Η πλημμύρα του 1966 στη Φλωρεντία από την υπερχείλιση του ποταμού Αρνου έμεινε στην Ιστορία για δύο λόγους. Πρώτον, υπήρξε η πιο καταστροφική στα χρονικά της ιταλική πόλης μετά το 1557, με 101 ανθρώπινα θύματα και εκατομμύρια έργα τέχνης βουτηγμένα στο νερό (που σε σημεία της πόλης έφθασε τα τέσσερα μέτρα) και στη λάσπη. Δεύτερον, υπήρξε η αφορμή για τη συστηματική σύνταξη σχεδίων διαχείρισης φυσικών καταστροφών σε μνημεία.
«Πέρασαν πάνω από 50 χρόνια από την πλημμύρα και ακόμη κάποια από τα έργα που διασώθηκαν είναι σε φάση αποκατάστασης», λέει στην «Κ» η Μαρία Λυρατζή, συντηρήτρια έργων τέχνης και συγγραφέας του βιβλίου «Οδηγός εκπόνησης σχεδίου αντιμετώπισης καταστροφών σε μουσεία και βιβλιοθήκες στην Ελλάδα» (εκδ. Ιδιωτική). Στην Ελλάδα, μας λέει, ελάχιστα είναι τα μουσεία που έχουν ολοκληρωμένα σχέδια πρόληψης και αντιμετώπισης μιας καταστροφής, όπως ένας σεισμό, μια πυρκαγιά ή μια πλημμύρα.
Στα σχέδια διαχείρισης, το προσωπικό ενός μουσείου έχει εκπαιδευτεί για τους ρόλους που θα έχει στην περίπτωση μιας φυσικής καταστροφής. Το πιο «δύσκολο» για τους επιμελητές έργων τέχνης και τους αρχαιολόγους είναι να έχουν θέσει σε προτεραιότητα το υπό διάσωση υλικό. «Ολα είναι ανεκτίμητα στα μάτια μας, αλλά πρέπει να έχουμε αποφασίσει από πριν τι θα σώσουμε πρώτο και τι ακολουθεί», σημειώνει η ίδια.
Πάντως, από τη χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, φαίνεται πως το Αρχαιολογικό Μουσείο της Καρδίτσας και η Δημοτική Πινακοθήκη πληρώνουν ακριβά το τίμημα του «Ιανού».
Περίπου 100.000 είναι τα αρχαία αντικείμενα και 3.000 οι πίνακες ζωγραφικής που καλύφθηκαν από νερό και λάσπη, ενώ ζημιές έχουν υποστεί και οι υποδομές των δύο χώρων, καθώς το ύψος του νερού στα υπόγειά τους ξεπέρασε τα δυόμισι μέτρα. Στην πινακοθήκη έγιναν σωστικές ενέργειες σε 500 πίνακες, 80 εστάλησαν για συντήρηση στην Αθήνα επειδή χρειάζονταν πρόσθετες παρεμβάσεις, ενώ στο μουσείο, όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, θα τοποθετηθούν κοντέινερ για την αποθήκευση των αρχαιοτήτων που υπέστησαν ζημιές.