Ο ερχομός της άνοιξης απομακρύνει σταδιακά την ανάγκη για θέρμανση, άρα και το πυκνό σύννεφο αιθαλομίχλης που έπνιξε τον χειμώνα την Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις. Θα διδαχθούμε όμως από το φετινό μας πάθημα; Μελέτη της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού καταδεικνύει την αποτυχία της εξίσωσης της φορολόγησης του πετρελαίου θέρμανσης και του πετρελαίου κίνησης και προτείνει τη δραστική μείωση της φορολόγησης στο πρώτο, ως μέσο περιορισμού της ρύπανσης και της λαθροϋλοτομίας, αλλά και της αύξησης των κρατικών εσόδων. Σε δεύτερο επίπεδο, σημειώνει η μελέτη, θα πρέπει να αναζητηθεί ο εξορθολογισμός όλων των ενεργειακών φόρων. Τη μελέτη εκπόνησε ο Γιάννης Παλαιοκρασσάς, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας, ο οποίος μάλιστα ήταν υπουργός Οικονομικών, όταν το 1992 θεσπίστηκε ο διαχωρισμός στη φορολόγηση του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης. Η μελέτη εξετάζει τις επιπτώσεις των διαφορετικών μέσων θέρμανσης στο περιβάλλον και τη σχέση του ειδικού φόρου κατανάλωσης με την αύξηση της ρύπανσης.
«Το συμπέρασμα είναι αυτονόητο: το καλύτερο μέσο θέρμανσης είναι το φυσικό αέριο. Ομως, με δεδομένο ότι μόνο η Αθήνα και κάποιες μεγάλες πόλεις έχουν πρόσβαση σε δίκτυα φυσικού αερίου, έπρεπε να εξετάσουμε τις υπόλοιπες εναλλακτικές. Μελετώντας αυτό που συνέβη με τη φορολόγηση του πετρελαίου, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η εξίσωση του φόρου στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης ήταν ένα τραγικό λάθος. Η μελέτη του ΙΟΒΕ στην οποία βασίστηκε, εκτιμούσε ότι η «ελαστικότητα» της ζήτησης ήταν μόλις 1,17, δηλαδή όσο ανέβαινε η τιμή, περίπου το ίδιο θα έπεφτε η ζήτηση. Στην πράξη όμως η αύξηση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης κατά 30% οδήγησε σε πτώση των πωλήσεων κατά 70% το διάστημα Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου 2012, δηλαδή η μέση «ελαστικότητα» ήταν στην πράξη 10,09. Επιπλέον δεν είχαν προβλεφθεί οι υπόλοιπες επιπτώσεις της, η δραματική αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η αύξηση της λαθροϋλοτομίας».
Αύξηση των εσόδων
Η Ελληνική Εταιρεία προτείνει τον χειμώνα του 2013 να μειωθεί ο φόρος στο πετρέλαιο θέρμανσης. «Αν για παράδειγμα μειωθεί στα 205 ευρώ ανά 1.000 λίτρα από τα 330 ευρώ που είναι σήμερα, εκτιμάται ότι τα έσοδα το τελευταίο τρίμηνο του έτους θα ανέβουν από τα 208 εκατ. ευρώ (το 2012) στα 407 εκατ. το 2013», λέει ο κ. Παλαιοκρασσάς. «Αν πάλι ο φόρος επανέλθει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, λ.χ. της τάξης των 150 ευρώ, η λιανική τιμή του πετρελαίου θα είναι μόλις 15% ανώτερη από εκείνη του Απριλίου 2012 (πριν από την εξίσωση του φόρου) και ενδεχομένως τα έσοδα να είναι ακόμα υψηλότερα. Οσο για τον φόρο του πετρελαίου κίνησης, μπορεί να αυξηθεί κατά 50 ευρώ περίπου, αποδίδοντας επίσης υψηλότερα έσοδα».
Σε δεύτερο επίπεδο, ο κ. Παλαιοκρασσάς τάσσεται υπέρ του εξορθολογισμού όλων των ενεργειακών φόρων με βάση δύο κριτήρια. Την ίση μεταχείριση όλων των καυσίμων με κριτήριο το ενεργειακό περιεχόμενο και την ένταξη του εξωτερικού περιβαλλοντικού κόστους στις τιμές, μέσω αντίστοιχων φόρων. «Επίσης πρέπει να λυθεί το ζήτημα της καταβολής της επιδότησης του πετρελαίου θέρμανσης ώστε να γίνεται άμεσα και όχι όπως φέτος, με διαφορά μηνών. Ενας έξυπνος τρόπος είχε θεσπιστεί πριν από μερικά χρόνια στην Αγγλία: έδιναν κουπόνια στους καταναλωτές, που τα εξαργύρωναν στην επόμενη αγορά πετρελαίου».
Και τι γίνεται με την πάταξη του λαθρεμπορίου στο πετρέλαιο; «Το λαθρεμπόριο αν ήθελαν θα το “έπιαναν”», λέει ο κ. Παλαιοκρασσάς. «Οι μεγάλοι λαθρέμποροι είναι λίγοι. Απλά εδώ τους θεωρούμε σημαντικούς “παίκτες” στο επιχειρηματικό πεδίο…».
