Πολλοί ερευνητές αναγκάζονται να μεταναστεύσουν από τις πατρίδες τους με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμο επιστημονικό κεφάλαιο για την πατρίδα τους αρχικά, αλλά και ευρύτερα καθώς πολλοί για την επιβίωση ετεροαπασχολούνται.
Την κατάσταση των ερευνητών «σε κίνδυνο» αποτυπώνει το δίκτυο «Scholars at Risk/SAR», το οποίο με περισσότερα από 500 μέλη σε όλο τον κόσμο αποτελεί ένα διεθνές κίνημα, που παρέχει βοήθεια και υποστήριξη σε ακαδημαϊκούς, προσφέροντας ασφαλείς χώρους σε συνεργαζόμενα πανεπιστήμια. Περισσότεροι από 580 ερευνητές και ακαδημαϊκοί ζήτησαν τη βοήθεια του Δικτύου από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Αύγουστο του 2019. Τα περισσότερα αιτήματα προέρχονται από την Τουρκία, τη Συρία, το Ιράν και την Υεμένη. Από αυτούς οι 115 τοποθετήθηκαν σε ακαδημαϊκά ιδρύματα με τη βοήθεια του Δικτύου.
Ειδικότερα, όταν ερευνητές βρίσκονται σε κίνδυνο και αποκλείονται από τον παγκόσμιο ερευνητικό χάρτη δεν επηρεάζεται μόνο η ζωή ή η σταδιοδρομία τους αλλά και η ποιότητα και το μέλλον της έρευνας. Τόσο οι δεξιότητες όσο και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των ερευνητών αυτών αποτελούν σημαντικό ανθρώπινο αλλά και οικονομικό κεφάλαιο για τις χώρες υποδοχής.
Με τις μεγάλες εισροές προσφύγων και μεταναστών στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, αυξάνεται συνεχώς και ο αριθμός των ερευνητών από τρίτες χώρες που, προσπαθώντας να ενταχθούν στις χώρες υποδοχής, αναζητούν πληροφορίες ή υποστήριξη από τις κυβερνήσεις, τις ΜΚΟ ή άλλους οργανισμούς των χωρών αυτών. Με δεδομένη την απουσία συγκεκριμένου θεσμοθετημένου πλαισίου που μπορεί να παράσχει αυτή την υποστήριξη, το πρόγραμμα InSPIREurope φιλοδοξεί να καλύψει το κενό. Το ΑΠΘ και εννέα ακόμη ευρωπαίοι εταίροι συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Ενδεικτικά, τα τελευταία χρόνια Γερμανία και Γαλλία, δυο βασικές χώρες που έχουν οργανώσει προγράμματα υποστήριξης προσφύγων ερευνητών (άλλες επίσης είναι η Νορβηγία, η Σουηδία, η Ολλανδία, τη Βρετανία), έχουν υποστηρίξει πάνω από 200 ερευνητές από διαφορετικές χώρες, με προεξάρχουσες Τουρκία και Συρία.
Το ΑΠΘ διοργανώνει στις 30 Σεπτεμβρίου ημερίδα με θέμα την υποστήριξη ακαδημαϊκών/ερευνητών «σε κίνδυνο». Όπως αναφέρει ο επιστημονικός υπεύθυνος για το ΑΠΘ του InSPIREurope, καθηγητής του ιδρύματος κ. Αλέξανδρος Τριανταφυλλίδης, η ημερίδα αποσκοπεί να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει φορείς στην Ελλάδα και τις γύρω χώρες για τις δυνατότητες συμμετοχής τους στην υποστήριξη ερευνητών, προκειμένου να συνεχίσουν την ακαδημαϊκή/επαγγελματική τους πορεία σε ασφαλές εργασιακό περιβάλλον, στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Στην ημερίδα του ΑΠΘ θα συμμετέχουν ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι των άλλων εταίρων του προγράμματος, ελληνικών και ξένων πανεπιστημίων, επαγγελματικών επιμελητηρίων, οργανισμών προώθησης της απασχόλησης, ΜΚΟ, ευρωπαϊκών οργανισμών, καθώς και πρόσφυγες ερευνητές που έχουν βρει ήδη ή αναζητούν ένα ασφαλές περιβάλλον στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Την έναρξη της ημερίδας θα κηρύξει ο πρύτανης του ΑΠΘ κ. Νίκος Παπαϊωάννου και θα απευθύνουν μήνυμα ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μαργαρίτης Σχοινάς και ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Γρηγόρης Δημητριάδης.