Το ποινικό εγχείρημα για τη δίωξη του σκληρού πολιτικού πυρήνα της Χρυσής Αυγής, εξαιτίας των πολλαπλών εγκληματικών δράσεων από στελέχη και μέλη της, δεν υπήρξε απλή υπόθεση.
Οταν τον Σεπτέμβριο του 2013 το ποτήρι της εγκληματικής δράσης της Χ.Α. ξεχείλισε και η τότε πολιτική ηγεσία επί κυβερνήσεως Αντώνη Σαμαρά πήρε την απόφαση αντιμετώπισης του ναζιστικού φαινομένου, η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ανέλαβε σε ποινικό επίπεδο να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
Η τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη ήταν η εισαγγελική λειτουργός που κινητοποιήθηκε άμεσα για να βρεθεί ποινικά τρόπος προκειμένου να αντιμετωπιστεί σε συνολικό επίπεδο η εγκληματική δράση της Χ.Α., που είχε πλέον καταστεί επικίνδυνη. Ο ρόλος της και η συνεισφορά της στην οργάνωση των ερευνών και κυρίως στην άσκηση της ποινικής δίωξης για εγκληματική οργάνωση, κατά κοινή ομολογία, υπήρξαν καθοριστικά.
Ανέθεσε την έρευνα στον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Χαράλαμπο Βουρλιώτη, ο οποίος μελέτησε τις 32 δικογραφίες που είχε στείλει στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου ο τότε υπουργός Δημοσίας Τάξεως Νίκος Δένδιας, και ο οποίος μέσα σε τρεις ημέρες βρήκε λύση. Θεμελίωσε το αδίκημα της εγκληματικής οργάνωσης και άσκησε τη δίωξη κατά των πολιτικών (όλοι βουλευτές τότε) στελεχών της Χ.Α.
Η άσκηση της δίωξης προκάλεσε πολιτικό και νομικό σεισμό και άνοιξε την πόρτα για τις συλλήψεις των ηγετικών στελεχών της Χ.Α., με πρώτη τη σύλληψη του αρχηγού του κόμματος Νίκου Μιχαλολιάκου.
Η υποστήριξη τότε της κατηγορίας για εγκληματική οργάνωση από τις εισαγγελικές αρχές δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Η Χρυσή Αυγή είχε 18 βουλευτές, 400.000 ψηφοφόρους και ανοδική πορεία. Η στάση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, που έμεινε όρθια παρά τις αμφισβητήσεις για τη δίωξη, υπήρξε καθοριστική για την περαιτέρω πορεία των ερευνών.
Τη σκυτάλη των ανακρίσεων ανέλαβε σε πρώτη φάση ο ανακριτής Σπύρος Γεωργουλέας που κινήθηκε ταχύτατα προφυλακίζοντας τον Νίκο Μιχαλολιάκο, ενώ στο μεταξύ το Εφετείο αποφάσισε, λόγω της σοβαρότητας της υπόθεσης, να αναλάβουν τις έρευνες δύο έμπειρες δικαστικές λειτουργοί. Η Ιωάννα Κλάπα και η Μαρία Δημητροπούλου. Η ανάκριση κράτησε καιρό, η υπόθεση ήταν μεγάλη και το ανακριτικό έργο επόπτευσε ο έμπειρος εισαγγελέας Ισίδωρος Ντογιάκος, ο εισαγγελέας που οργάνωσε την παραπομπή των κατηγορουμένων σε δίκη. Ηταν ο συντάκτης της εμπεριστατωμένης εισαγγελικής πρότασης για το σύνολο της υπόθεσης, από τα πλέον καθοριστικά γεγονότα στη μακρά δικαστική διαδικασία της υπόθεσης.
Την παραπομπή στη δίκη των 69 κατηγορουμένων επικύρωσε το Συμβούλιο Εφετών με πρόεδρο την έμπειρη Ισιδώρα Πόγκα και με οριακή πλειοψηφία μιας μόνον ψήφου υπέρ της παραπομπής, καθώς υπήρξε μειοψηφία κατά της εγκληματικής οργάνωσης (2-1).
Μετά την παραπομπή, τη σκυτάλη πήρε το δικαστήριο με πρόεδρο τη στιβαρή Μαρία Λεπενιώτη, που κράτησε γερά και με ευθυκρισία το τιμόνι της δίκης για πεντέμισι χρόνια, και μέλη τους Ανδρέα Ντόκο και Γεσθημανή Τσουλφόγλου. Εισαγγελέας στη δίκη η Αδαμαντία Οικονόμου, που πρότεινε την απαλλαγή των πολιτικών στελεχών, με το σκεπτικό ότι δεν στέκει η κατηγορία για εγκληματική οργάνωση, αλλά η συνεισφορά της στη δίκη υπήρξε σημαντική όπως και εκείνη του αναπληρωτή εισαγγελέα Στέλιου Κωσταρέλου.
Τέλος, σημαντική η συνεισφορά του γραμματέα του δικαστηρίου, του Γεωργίου Δέρζη, που επί πεντέμισι χρόνια γράφει με το χέρι τα πρακτικά μιας δίκης-μαμούθ, που πρέπει να είναι αλάνθαστα και να μη λείπει ούτε ένα κόμμα.
Διαβάστε επίσης: Η απόφαση για ελαφρυντικά και η πρόταση της εισαγγελέως