Κάλλιο αργά παρά ποτέ, λέει μια παροιμία, η οποία ταιριάζει γάντι στην περίπτωση της διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων στην Ελλάδα. Από τα εστιατόρια του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και τη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων ξεκίνησε ο Δήμος Αθηναίων το πιλοτικό πρόγραμμα κομποστοποίησης τροφών, στο πλαίσιο του Athens Biowaste, ευρωπαϊκού προγράμματος που στοχεύει στην αξιοποίηση των βιοαποβλήτων. Τα οργανικά ή βιοαποδομήσιμα απόβλητα είναι μεγάλο μέρος των σκουπιδιών ενός νοικοκυριού, που στην Αθήνα υπολογίζονται γύρω στο 40%. Μεγάλο μέρος τους είναι τα υπολείμματα τροφών και σήμερα κατευθύνονται στους Χώρους Υγειονομικής Ταφής σχεδόν στο σύνολό τους. Στην Ελλάδα η κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων κινείται μεταξύ 3% – 5%, πολύ μακριά από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο του 18%. Ετσι, η ζημιά για το κοινωνικό σύνολο είναι διπλή: αφενός επιβαρύνονται πολύ οι ΧΥΤΑ και τα συστήματα αποκομιδής, ενώ επίσης τα οργανικά απόβλητα στον χώρο ταφής παράγουν μεθάνιο, ένα από τα αέρια που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αφετέρου, τα βιοαπόβλητα μπορούν να αξιοποιηθούν για την παραγωγή κομπόστ, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κήπους, πάρκα ή ευρύτερες αναπλάσεις.
Χρήση σε πάρκα
Ο Δήμος Αθηναίων ξεκίνησε την προσπάθεια για την κομποστοποίηση από τα δύο μεγάλα εστιατόρια, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και της Λέσχης Αξιωματικών, με επιτόπου διαλογή των υπολειμμάτων τροφών.
Στη συνέχεια τα βιοαπόβλητα τοποθετούνται σε μονάδα κομποστοποίησης. Το παραγόμενο κομπόστ θα χρησιμοποιηθεί στα δημοτικά πάρκα. «Θα επιδιώξουμε την επέκταση του προγράμματος στο σύνολο του δήμου. Το επόμενο διάστημα θα διανεμηθούν σακούλες κομποστοποίησης και κάδοι κουζίνας και δρόμου πιλοτικά σε δύο περιοχές, στο Γκάζι και στην περιοχή Κυπριάδου στα Ανω Πατήσια, με σκοπό να δημιουργηθεί ένα νέο ρεύμα αξιοποίησης αποβλήτων, τα βιοαπόβλητα. Στόχος μας είναι να συμμετέχουν περίπου 3.000 άτομα σε αυτές τις δύο περιοχές», μας είπε ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας και Ανακύκλωσης, Ανδρέας Βαρελάς. Το εν λόγω πιλοτικό πρόγραμμα είναι το μόνο σχετικό με κομποστοποίηση στην Αθήνα, ύστερα από τη διανομή (από την προηγούμενη δημοτική αρχή) σε 35 σχολεία κομποστοποιητών για να επεξεργάζονται τα οργανικά σκουπίδια τους.
Η κομποστοποίηση είναι μια λύση φιλική τόσο προς το περιβάλλον όσο και τα οικονομικά των δήμων. Σήμερα οι δήμοι της Αττικής πληρώνουν 45 ευρώ τέλος ταφής στον ΧΥΤΑ για κάθε τόνο απορριμμάτων. Τα οργανικά απόβλητα είναι ιδιαίτερα βαριά λόγω της υγρασίας που περιέχουν και αυξάνουν πολύ το κόστος τελικής διάθεσης. Επιπλέον, από την 1/1/2014 οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. πρέπει να επεξεργάζονται το 50% των οργανικών αποβλήτων πριν από την τελική διάθεση. Για κάθε τόνο βιοαποδομήσιμων αποβλήτων που θα πηγαίνει στον ΧΥΤΑ χωρίς επεξεργασία, ο κάθε δήμος θα χρεώνεται με ειδικό επιπλέον τέλος ταφής 35 ευρώ!
Βεβαίως, δεν υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα, συνολικά, να μπορεί να επεξεργάζεται τα μισά οργανικά απόβλητα σε μερικούς μήνες, όταν μέχρι σήμερα η κομποστοποίηση είναι κάτω του 5%. Τελευταία έχουν ξεκινήσει ορισμένα πιλοτικά προγράμματα, που έρχονται να προστεθούν στη λειτουργία των δύο μεγάλων μονάδων κομποστοποίησης στους ΧΥΤΑ Αττικής (Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης) και Χανίων. Οι ρυθμοί ανόδου είναι πολύ χαμηλοί. Ακόμα κι αν δοθεί η αναγκαία παράταση, το ζητούμενο είναι να προχωρήσει αποφασιστικά η κομποστοποίηση, όχι λόγω υποχρεώσεων, αλλά ουσίας.