Η πειθαρχία στην τήρηση των μέτρων τις ημέρες των Χριστουγέννων θα αποτελέσει την πυξίδα για το πώς θα κινηθούμε, ή ακόμα και, αν θα κινηθούμε το τριήμερο που έπεται, αυτό της Πρωτοχρονιάς. Πρόκειται όπως αποκαλύπτεται για ένα δύσκολο στοίχημα με πολλούς αστάθμητους παράγοντες, κάποιους από τους οποίους οι αρμόδιοι για τη χάραξη των μέτρων δεν μπορούσαν ούτε να διανοηθούν, λίγες ημέρες νωρίτερα, όταν καταστρώνονταν τα επιχειρησιακά σχέδια για τις γιορτές εν μέσω πανδημίας: Παρά τις απαγορεύσεις, αρκετοί βρέθηκαν στα χωριά τους αυτές τις ημέρες προκειμένου «να μαζέψουν τις ελιές», ενώ η AirBnB κινήθηκε και πάλι μετά καιρό παρά την απαγόρευση μετακίνησης από νομό σε νομό. Ξενοδοχεία που είχαν μείνει κλειστά για πολύ καιρό, φωτίστηκαν παραμονές εορτών…
Η προσπάθεια της κυβέρνησης εστιάζεται αυτές τις μέρες στο να ελεγχθούν τα πάρτι και οι μεγάλες κοινωνικές συναθροίσεις. Ωστόσο, ο εορταστικός συνωστισμός στα σπίτια και η –συχνά επί τούτου– παρερμηνεία των μέτρων προφύλαξης για τη διασπορά του κορωνοϊού μπορούν πολύ εύκολα να οδηγήσουν την επιδημιολογική κατάσταση στα επίπεδα του Νοεμβρίου. Στις απανωτές πολύωρες κυβερνητικές συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες, τέθηκε πολλές φορές το θέμα των «οικογενειακών τραπεζιών» και της αύξησης των κρουσμάτων που θα φέρει η κοινωνική συναναστροφή. Ωστόσο, τελικά επικράτησε η άποψη ότι «οι πολίτες βρίσκονται στα όριά τους. Πρέπει να τους δώσουμε μια ανάσα».
«Τη νύχτα από τις 10.00-05.00 δεν θα κυκλοφορεί έξω κουνούπι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, στην «Κ». Η απαγόρευση κυκλοφορίας τη νύχτα που συνεχίζει να ισχύει, έχει στόχο να περιορίσει τα πάρτι και τις συναθροίσεις, καθώς υπάρχουν πολλές φήμες για τη διοργάνωση μεγάλων εορταστικών εκδηλώσεων σε σπίτια των βορείων προαστίων, με την παρουσία μάλιστα καλλιτεχνών της νύχτας όλες αυτές τις ημέρες. Ο κ. Χρυσοχοΐδης τονίζει ότι εφόσον υπάρξουν καταγγελίες, η αστυνομία θα παρέμβει στα σπίτια και θα οδηγήσει τους ιδιοκτήτες στο αυτόφωρο.
Ωστόσο, και τα χριστουγεννιάτικα «οικογενειακά» τραπέζια υπό το φως της ημέρας τα οποία επιτράπηκαν με τον περιορισμό των εννέα ατόμων, μπορούν να οδηγήσουν σε μια νέα αναζωπύρωση της πανδημίας, τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία το σύστημα υγείας παραμένει εξαιρετικά πιεσμένο.
Ο περιορισμός των εννέα ατόμων που έχει τεθεί είναι πολύ πιθανό να μη λειτουργήσει όπως θα έπρεπε, εφόσον επιτρέπει πολλαπλές ερμηνείες. Το χειρότερο είναι ότι μιλάμε για πολλαπλές κοινωνικές συναθροίσεις Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα, επισημαίνουν οι επιδημιολόγοι, στις οποίες δεν θα πρέπει να συμμετέχουν σε καμία περίπτωση διαφορετικά εννιά άτομα τη φορά.
H «σύνθεση»
Η Τώνια Κ. και ο Απόστολος Β. έχουν τέσσερις κόρες, εκ των οποίων μόνο η μία, η μικρότερη 24 χρόνων, μένει ακόμα μαζί τους στο οικογενειακό σπίτι. Η μεγαλύτερη έχει παντρευτεί και έχει ένα δίχρονο παιδί, ενώ οι άλλες μένουν με τους συντρόφους τους σε διαφορετικά σπίτια. «Στο οικογενειακό τραπέζι θα έρθουν οι κόρες μου με τους συντρόφους τους, εκτός από τη μικρή που ο φίλος της είναι στο εξωτερικό. Αρα θα είμαστε εννιά», λέει η Τώνια. «Φυσικά δεν θα έρθει η μαμά μου. Θα περάσω μετά εγώ από το σπίτι της», εξηγεί.
Ο κ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων είναι κάθετος: «Κανονικά δεν πρέπει να συγκεντρωθούν στο ίδιο σπίτι και να φάνε όλοι μαζί χωρίς μάσκες. Στην πράξη δεν πρόκειται για δύο οικογένειες αλλά για τέσσερις».
