ΚΑΡΔΙΤΣΑ-ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Ενα κοντέινερ στην όχθη του ποταμού. Κάδοι απορριμμάτων διάσπαρτοι μέσα στα χωράφια, δεξαμενές καυσίμων μέσα στον δρόμο. Εικόνες από τα περίχωρα. Μέσα στην πόλη, τα πεζοδρόμια γεμάτα από εμπορεύματα. Ιδιοκτήτες καταστημάτων να ξεδιαλέγουν αν κάτι μπορεί να διασωθεί, να πλυθεί και να ξαναμπεί στα ράφια. Ολόκληροι δρόμοι θυμίζουν αυτοσχέδια παζάρια, με εμπορεύματα απλωμένα πάνω σε πάγκους για να καθαριστούν και να στεγνώσουν. Ο,τι δεν έχει ήδη πεταχτεί, δηλαδή. Σπίτια με πόρτες και παράθυρα ορθάνοιχτα και απλωμένα τριγύρω έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές, στρώματα, ρούχα, κλινοσκεπάσματα, χαλιά, ολόκληρα νοικοκυριά. Γεννήτριες που δουλεύουν νυχθημερόν για να αναπληρώσουν την παροχή ρεύματος από ένα δίκτυο κατεστραμμένο από την πρωτοφανή πλημμύρα. Οχήματα της Πυροσβεστικής αντλούν από υπόγεια νερά και επιστρέφουν ξανά και ξανά γιατί τα υπόγεια ξαναγεμίζουν από νερό που αναβλύζει από το υπερκορεσμένο έδαφος. Περιπολικά της αστυνομίας τριγυρίζουν συνεχώς για να αποτρέψουν ένα πιθανό πλιάτσικο σε σπίτια και καταστήματα. Αυτοκίνητα ορθάνοιχτα, για να στεγνώσει το εσωτερικό τους. Δέκα ημέρες μετά την πρωτοφανή στα χρονικά πλημμύρα που έπληξε την πόλη και τα γύρω χωριά, η Καρδίτσα παλεύει για μια στοιχειώδη επιστροφή στην κανονικότητα.
Μέσα στην πόλη, τριγύρω στον κάμπο, μέσα και έξω από χωριά, σε χωράφια, σε ποτάμια έχει αρχίσει και επικρατεί μια δυσοίωνη αποφορά. Η μυρωδιά αποσύνθεσης από τα ζώα που πνίγηκαν και έχουν παρασυρθεί από το νερό σε κάθε σημείο. Η άνοδος της θερμοκρασίας τις τελευταίες ημέρες προκαλεί έντονη ανησυχία για μια υγειονομική βόμβα, έτοιμη να εκραγεί, καθώς κανείς δεν ξέρει με ακρίβεια τον αριθμό των ζώων που έχουν χαθεί.
Η καταστροφή σε ολόκληρο τον νομό είναι τέτοια που κάνει και τους πιο αισιόδοξους να αγωνιούν για τον χρόνο που θα απαιτηθεί προκειμένου η περιοχή να ορθοποδήσει ξανά. Οικονομία, επιχειρηματικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, υποδομές, οδικό δίκτυο, αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή έχουν κυριολεκτικά διαλυθεί. Η καταστροφή δεν άφησε ανεπηρέαστο κανένα τομέα δραστηριότητας και καθημερινής ζωής. Και μαζί η καταστροφή σε σπίτια. Υπολογίζονται σε περισσότερα από 5.000 αυτά που έχουν υποστεί ζημιές είτε και ολική καταστροφή, καθώς παλιά σπίτια, πλινθόκτιστα στην πλειοψηφία τους, τόσο μέσα στην πόλη όσο και σε χωριά, γκρεμίστηκαν από την ορμή του νερού.
Οι επιχειρήσεις, δέκα μέρες μετά την πλημμύρα, επανήλθαν σε λειτουργία σε ποσοστό μόλις 2% και αυτές όχι με πλήρεις ρυθμούς.
