Η Φανή, νοσηλεύτρια σε κλινική COVID, ο Σωκράτης, μαθηματικός Β/θμιας εκπαίδευσης, η Πώλα στο ταμείο του σούπερ μάρκετ, ο Παύλος, πνευμονολόγος, ο Βασίλης οδηγός του ΕΚΑΒ, ο άλλος Βασίλης, κούριερ, ο Μάνθος, ντελιβεράς, η Ελένη στο φαρμακείο. Είναι οι άνθρωποι της πρώτης γραμμής, οι εργαζόμενοι που εν μέσω πανδημίας και γενικού lockdown συνεχίζουν να έρχονται σε επαφή με το ευρύ κοινό (οι εκπαιδευτικοί σε προσωρινή παύση), διατρέχοντας μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης από τον καθένα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι περισσότερο εκτεθειμένοι και στις ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της πανδημίας. Βιώνουν αυξημένα επίπεδα άγχους, αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρες προκλήσεις, αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη λόγω της αυξημένης έκθεσής τους στον κίνδυνο, ενώ την ίδια στιγμή καλούνται να δουλέψουν όλο και πιο εντατικά.
Με πρώτους και κύριους τους υγειονομικούς, σειρά εργαζόμενων στην Ελλάδα σήμερα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης. Αυτό τονίζει στην «Κ» ο Νίκος Γκιωνάκης, επιστημονικός υπεύθυνος του Κέντρου Ημέρας ψυχικής υγείας «Βαβέλ», που μαζί με την ΑμΚΕ Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συν-ειρμός υλοποιούν από κοινού τη δράση «Υποστήριξη εργαζομένων στην πρώτη γραμμή». «Τα μηνύματα που λαμβάνουμε από τα νοσοκομεία είναι ότι οι επαγγελματίες υγείας υπερβάλλουν εαυτούς. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να τους αναγνωριστεί, ωστόσο δεν αρκεί το χειροκρότημα. Πρέπει αυτή η αναγνώριση να λάβει και πρακτικές διαστάσεις, να νιώσουν οι άνθρωποι αυτοί ότι δεν τους κοροϊδεύουν. Αν δεν φροντίζεις αυτούς που φροντίζουν, αν δεν προστατεύεις αυτούς που προστατεύουν, το όλο σύστημα θα καταρρεύσει».
Οι προκλήσεις του νέου κύματος της πανδημίας είναι πολλαπλάσιες για τους εργαζομένους στην πρώτη γραμμή. Οπως λέει ο κ. Γκιωνάκης, «δεν είναι μόνο τα κρούσματα που αυξάνονται και η τεράστια έξαρση της πανδημίας, είναι και ότι έχει αυξηθεί η εργασιακή επισφάλεια και η οικονομική αβεβαιότητα. Ολα αυτά μαζί συνθέτουν μια κρίση που ξεκινάει από την πανδημία αλλά επηρεάζει πολλούς τομείς της ζωής μας». Ομως είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι στις κρίσεις δεν καταστρέφονται όλα.
«Κρατώντας την ψυχραιμία μας βλέπουμε ότι υπάρχουν πτυχές της ζωής μας που μένουν άθικτες. Οπως επίσης είναι καλό να παρατηρούμε ότι υπάρχουν πράγματα που κερδίζουμε, νέες ποιότητες που αποκτούμε, τις οποίες δεν θα είχαμε αποκτήσει χωρίς την έκθεση σε αυτές τις συνθήκες. Εμείς στη δουλειά για παράδειγμα βλέπουμε πολλές πρωτοβουλίες αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων, αλλά και σε ευρύτερο επίπεδο, είδαμε ότι δεν αφήσαμε μόνο τον διπλανό, τον ηλικιωμένο, τον συγγενή. Αυξήθηκε η επικοινωνία. Αυτά τα θετικά πρέπει να αξιοποιήσουμε για να αντιμετωπίσουμε τη σημερινή κρίση».
Η δράση περιλαμβάνει εργαλεία διαχείρισης των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας (www.frontline-covid19.com), εκπαίδευση μέσω διαδικτυακών σεμιναρίων και δωρεάν ψυχοκοινωνική στήριξη σε υγειονομικό προσωπικό.