Η στράτευση στα 18, την οποία εξήγγειλε ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη, προφανώς συνδέεται με τα πρόσφατα γεγονότα στο Αιγαίο και την απειλητική διάθεση της Αγκυρας απέναντι στην εδαφική και θαλάσσια ακεραιότητα της χώρας μας.
Η πρόταση αυτή βασίζεται στο επιχείρημα ότι οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις θα επωφεληθούν και θα αξιοποιήσουν τη νεαρή ηλικία και τον ενθουσιασμό των στρατευσίμων, ενώ από την άλλη οι ίδιοι οι στρατεύσιμοι θα απαλλαγούν νωρίς από τις στρατιωτικές υποχρεώσεις τους και απερίσπαστοι –και ίσως και πιο ώριμοι– θα αφοσιωθούν στις σπουδές τους.
Στην περίπτωση αυτή εννοείται ότι οι 18άρηδες θα διατηρήσουν τη θέση που ενδεχομένως κατέλαβαν στο πανεπιστήμιο έπειτα από τις εισαγωγικές εξετάσεις τις οποίες θα έχουν στο μεταξύ δώσει. Είναι το κυπριακό μοντέλο στράτευσης το οποίο εδώ και χρόνια ισχύει στη Μεγαλόνησο.
Ωστόσο η πρόταση αυτή –πέρα από τις ιδεολογικές προεκτάσεις της, οι οποίες δεν θα απασχολήσουν αυτό το σημείωμα– παραβλέπει σημαντικές παραμέτρους, οι οποίες τις τελευταίες δεκαετίες έχουν μεταβάλει ριζικά την πραγματικότητα στα αμυντικά θέματα και το επιθυμητό προφίλ του σημερινού στρατιώτη.
Στην εποχή της γνώσης και της πληροφορίας οι συγκρούσεις μεταξύ των κρατών δεν διεξάγονται σε συνθήκες Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέσα από τα χαρακώματα, ούτε με ατομικό οπλισμό. Η εμπειρία από τις τελευταίες συρράξεις ανά τον πλανήτη μας δείχνει ότι τον πρώτο λόγο έχουν η τεχνολογία και οι πληροφορίες.
Η απαίτηση, λοιπόν, είναι για εξειδικευμένο και επιστημονικά άρτιο προσωπικό, το οποίο θα μπορεί να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα. Ηδη οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις βασίζουν τη λειτουργία τους στο επιστημονικό προσωπικό, το οποίο μετά τις σπουδές του υπηρετεί τη στρατιωτική θητεία του. Φαντάζεται κανείς πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει ο στρατός μας χωρίς τους γιατρούς, μηχανικούς, πληροφορικούς, ψυχολόγους κ.ά. κληρωτούς;
Από την άλλη, η διακοπή της ακαδημαϊκής πορείας των μαθητών από το λύκειο στο πανεπιστήμιο ενδεχομένως να τους αποκόπτει και να τους αποπροσανατολίζει σε σχέση με τις σπουδές που θα ήθελαν να κάνουν.
Επομένως, η συγκεκριμένη εξαγγελία, αν δεν είναι ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα, χρήζει περαιτέρω μελέτης και προβληματισμού, γιατί οι αρνητικές συνέπειές της είναι περισσότερες από τις θετικές.
* Ο κ. Γιώργος Νικολάου είναι καθηγητής Διαπολιτισμικής Παιδαγωγικής και πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστημίου Πατρών.