Σχέδιο για την αποκατάσταση διατηρητέων από το Δημόσιο και καταγραφή και κατεδάφιση των ετοιμόρροπων κτιρίων επεξεργάζεται η κυβέρνηση, μετά το τραγικό περιστατικό και τον θάνατο δύο νέων παιδιών στη Σάμο. Με νομοθετική ρύθμιση θα δοθεί η δυνατότητα σε δήμους και δημόσιους φορείς να «υιοθετούν» εγκαταλελειμμένα κτίρια, να τα αποκαθιστούν και να τα εκμεταλλεύονται μέχρι να αποσβέσουν το κόστος της αποκατάστασης. Παράλληλα, το ΤΕΕ θα ξεκινήσει με εθελοντές μηχανικούς την καταγραφή των ετοιμόρροπων σε όλη τη χώρα, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι δήμοι για την κατεδάφισή τους.
Με εντολή του πρωθυπουργού πραγματοποιήθηκε χθες σύσκεψη με τη συμμετοχή των υπουργών Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη και Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, στελεχών της ηγεσίας των δύο υπουργείων, εκπροσώπων του ΟΑΣΠ, του ΤΕΕ και των δήμων. Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Δημ. Οικονόμου ανακοίνωσε ότι στο πολεοδομικό σχέδιο νόμου (που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέσα στον μήνα) θα επικαιροποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τα ετοιμόρροπα κτίρια. Μάλιστα, θα δημιουργηθεί μια «έκτακτη» διαδικασία ώστε δήμοι ή άλλοι δημόσιοι (αποκλειστικά, γιατί το αντίθετο θα είχε ζητήματα συνταγματικότητας) φορείς να μπορούν να επεμβαίνουν σε συγκεκριμένα εγκαταλελειμμένα κτίρια, να τα αποκαθιστούν και να τα εκμεταλλεύονται μέχρι να αποσβεστεί η δαπάνη επισκευής του κτιρίου ή να την αποπληρώσουν οι ιδιοκτήτες του.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ρύθμιση προβλέπει ότι ο ενδιαφερόμενος δήμος είτε θα απευθύνεται στους ιδιοκτήτες του κτιρίου καλώντας τους να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένη προθεσμία (αν είναι άγνωστοι, τότε θα γίνεται δημοσιοποίηση μέσω του Τύπου). Και αν αυτή παρέλθει άπρακτη, τότε ο δήμος θα έχει το δικαίωμα να επέμβει. Το κόστος των αποκαταστάσεων θα καλύπτεται είτε από πόρους του φορέα, ή μέσω Πράσινου Ταμείου ή Ταμείου Ανάκαμψης. Στόχος της διαδικασίας είναι να διασωθούν όσα από τα περίπου 20.000 διατηρητέα έχουν εγκαταλειφθεί. Με την ίδια νομοθετική ρύθμιση θα διευκολύνονται οι δήμοι να κατεδαφίζουν μη διατηρητέα, ετοιμόρροπα κτίρια. Από την επόμενη εβδομάδα το ΤΕΕ θα ξεκινήσει μέσω εθελοντών την καταγραφή τέτοιων κτιρίων σε όλη την Ελλάδα και στη συνέχεια οι δήμοι θα χρηματοδοτηθούν για να αναλάβουν τις κατεδαφίσεις.
Στη Σάμο, το πλήγμα στην κληρονομιά του νησιού είναι βαρύ. Το καλοκαίρι η Ελένη Μαΐστρου, ομότιμη καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ, πραγματοποίησε με την επιστημονική της ομάδα καταγραφή περίπου 100 σπιτιών λαϊκής αρχιτεκτονικής στο Ανω Βαθύ και το Βαθύ, στο πλαίσιο ευρωπαϊκού προγράμματος Interreg. «Οπως πληροφορούμαστε, μεγάλο μέρος των κτιρίων αυτών έχει υποστεί σοβαρές ζημιές. Για τον λόγο αυτό θα θέσουμε στη διάθεση του δήμου τα στοιχεία που συλλέξαμε – τη φωτογραφική τους καταγραφή και την αποτύπωση του εσωτερικού δομικού συστήματος των σπιτιών». Στο Καρλόβασι, ο σεισμός προκάλεσε σοβαρές ζημιές στα Ταμπάκικα, συγκρότημα βιομηχανικών κτιρίων που απαλλοτρίωσε προ 20ετίας το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για να μεταφέρει εκεί τις λειτουργίες του. «Τα 15 από τα 60 κτίρια είναι διατηρητέα. Για την εξέλιξη τριών από αυτά βρίσκεται σε εξέλιξη αρχιτεκτονικός διαγωνισμός», λέει ο Νίκος Ζάχαρος, από την τεχνική υπηρεσία του Πανεπιστημίου. «Δυστυχώς τα κτίρια στα Ταμπάκικα, καθώς και ακόμα 4 διατηρητέα που χρησιμοποιούσε το Πανεπιστήμιο στο Καρλόβασι για τις διοικητικές του υπηρεσίες, έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές». «Πρέπει να γίνουν άμεσα ενέργειες στήριξης και προστασίας τους», λέει η κ. Μαΐστρου, «μέχρι να βρεθούν χρήματα για την αποκατάστασή τους».