Και αν κάποιος δεν έχει οικογένεια τυπικά; Μπορεί να καλέσει οκτώ φίλους για τις γιορτές; «Οχι» απαντά και πάλι ο επιδημιολόγος.
Η σύναξη των εννέα ατόμων μπορεί να πραγματοποιηθεί με συγκεκριμένες προδιαγραφές. «Μπορούν να σμίξουν άνθρωποι από δύο οικογένειες. Αυτό σημαίνει άνθρωποι οι οποίοι προέρχονται από δύο κοινωνικές “φούσκες” συμβίωσης, άνθρωποι οι οποίοι να συμβιώνουν σε, έως δύο, διαφορετικά σπίτια», εξηγεί ο κ. Χατζηχριστοδούλου.
Ισως ο όρος «οικογένειες» που χρησιμοποιήθηκε να μην εξέπεμψε το σωστό μήνυμα, με την έννοια ότι πλέον υπάρχουν πολλών ειδών οικογένειες με διαφορετική σύνθεση και προδιαγραφές. Και βέβαια οι δεσμοί αίματος και αγάπης δυστυχώς δεν μας προφυλάσσουν από τη μετάδοση της COVID-19. Kάθε άλλο.
Η σημασία του τεστ
«Καταλαβαίνουμε πόσο δύσκολο είναι αυτές τις μέρες να απομονώσει κάποιος στο άλλο δωμάτιο με ένα πιάτο φαγητό το παιδί του που ήρθε από το εξωτερικό», λέει ο γιατρός και προτείνει, «αν υπάρχει η δυνατότητα να γίνει τεστ». Εφόσον βέβαια είναι αρνητικό, εξασφαλίζει ότι κάποιος δεν μεταδίδει τον ιό για 24 ώρες, ωστόσο στη συνέχεια πρέπει να επαναληφθεί.
Σύμφωνα, πάντως, με τα στοιχεία της Τροχαίας, τα οποία διαθέτει το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, δεν σημειώθηκε ιδιαίτερη αύξηση στην κίνηση στις εθνικές οδούς τις προηγούμενες ημέρες. «Γνωρίζουμε ότι κάποιοι χρησιμοποίησαν ως πρόσχημα το μάζεμα των ελιών ή άλλες αγροτικές εργασίες για να μεταβούν στο χωριό τους. Αλλά δεν είναι πολλοί και επίσης πρέπει να γνωρίζουν ότι έχουν πάρει ένα μεγάλο ρίσκο για τους οικείους τους που θα συναντήσουν», λέει στέλεχος της υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας. Πληροφορίες αναφέρουν ότι σπίτια που χωρούν πολλά άτομα ενοικιάστηκαν μέσω της πλατφόρμας ΑirBnB για τις γιορτές, με στόχο να φιλοξενηθούν μεγάλες παρέες και να μη χρειαστούν πολλές μετακινήσεις. Επίσης, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, υπάρχουν πληροφορίες ότι σε ξενοδοχεία έχουν νοικιαστεί πολλά δωμάτια από ανθρώπους που είναι μεταξύ τους γνωστοί, έτσι ώστε να ξεπεραστεί ο σκόπελος της απαγόρευσης των μετακινήσεων μετά τις 10 το βράδυ.
«Οι απαγορεύσεις και τα μέτρα έως ένα σημείο μπορούν να επιβληθούν και να αστυνομευθεί η τήρησή τους», συμπληρώνει ο ίδιος άνθρωπος.
Σαλέ… υπάρχουν
Δίχως ιδιαίτερο κόπο καταφέραμε να κλείσουμε σαλέ στην Αράχωβα για τις γιορτές εν μέσω πανδημίας… «Καλησπέρα σας, θα ήθελα να ρωτήσω αν υπάρχει διαθεσιμότητα για σαλέ (το όνομα της επιχείρησης δεν αναφέρεται για ευνόητους λόγους), για την περίοδο από 25 έως και 28 Δεκεμβρίου. Είμαστε τέσσερα άτομα, δύο ενήλικες και δύο παιδιά». Από την άλλη άκρη της γραμμής δεν ακούγεται ο παραμικρός δισταγμός.
«Βεβαίως, έχετε δει κάτι στο site;», ακούγεται μια πολύ ευγενική κυρία. Απαντώ αρνητικά, οπότε μου εξηγεί τις παροχές των σαλέ –υπέροχη θέα πραγματικά και πολυτελής διαμονή– προσθέτοντας ότι μπορούμε να μαγειρέψουμε μέσα αλλά υπάρχει και η δυνατότητα να φάμε στο εστιατόριο. Προσέφερε επίσης έκπτωση της τάξεως του 10% στην τιμή.
Αντιθέτως, ξενώνας στο Πήλιο μας αποθάρρυνε να ταξιδέψουμε. «Αν επιμένετε ελάτε, αλλά τι θα κάνετε; Είναι όλα κλειστά. Και δεν υπάρχει εστιατόριο ανοιχτό για να φάτε».