Η πλειονότητα των πολιτών το έχει πλέον συνειδητοποιήσει: μέχρι να ευδοκιμήσουν οι προσπάθειες για την παραγωγή εμβολίου ή και αποτελεσματικού φαρμάκου, θα πρέπει να βασιστούμε στις μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, όπως είναι η χρήση της μάσκας, η κοινωνική αποστασιοποίηση, η αποφυγή συγχρωτισμού και η υγιεινή των χεριών.
Με δεδομένες, όμως, την υψηλή μολυσματικότητα του κορωνοϊού και τη σταδιακή πτώση της θερμοκρασίας, τα ήδη ισχύοντα μέτρα είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να αναχαιτίσουν την αυξητική πορεία της πανδημίας τους επόμενους μήνες. Το φθινόπωρο και ακόμη περισσότερο ο χειμώνας ευνοούν την εξάπλωση του SARS-COV-2. O ιός θα μπορεί πιο εύκολα να εγκαθίσταται και να πολλαπλασιάζεται στον βλεννογόνο της μύτης, αφού οι χαμηλές θερμοκρασίες της ρινικής περιοχής προκαλούν ιδιαίτερα ευνοϊκές γι’ αυτόν συνθήκες. Kαι αυτό αναδεικνύει για μία ακόμη φορά την αναγκαιότητα της σωστής χρήσης της μάσκας.
Ηδη βλέπουμε ότι η αλλαγή του καιρού επηρεάζει χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, όπου η επιδημιολογική εικόνα παρουσιάζει ραγδαία επιδείνωση. Ετσι εξηγούνται τα νέα περιοριστικά μέτρα που λαμβάνονται στη Γαλλία, στη Βρετανία και αλλού, όπως η απαγόρευση της κυκλοφορίας τις βραδινές ώρες, ένα είδος μερικού lockdown, δηλαδή. Και δυστυχώς, με δεδομένη την έξαρση της πανδημίας και στη χώρα μας –μικρότερης έκτασης, μια και οι καλές καιρικές συνθήκες προς το παρόν «δυσκολεύουν» μεγαλύτερη εξάπλωση του ιού– δεν αποκλείεται να δούμε να εφαρμόζονται και εδώ αντίστοιχα μέτρα. Ειδικά στην Αθήνα και στα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα, λόγω της μεγάλης κοινωνικής δικτύωσης, των μετακινήσεων των πολιτών με τα ΜΜΜ και του αυξημένου χρόνου παραμονής τους σε αυτά, καθώς και της πληθώρας ευαίσθητων δομών (γηροκομεία, φυλακές, ιδρύματα κ.ο.κ.), ο πήχυς της δυσκολίας ανεβαίνει και η περιχαράκωση των εστιών υπερμετάδοσης γίνεται εξαιρετικά περίπλοκη.
Μακάρι να μη χρειαστεί η επιβολή επιπλέον μέτρων, δεδομένης και της κόπωσης που αισθάνονται οι πολίτες, τόσο από τα ίδια τα μέτρα όσο και από τις οικονομικές και όχι μόνον επιπτώσεις της πανδημίας. Παρ’ όλα αυτά και καθώς η επιδημία θα επεκτείνεται, η συμπεριφορά των πολιτών πιστεύω ότι θα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως ήδη δείχνει η ολοένα και μεγαλύτερη αποδοχή της αναγκαιότητας χρήσης της μάσκας. Η αντιμετώπιση αυτής της πρωτόγνωρης κρίσης απαιτεί συγκεκριμένη στρατηγική από την πολιτεία, αλλά και γρήγορα αντανακλαστικά από όλους μας: το σίγουρο είναι ότι ο ιός δεν συμμερίζεται τη δική μας «κόπωση» και θα συνεχίσει τη διασπορά του, εκμεταλλευόμενος κάθε αδυναμία στην εφαρμογή των μέτρων. Θα είναι χωρίς αμφιβολία μια μάχη με τον χρόνο.
* Ο κ. Αθανάσιος Τσακρής είναι καθηγητής Μικροβιολογίας, διευθυντής Εργαστηρίου Μικροβιολογίας Ιατρικής Σχολής, αντιπρύτανης ΕΚΠΑ.