώνοντας θέλησε να επιστρέψει στις ΗΠΑ, διότι ήξερε καλά ότι εκεί ήταν οι ευκαιρίες για έρευνα. «Να είσαι επιστήμονας στο Μπέρκλεϊ είναι ευλογία», λέει. «Δεν υπάρχουν πολλά τέτοια μέρη στον κόσμο. Είναι μια αρμονική διεθνής κοινότητα και αυτό είναι το καλύτερο. Η ομάδα των φοιτητών μου είναι πολυεθνική. Πριν από τρία Μουντιάλ, θυμάμαι, οι φοιτητές μου προέρχονταν από επτά, από τις συνολικά οκτώ, χώρες που έπαιζαν στα προημιτελικά. Βλέπαμε όλοι μαζί τους αγώνες.
Αυτός ο διεθνής χαρακτήρας της κοινότητας στο Μπέρκλεϊ εξασφαλίζει ένα ιδανικό πνεύμα συνεργασίας και όπως το βλέπω, αυτό είναι ένα όραμα για το μέλλον του κόσμου: διεθνείς ομάδες, κοινότητες και ένα τέτοιο πνεύμα συνεργασίας, ομαδικότητας και δημιουργίας.
Στην ομάδα μου προστίθενται κατά καιρούς Ελληνες φοιτητές, οι οποίοι φεύγουν από την Ελλάδα όπου αυτό το διεθνές πνεύμα συνεργασίας δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο. Νέοι Ελληνες φοιτητές διαπρέπουν στο εξωτερικό αλλά που, δυστυχώς, αφού επιστρέψουν στην Ελλάδα, χάνονται συνήθως».