Το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης όλοι ήμασταν στις θέσεις μας. Και οι έξι ομιλητές αλλά και όλοι όσοι συνδεθήκαμε από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό (ο πιο μακρινός από την Ιαπωνία) για να τους ακούσουμε και να συζητήσουμε μαζί τους. Η ιδέα για αυτό το διαδικτυακό κάλεσμα γεννήθηκε εν μέσω πανδημίας. Οι διοργανωτές (το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και ο οργανισμός νέων Youthmakers Hub) ένιωθαν πως μέσα στο γενικότερο κλίμα απαισιοδοξίας υπάρχει η ανάγκη για ένα θετικό παράδειγμα που μπορεί να εμπνεύσει. Ετσι κατέληξαν σε αυτή τη συνάντηση με τους έξι κάτω των 30 ετών που… σκίζουν.
«Ολοι τους επιτυχημένοι, ο καθένας στον τομέα του, τα έχουν καταφέρει με σκληρή δουλειά και, το κυριότερο, είναι καλά παιδιά, χαμηλών τόνων και πάντα με χαμόγελο», σημειώνει ο Δημήτρης Μαραγκός, ένας από τους διοργανωτές. Ενα από τα κριτήρια που οπωσδήποτε έπρεπε να πληρούν ήταν η νεαρή ηλικία. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι που δηλώνουν συμμετοχή σε αντίστοιχες δράσεις είναι μαθητές ή φοιτητές, ήθελαν οι ομιλητές να είναι ηλικιακά κοντά τους. «Ο,τι και να τους πει κάποιος μεγαλύτερος, ένας συνομήλικος πάντα μιλάει στην καρδιά τους διαφορετικά», εξηγεί ο κ. Μαραγκός. Επίσης, συνειδητά ήθελαν κάποιοι (δύο στον αριθμό) να εργάζονται στο εξωτερικό, αλλά οι υπόλοιποι να βρίσκονται στην Ελλάδα. «Είναι σημαντικό να δείχνουμε πως και εδώ υπάρχουν ευκαιρίες», σημειώνει.
Ο δρόμος δεν είναι ευθύς
Ο στόχος τους ήταν μια ζωντανή συζήτηση. Πράγματι ξεκίνησαν κάνοντας ερωτήσεις ο ένας στον άλλον και στη μιάμιση ώρα που κράτησε η συζήτηση κατάφεραν να μοιραστούν με ειλικρίνεια και χιούμορ εμπειρίες από τη μέχρι τώρα σύντομη αλλά επιτυχημένη διαδρομή τους.
Η κάθε ιστορία ήταν διαφορετική. Υπήρχαν περιπτώσεις όπως αυτή της Μαρίας Αρναουτάκη, η οποία ξεκινώντας δεν είχε ιδέα τι ακριβώς ήθελε να κάνει. Μεγάλωσε στην Κρήτη, σπούδασε παιδαγωγικά και σήμερα εργάζεται στη Spotify (εταιρεία τεχνολογίας σε σχέση με τη μουσική) με έδρα το Λονδίνο. «Είναι οκέι τελειώνοντας το πανεπιστήμιο να είσαι χαμένος. Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν πρόκειται να ξυπνήσεις μια μέρα με την απάντηση στο τι σου ταιριάζει. Οι αποφάσεις έρχονται μόνο μέσω προσωπικής εξερεύνησης», είπε.
Από την άλλη, ο Αύγουστος Πανταζίδης από μικρός ήξερε πως ήθελε να γίνει αστροναύτης. Τότε κανείς δεν τον πίστευε, εκείνος όμως δεν έπαψε να το ονειρεύεται. Το καλοκαίρι του 2015, μετά το δημοψήφισμα, ήταν που το πήρε πραγματικά απόφαση: «Ηταν μια περίεργη εποχή, υπήρχε σε όλους γύρω μου πολύ χαμηλό ηθικό και για το τι μπορούμε να πετύχουμε, οπότε τότε αποφάσισα να βάλω αυτόν τον δύσκολο στόχο που πάντα είχα στο μυαλό μου». Αλλαξε το θέμα της πτυχιακής –από τα πετρέλαια σε πλανητική γεωλογία– και έκτοτε προχωράει με προσήλωση στα βήματα που πρέπει να κάνει για να καταφέρει να πάει στο Διάστημα το 2023. «Δεν ξέρω αν θα το καταφέρω, αλλά σημασία έχει η διαδρομή προς τον στόχο», εξήγησε.
