Για τους Ελληνες που μένουν στο εξωτερικό, οι διακοπές των Χριστουγέννων σημαίνουν πολύ περισσότερα από τη χαρά της γιορτινής ατμόσφαιρας, καθημερινές εξόδους με φίλους και γνωστούς, ευκαιρία για ξεκούραση ή αποδράσεις σε κάποιο χειμερινό προορισμό. Για εκείνους, οι διακοπές αυτές σημαίνουν πολύτιμο χρόνο με αγαπημένους ανθρώπους που στερούνται στην καθημερινότητά τους, στο σπίτι που τους έχει λείψει.
Οι περισσότεροι κλείνουν τα εισιτήρια της επιστροφής μήνες πριν, καθώς οι τιμές προς και από την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της γιορτινής περιόδου είναι πολύ ακριβές, ειδικά την τελευταία δεκαετία, κατά την οποία υπολογίζεται πως περίπου μισό εκατομμύριο Ελληνες πολίτες έφυγαν από τη χώρα. Σύντομα αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την ημέρα της πολυπόθητης προσγείωσης στην Ελλάδα.
Τα φετινά Χριστούγεννα, όμως, θα είναι διαφορετικά. Και πολλοί εξ αυτών θα τα περάσουν για πρώτη φορά εκτός Ελλάδας και μακριά από τις οικογένειές τους εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.
«Εχω ανάμεικτα συναισθήματα που δεν θα γυρίσω», λέει στην «Κ» ο Γιώργος Πετκάκης, μεταπτυχιακός φοιτητής στην Κοπεγχάγη, ο οποίος αναφέρει πως τις προηγούμενες χρονιές επέστρεφε και το καλοκαίρι και τα Χριστούγεννα – το 2020 όχι. «Από τη μια, νοσταλγία για τα Χριστούγεννα με την οικογένεια, από την άλλη η αίσθηση υποχρέωσης προς την κοινότητα και ιδιαίτερα τους δικούς μου ανθρώπους – δεν θέλω να τους θέσω σε κίνδυνο», δηλώνει.
«Εχω ενάμιση χρόνο να δω τους δικούς μου», λέει ο Ενο Αγκόλλι, ο οποίος ζει στην Αμερική, αλλά σημειώνει πως ούτε ο ίδιος θέλει να μολυνθεί ταξιδεύοντας, ούτε να ρισκάρει την υγεία των γονιών του. Η ανησυχία για την τυχόν μετάδοση του ιού στο οικογενειακό περιβάλλον όπου θα γυρνούσαν είναι κοινός αποτρεπτικός παράγοντας ανάμεσα σε πολλούς κατοίκους του εξωτερικού, αλλά όχι ο μοναδικός. Η Αναστασία Σαρτζετάκη, δασκάλα σε δημοτικό στο Μόντρεαλ του Καναδά, σημειώνει πως στην απόφασή της να μην επιστρέψει συνέβαλε και η καραντίνα που επιβάλλει ο Καναδάς στην επιστροφή. «Μου είναι αδύνατο να πάω στην Ελλάδα για 10 μέρες και μετά να καθίσω 14 μέρες στο σπίτι όταν γυρίσω, καθώς δεν θα μπορώ να πάω στη δουλειά μου», εξηγεί.
Τα εμπόδια
«Υστερα από 52 χρόνια είναι η πρώτη φορά που δεν θα κάνω ούτε Χριστούγεννα ούτε Πρωτοχρονιά με τους γονείς μου», λέει ένας καθηγητής στη Γενεύη, ο οποίος προτίμησε να κρατήσει την ανωνυμία του. Οι λόγοι που δεν θα γυρίσει είναι πολλοί: η ατομική ευθύνη, το ρίσκο να κολλήσει ταξιδεύοντας, το να γίνει κάτι και να μην μπορέσει να επιστρέψει στη δουλειά του, το κόστος των εισιτηρίων και των υποχρεωτικών τεστ κορωνοϊού (στην Ελβετία κοστολογείται στα 150 ευρώ το ένα) για μια ολόκληρη οικογένεια, το ότι και στην Ελλάδα θα έπρεπε έτσι κι αλλιώς να βρίσκονται στο σπίτι. Ο ίδιος λέει πως ευτυχώς στη Γενεύη είναι με τη δική του οικογένεια. «Ισως για τους γονείς μου είναι πιο δύσκολα – πόσα Χριστούγεννα μένουν να χαρείς με εγγόνια και παιδιά όταν είσαι 90 ετών;»
«Ο μικρός θέλει να πάει στη γιαγιά και στον παππού, αλλά πλέον ανήκουν και αυτοί σε υψηλού κινδύνου ομάδα», αναφέρει η 29χρονη Ιωάννα, η οποία επίσης μένει στην Ελβετία. Για να παρηγορήσει τον εαυτό της, σκέφτεται πως το ότι θα κάνουν Χριστούγεννα με τον σύζυγό της και τον τετράχρονο γιο τους για πρώτη φορά μακριά από την Ελλάδα ίσως είναι μια ευκαιρία να ξεκινήσουν τις δικές τους παραδόσεις.
Για άλλους όμως, από τη στιγμή που υπάρχει η δυνατότητα επιστροφής, η απόφαση, όσο κι αν αμφιταλαντεύτηκαν για να την πάρουν, ήταν μονόδρομος. «Αποφάσισα να γυρίσω γιατί για εμένα που μένω στο εξωτερικό είναι πολύ σημαντικό να περάσω τις γιορτές με τους δικούς μου», λέει η Μικαέλα Γερμανού. Το εισιτήριο επιστροφής από τις Βρυξέλλες το έκλεισε τον Οκτώβριο, αλλά έκτοτε σκέφτηκε σοβαρά να μην επιστρέψει – «αν δεν γυρνούσα τώρα, δεν ξέρω αν θα είχα την ευκαιρία, λόγω δουλειάς, να γυρίσω και να τους δω για πολύ καιρό».
Ο 26χρονος Χρήστος Τριανταφύλλου, ο οποίος είναι διδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, και ο αδελφός του έχουν κλείσει εισιτήριο για τις 15 Δεκεμβρίου, αλλά δεν βρίσκουν πουθενά ραντεβού για το μοριακό τεστ, καθώς όσο πλησιάζουν οι γιορτές τόσο μειώνεται η διαθεσιμότητα. «Θα προσπαθήσουμε να δούμε αν μπορούμε να συνδυάσουμε άλλη ημερομηνία με πτήσεις και τεστ, αλλιώς δεν θα έρθουμε καθόλου», αναφέρει.
Και κάποιοι ακόμα δεν έχουν αποφασίσει τι θα κάνουν, παρακολουθώντας εναγωνίως και μέχρι την τελευταία στιγμή τις εξελίξεις στα μέτρα και στην υγειονομική κατάσταση που τα ορίζει. «Δεν έχω κλείσει εισιτήρια προς το παρόν, και είναι πολύ ακριβά», λέει η Αννα Μαθιουδάκη, η οποία σπουδάζει κλασικό τραγούδι και δουλεύει στην Αμβέρσα, στο Βέλγιο. Από τη μια θα ήθελε πολύ να περάσει τις γιορτές με την οικογένειά της, όπως κάθε χρόνο, από την άλλη ανησυχεί μην κολλήσει ταξιδεύοντας και μεταφέρει τον ιό στο σπίτι. Είναι τυχερή, συμπληρώνει, γιατί μένει με το αγόρι της – «αν ήμουν μόνη, θα επιδίωκα να γυρίσω σίγουρα». «Ελπίζουμε», αναφέρει, «για το Πάσχα».