Υπολογίζεται ότι έχουν πληγεί περίπου 2.500 επιχειρήσεις με τις ζημιές να αγγίζουν τις 500.000 ευρώ για τις μεγαλύτερες από αυτές – αποθήκες ξυλείας, εμπόριο ζωοτροφών και γεωργικών ειδών κ.ά. Μεσοσταθμικά, από το τοπικό Εμπορικό Επιμελητήριο εκτιμάται ότι η ζημία κυμαίνεται στις 30-40.000 ευρώ.
Οι προοπτικές και για όσους συνεχίσουν να λειτουργούν, είναι εξαιρετικά δυσοίωνες. Ο Κωνσταντίνος Βασιλείου, εκπρόσωπος του Επιμελητηρίου, θέτει και την ιδιαιτερότητα της χρονικής συγκυρίας, σε συνδυασμό με την ολοσχερή καταστροφή της αγροτικής παραγωγής. Οι αγρότες ήταν έτοιμοι μέσα στις επόμενες ημέρες να αρχίσουν τη συγκομιδή βαμβακιού, που αποτελεί το βασικό προϊόν της περιοχής, αλλά και καλαμποκιού, που χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή.
Πλέον, ως μοναδική πηγή ρευστότητας αναδύεται η καταβολή των αποζημιώσεων. Βεβαίως, όλοι αναγνωρίζουν ότι τα χρήματα που θα δοθούν ως αποζημίωση θα υπολείπονται της αξίας των προϊόντων, του ζωικού κεφαλαίου και της παραγωγής που καταστράφηκαν. Επιπλέον, όλοι αγωνιούν για τον χρόνο που θα απαιτηθεί, προκειμένου να δρομολογηθεί η καταβολή των αποζημιώσεων.
Διαμαρτυρίες
Οσον αφορά τις επιχειρήσεις και τα καταστήματα, όπου την ευθύνη για τις επιτροπές καταγραφής των ζημιών έχει η Περιφέρεια, είναι πολλές οι διαμαρτυρίες για την ανάγκη να συγκροτηθούν περισσότερα συνεργεία ελέγχου. Ο υπεύθυνος συμβουλευτικής υποστήριξης επιχειρήσεων του Επιμελητηρίου, Γιώργος Στεργιούλης, αναφέρει ότι γίνεται καταγραφή των ζημιών σε 60-70 επιχειρήσεις ημερησίως. Με αυτούς τους ρυθμούς θα απαιτηθούν αρκετές εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η καταγραφή.
Ο Νέστορας Μπαρκαλής δεν μπορεί να συγκρατήσει τα δάκρυά του. Κλαίει με λυγμούς όταν θυμάται το σούρουπο της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου. Καθισμένος στην πίσω βεράντα του σπιτιού του, στο Ρούσσο της Καρδίτσας, μαζί με τον γιο του, Στέφανο, παρακολουθούσαν τη σφοδρή βροχόπτωση. «Το νερό το είδαμε ξαφνικά. Δεν ακούσαμε κάτι που να μας προϊδεάσει. Στα καλά καθούμενα είδαμε το κτήμα γύρω από το σπίτι να πλημμυρίζει και πριν προλάβουμε να κάνουμε το παραμικρό βρεθήκαμε να κρατάμε τα κάγκελα για να μη μας παρασύρει το νερό, που ήδη έμπαινε μέσα στο σπίτι. Σχεδόν αμέσως έπεσε ο ένας τοίχος του μαντριού και το νερό άρχισε να παρασύρει τα πρόβατα. Πενήντα πρόβατα πνίγονταν μπροστά στα μάτια μας βελάζοντας, σα να ζητούσαν βοήθεια. Και δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Την άλλη μέρα βρήκαμε πνιγμένα περίπου τα μισά. Τα υπόλοιπα τα πήρε το νερό…».