Ολοι ανεξαιρέτως μίλησαν για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν: «Οι βαθμοί μου ήταν χάλια στο πανεπιστήμιο και κανείς δεν μου έδινε συστατική. (…) Χωρίς δουλειά, ένιωθα για μήνες στο σκοτάδι. (…) Είχα λάβει πάνω από 150 απορριπτικές απαντήσεις». Το μήνυμα όλων, κοινό: Δεν πρέπει να το βάζεις κάτω.
Η Αλεξάνδρα Νικολάου είχε κάνει δύο φορές αίτηση στην εταιρεία Wolt όπου εργάζεται. «Το ότι με απέρριψαν δεν λέει απαραιτήτως κάτι για εμένα και σίγουρα δεν με απέτρεψε από το να ξαναπροσπαθήσω στην ίδια εταιρεία μέχρι να τα καταφέρω», είπε. «Α! Και να μην ακούτε κανέναν, ούτε τους γονείς σας. Μόνο το τι λέει η καρδιά σας», συμπλήρωσε ο Στέφανος Νάστος, 24 ετών, που σήμερα δουλεύει στην Uber. Θυμάται πως τελειώνοντας το ΕΠΑΛ οι γονείς του επέμεναν να δώσει Πανελλαδικές. Παρότι ο ίδιος δεν ήθελε, τους έκανε το χατίρι, μπήκε σε μια άσχετη σχολή, αλλά είδε πως δεν του ταίριαζε και πήρε την απόφαση να ακολουθήσει τον δρόμο που επιθυμούσε εκείνος.
Αντιστοίχως, η Γωγώ Γάτη μοιράστηκε το ότι ο πατέρας της επέμενε να γίνει εκπαιδευτικός και πως ακόμα και τώρα, που έχει μια καλή θέση που την κάνει χαρούμενη στον τομέα προγραμματισμού στην εταιρεία στοιχήματος Kaizen Gaming, εκείνος συχνά επαναφέρει το πόσο καλό θα ήταν να καταφέρει να μπει στο Δημόσιο. «Είναι ανδροκρατούμενος ο χώρος του προγραμματισμού;» ρώτησε τη Γεωργία κάποιος από το κοινό. «Οταν σπούδαζα, ήμασταν μόνο 10 κορίτσια στους 300 φοιτητές, αλλά αυτή τη στιγμή ο κλάδος βιώνει μια τεράστια αλλαγή. Οι μεγάλες εταιρείες κάνουν στροφή με στοχευμένες δράσεις με στόχο την ισότητα των δύο φύλων, οπότε δημιουργούνται πολλές ευκαιρίες για τις γυναίκες», εξήγησε.
Δουλειά στο εξωτερικό
Πολλές από τις ερωτήσεις που δέχθηκαν είχαν να κάνουν με συμβουλές για το πώς μπορεί κανείς να βρει εργασία στο εξωτερικό· όχι τυχαία. Οταν οι διοργανωτές ζήτησαν από το κοινό να απαντήσουμε στο εάν θα θέλαμε να δουλέψουμε στο εξωτερικό, το 84% απάντησε θετικά. Μία από τις ομιλήτριες βέβαια, η Μαρίνα Παπά, η οποία εργάζεται στο εμπορικό τμήμα της εφημερίδας Guardian και αγαπάει τη δουλειά της, στην ερώτηση πού βλέπει τον εαυτό της σε πέντε χρόνια, απάντησε «στην Ελλάδα». Είναι η πρώτη φορά –χάρη στην τηλεργασία– που μπορεί να δουλεύει από την Αθήνα και έχει συνειδητοποιήσει πόσο πολύ της είχε λείψει. Κλείνοντας, έκαναν σχέδια για να συναντηθούν μετά το τέλος της καραντίνας. Παρότι θα είναι η πρώτη φορά, φαινόταν πως ήδη υπήρχε μια οικειότητα – και όχι μόνο λόγω των κοινών εμπειριών. Ολοι τους είναι μέλη μιας ιδιαιτέρως ενεργής διαδικτυακής κοινότητας («Γέφυρες γνώσης και συνεργασίας») με 10.000 μέλη, Ελληνες σε όλο τον κόσμο. Η πλατφόρμα λειτουργεί από το 2017 από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης στη βάση σχεδιασμού του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Στόχος δεν είναι απαραιτήτως να πείσει όσους έχουν φύγει από τη χώρα να επαναπατριστούν, αλλά να υπάρχει μια διασύνδεση Ελλήνων που επιθυμούν να συνδράμουν βοηθώντας ο ένας τον άλλον και με την ανταλλαγή ιδεών και απόψεων. Δηλαδή, ό,τι ακριβώς έγινε εκείνο το απόγευμα.