Τι είναι «μια σταλιά» αλλά χωράει τα πάντα; Πού βρίσκουμε είδη πρώτης ανάγκης, όταν η πόλη ερημώνει; Ποιος μπορεί να μας κατατοπίσει καλύτερα για τα καθέκαστα στη γειτονιά; Το περίπτερο και ο περιπτεράς είχαν κατοχυρώσει έναν αιώνα και πλέον μια «πατέντα» επιχειρηματικότητας στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Παλαιότερα, όταν το τηλέφωνο ήταν είδος πολυτελείας, ήταν ο «ΟΤΕ της γωνίας», ενώ ο περιπτεράς αναλάμβανε τον ρόλο του τηλεφωνητή, αποδέκτης κλήσεων και μεταφορέας μηνυμάτων στους πελάτες. «Ο κυρ-Αντώνης, για δεκαετίες, με το που με έβλεπε, αυτομάτως ετοίμαζε την εφημερίδα και τα τσιγάρα μου» λέει στην «Κ» παλαιός κάτοικος Κυψέλης.
«Ουσιαστικά, ήμασταν από τα πρώτα θύματα της κρίσης» τονίζει στην «Κ» ο πρόεδρος της Ενωσης Επαγγελματιών Καπνοπωλών και Περιπτερούχων Αθήνας, κ. Θοδωρής Μάλλιος. Σήμερα λειτουργούν 3.500 περίπτερα στην Αττική, τα 1.080 μόνο στον Δήμο Αθηναίων, εκατοντάδες έχουν κλείσει, κάποια ξανανοίγουν «υπό νέα διεύθυνση», βάζοντας λουκέτο μήνες αργότερα, «ακριβής αριθμός δεν μπορεί να υπάρχει».
Φορολογία καπνού
«Από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2010 εκτινάχθηκε η φορολογία στα καπνικά προϊόντα. Αυτό ήταν το ισχυρό πλήγμα, καθώς το 60% του τζίρου ενός περιπτέρου προέρχεται από την πώληση καπνού και τσιγάρων» τονίζει ο κ. Μάλλιος. Το συνολικό κόστος για να «τρέξει» ένα περίπτερο μοιάζει δυσθεώρητο.
«Φανταστείτε, μόνο το ηλεκτρικό έφτασε 500 ευρώ το δίμηνο» σημειώνει ο κ.Κώστας, περιπτερούχος στην προνομιούχο περιοχή της Ακροπόλεως. «Φορολογούμαστε επί του τζίρου μας. Επιβιώνω μόνο από τα τουριστικά είδη, δεν μπορείς να περιμένεις πια από τον Ελληνα που θα αγοράσει το καλοκαίρι ένα παγωτό». Από την άλλη, οι ασκούντες κριτική μιλούν για κορεσμό λόγω υπερβολικής χορήγησης αδειών «εδώ δεν γίνονταν ρουσφέτια;» αλλά και για την «ανεξέλεγκτη επέκτασή τους στο πεζοδρόμιο».
Από την έναρξη της κρίσης, τα λουκέτα στα περίπτερα μοιάζουν με ντόμινο. «Δείτε τι γίνεται στην Πατησίων, στην Αχαρνών, αλλά και στην Αθηνάς» λέει στην «Κ» περιπτερούχος που δηλώνει «σαράντα χρόνια, χειμώνα-καλοκαίρι μέσα στο κουτί». Και στην περιφέρεια; Για παράδειγμα στη Λαμία, ένα στα δύο περίπτερα έχει κλείσει. «Τα εγκαταλελειμμένα περίπτερα αποτελούν πλέον εστίες ρύπανσης, εκπέμποντας μια εικόνα αισθητικής παρακμής» σχολιάζει σχετικά ο κ. Στέφανος Σταμέλλος, μέλος της Πρωτοβουλίας Ενεργών Πολιτών Λαμίας.
«Αποψίλωση»
«Το 1960 υπήρχαν ελάχιστα αυτοκίνητα στους δρόμους, μικρότερος αριθμός κατοίκων στις μεγάλες πόλεις και πιο φαρδιά πεζοδρόμια». Στην ίδια λογική, προφανώς, εξήγγειλε ο Δήμος Αθηναίων την «αποψίλωση» (ή μετακίνηση) τριακοσίων περιπτέρων. «Στην πλειονότητά τους είναι εγκαταλελειμμένα περίπτερα ή άλλα που εμποδίζουν την κυκλοφορία» λέει στην «Κ» ο κ. Γιώργος Αποστολόπουλος, αντιδήμαρχος Καθαριότητας στον δήμο. Στο ίδιο πνεύμα, τα συνεργεία του δήμου «απομακρύνουν κάθε αντικείμενο που είναι τοποθετημένο άνευ αδείας σε δημόσιο χώρο, όπως πέργκολες κ.ά.».
Αυτό, σύμφωνα με ανθρώπους του χώρου, αποτελεί μόνο τον προάγγελο αλλαγών. Πολλοί κάνουν λόγο για μεταφορά του λιανικού εμπορίου σε στεγασμένους χώρους ή τη μετατροπή των περιπτέρων σε «ψιλικατζίδικα», δεδομένου ότι υπάρχουν πολλά διαθέσιμα καταστήματα. Σύμφωνα με νόμο που ψηφίστηκε τον περασμένο Νοέμβριο (ν. 4093/2012) τα περίπτερα περνούν από τη δικαιοδοσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας στους δήμους. «Την αξιοποίηση όσων περιπτέρων χηρεύουν θα αποφασίζει ο δήμος» σημειώνει ο κ. Μάλλιος.
Υπενθυμίζεται ότι η άδεια για τη λειτουργία περιπτέρου αφορούσε κυρίως αναπήρους ή θύματα πολέμου, ενώ από το 2008 συμπεριλήφθηκαν ΑΜΕΑ και πολύτεκνοι. Το συνηθέστερο, ωστόσο, ήταν η εκμίσθωση των περιπτέρων (με αντίτιμο από 200 έως και 3.000 ευρώ μηνιαίως – αν ήταν «φιλέτο»). Η νέα νομοθεσία όμως απαγορεύει τη μεταβίβαση της άδειας. Συμπέρασμα των εμπλεκομένων; Και τα περίπτερα γυρίζουν σελίδα.