Κι όμως, η κρίση δεν έχει αναχαιτίσει την τάση εξόδου στο εξωτερικό για σπουδές. Το ενδιαφέρον για πρώτο ή μεταπτυχιακό δίπλωμα σε κάποιο ξένο πανεπιστήμιο όχι μόνο παραμένει ζωντανό, αλλά συνεχώς αυξάνεται για λόγους που έχουν να κάνουν και με την οικονομική κατάσταση στη χώρα μας.
Η Μεγάλη Βρετανία εξακολουθεί να δέχεται τον μεγαλύτερο όγκο Ελλήνων φοιτητών. «Τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχει αυξημένη ζήτηση τόσο για πρώτες σπουδές όσο και για μεταπτυχιακά», λέει στην «Κ» η υπεύθυνη εκπαίδευσης του Βρετανικού Συμβουλίου κ. Κατερίνα Φέγγαρου. «Εκδηλώνεται ενδιαφέρον και από παιδιά που είναι ακόμη στη Β΄ Λυκείου». Οπως λέει, το βασικό θέλγητρο είναι ότι μπορούν σε τρία χρόνια να αποκτήσουν το πτυχίο bachelor, γρηγορότερα, δηλαδή, απ’ ό,τι στην Ελλάδα, με προοπτική κάποιοι να εργαστούν στη χώρα. Σε ό,τι αφορά τα δίδακτρα, πολλές οικογένειες βασίζονται στα σπουδαστικά δάνεια, τα οποία μπορεί να αποπληρώσει αργότερα το ίδιο το παιδί, όταν αποκτήσει δουλειά. Επιπλέον, μπορεί στην Αγγλία τα δίδακτρα να παραμένουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στην Ουαλλία ή στη Σκωτία. «Για μένα, πάντως, ο βασικότερος λόγος για την αύξηση του ενδιαφέροντος είναι τα πολύ καλά σχεδιασμένα τμήματα που έχουν ανταπόκριση στην αγορά εργασίας», σημειώνει η κ. Φέγγαρου.
Αυξημένο είναι το ενδιαφέρον και για σπουδές στη Γερμανία, οι οποίες είναι κατά βάση δωρεάν ή με πολύ χαμηλά δίδακτρα. Το έτος 2010-11 σπούδαζαν 2.270 Ελληνες στη Γερμανία, ενώ την επόμενη χρονιά είχαν φτάσει τους 2.502. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 το Ενημερωτικό Κέντρο Αθηνών της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD) μέτρησε περί τους 3.500 επισκέπτες, ενώ πέρυσι πάνω από 3.900. Επίσης, ενώ το 2012, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, το βασικό ενδιαφέρον ήταν για μεταπτυχιακές σπουδές, το 2013 καταγράφηκε αύξηση στα αιτήματα για βασικές σπουδές στη Γερμανία. Συγκεκριμένα, για μεταπτυχιακό ενδιαφερόταν το 38,7% των επισκεπτών το 2012 και το 34,6% το 2013, ενώ για πρώτο πτυχίο το ποσοστό αυξήθηκε από 33,4% το 2012 σε 38% το 2013.
Οσον αφορά στους κλάδους που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον (τόσο για πρώτο όσο και για δεύτερο πτυχίο), είναι η ιατρική και οι ιατρικές επιστήμες (19,3% το 2012, 17,6% το 2013), η μηχανική (13,6% και 14,2%), η νομική, τα οικονομικά και οι κοινωνικές επιστήμες (17,3% το 2012 και 10,8% το 2013) και οι φιλολογίες και ο πολιτισμός (11,8% το 2012 και 14,6% το 2013).
«Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, αλλά και από τα λεγόμενα των ενδιαφερομένων, έχει υπάρξει μεγάλη αύξηση των αιτήσεων για μεταπτυχιακές σπουδές από αποφοίτους παιδαγωγικών τμημάτων, το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι δεν γίνονται πια διορισμοί στο Δημόσιο», λέει στην «Κ» η κ. Αποστολία Γουδουσάκη, ακαδημαϊκός σύμβουλος στο DAAD. «Προσπαθούν, δηλαδή, να αναβαθμίσουν το πτυχίο τους, εξειδικεύοντάς το ώστε να βρουν θέση στην αγορά εργασίας». Αύξηση σημειώνεται και σε κλάδους που «παραδοσιακά» δεν προσείλκυαν το ενδιαφέρον των Ελλήνων, όπως για παράδειγμα οι σπουδές πάνω στη διοίκηση επιχειρήσεων. Ομως φαίνεται ότι πλέον αντί να αναζητήσουν αντίστοιχο τμήμα στην Αγγλία, πολλοί επιλέγουν τη Γερμανία όπου οι σπουδές είναι δωρεάν.
«Παλαιότερα, μόλις μάθαιναν ότι το πανεπιστήμιο είναι δωρεάν στη Γερμανία, ανησυχούσαν ότι δεν θα είναι αρκετά καλό το επίπεδο. Σήμερα αυτό που ρωτούν εξαρχής είναι πόσο υψηλό είναι το κόστος ζωής στη χώρα».