Η Ελένη Μάμαλη κοιτάζει ένα γύρω το πεζοδρόμιο έξω από το σπίτι της, μια παλιά μονοκατοικία μέσα στην πόλη της Καρδίτσας. Ολο το νοικοκυριό είναι απλωμένο στο πεζοδρόμιο, στα κάγκελα, σε αυτοσχέδιους πάγκους. Τα ρούχα μοιράστηκαν σε σπίτια συγγενών και φίλων για να πλυθούν καθώς στο σπίτι δεν υπάρχει ακόμα ρεύμα και, βεβαίως, ούτε πλυντήριο. Ολες οι ηλεκτρικές συσκευές έχουν καταστραφεί. Κι αυτή, ηλικιωμένη πια, ποτέ δεν έζησε κάτι ανάλογο. Το νερό μπήκε στο σπίτι το βράδυ της Παρασκευής και άρχισε να ανεβαίνει η στάθμη του. Πήρε τηλέφωνο στην Πυροσβεστική. Της είπαν να ανέβει πάνω στο τραπέζι και να περιμένει να την απεγκλωβίσουν. Οταν έφτασαν οι πυροσβέστες, της πρότειναν να την πάρουν από το σπίτι και να τη μεταφέρουν σε ξενοδοχείο για να διανυκτερεύσει. Αρνήθηκε. «Δεν μπορούσα να αφήσω το σπίτι μου», λέει.
Η διαδρομή για τη Μυρίνη, στον κάμπο της Καρδίτσας, γίνεται μετ’ εμποδίων. Γκρεμίστηκε η γέφυρα στην κυρίως είσοδο για το χωριό. Στη δεύτερη είσοδο χρειάστηκε να μπαζώσουν τον δρόμο σε ένα σημείο που είχε ανοίξει για να περάσει το νερό, προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση. «Για τρεις μέρες έτρεχε νερό έξω από το σπίτι και πήγαινε προς τα χωράφια. Την πρώτη μέρα πολύ, ένα μέτρο ύψος και μετά λιγότερο, αλλά συνέχιζε να τρέχει», λέει ο Γιώργος Κρανίτσας. Την πρώτη μέρα το πολύ νερό πλημμύρισε χωράφια, στάβλους, ποιμνιοστάσια. Εξω από το σπίτι πέρασε κολυμπώντας ένα γουρούνι. Στο χωριό, όπως και σε όλο τον κάμπο, πλανάται δυσωδία από τα πνιγμένα ζώα και από τις ζωοτροφές που βράχηκαν μέσα στις αποθήκες και αρχίζουν να σαπίζουν.
Απελπισία
Εξω από την Καρδίτσα, στην περιοχή πίσω από το νοσοκομείο, ο Γιάννης Χόντος σηκώνει τα χέρια με απελπισία. Στον προαύλιο χώρο του στάβλου του βρίσκονται διάσπαρτα 140 πνιγμένα πρόβατα. Μόνο δέκα επέζησαν από την πλημμύρα. «Δεν ξέρω αν είναι καλύτερα ή χειρότερα που δεν ήμουν εδώ. Ισως κάτι να μπορούσα να κάνω, κάπως να τα βοηθήσω, να τα γλιτώσω. Μπορεί όμως να έπαιρνε κι εμένα το νερό», λέει. Η επόμενη ημέρα δεν είναι καλύτερη. Τα κουφάρια έχουν αρχίσει να αποσυντίθενται και παρά τις συνεχείς εκκλήσεις του, δεν έχει ακόμα πάει μηχάνημα του δήμου για την ταφή των ζώων. Στη Σμίξη, περιοχή έξω από την Καρδίτσα όπου ενώνονται τα δύο ποτάμια που πλημμύρισαν, ο Αντώνης Αντωνίου κοιτάζει τα χωράφια του. Ενα στρώμα λάσπης περίπου στο ύψος του γόνατου, έχει «καθίσει» παντού. Βαμβάκια και καλαμπόκια είναι άχρηστα. Ανοίγει ένα καλαμπόκι πάνω στην καλαμποκιά και μέσα από τα φύλλα τρέχει χώμα. Δεν μπορεί να γίνει συγκομιδή, εξηγεί. Η μηχανή δεν μπορεί να μαζέψει τον καρπό εξαιτίας του χώματος και ακόμα κι αν μπορούσε, το προϊόν είναι ακατάλληλο για κατανάλωση ακόμα και σαν ζωοτροφή. Και στο βαμβάκι, το ίδιο.