Την επομένη των Χριστουγέννων ο ελληνορθόδοξος ιερέας Απόστολος Μαλαμούσης μετέβη σε ένα καθολικό παρεκκλήσι έξω από το Μόναχο και έψαλε δέηση για τη σωτηρία των πασχόντων από τον κορωνοϊό και την ταχεία εξαφάνιση της πανδημίας. Σε αυτό το μικροσκοπικό εκκλησάκι του 15ου αιώνα, στο δάσος κοντά στην κωμόπολη Arget, προστρέχουν από το ξέσπασμα της κορωνοκαταιγίδας, καθημερινά, χριστιανοί από όλη τη Βαυαρία για να ζητήσουν προστασία από την απειλή της COVID-19. Θα μπορούσαν, βεβαίως, να προσευχηθούν σε κάποια από τις πάμπολλες, επιβλητικές εκκλησίες του Μονάχου και ο Ελληνας ιερέας να ανάψει κερί σ’ έναν από τους ορθόδοξους χριστιανικούς ναούς της βαυαρικής πρωτεύουσας. Οταν όμως η δέηση απευθύνεται από το «σπίτι» της Αγίας προστάτιδος, είναι για τους πιστούς ίσως πιο αποτελεσματική.
Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Από την εποχή της Βίβλου ακόμα, οι θρησκείες στην ιστορική τους διαδρομή προσέφευγαν στην επίκληση του Θείου ως ασπίδας προστασίας της ανθρώπινης ζωής από ασύμμετρα απειλητικά φαινόμενα, όπως οι θανατηφόρες πανδημίες. Αναγορεύονταν άγιοι προστάτες, ανεγείρονταν εκκλησίες, αναπέμπονταν δεήσεις και οι πιστοί ήλπιζαν σε άνωθεν θαύματα. Πολλά χωριά στην ορεινή Ελλάδα ύψωναν, τα παλιά τα χρόνια, ασπίδα «προστασίας» από τις πανδημίες χτίζοντας γύρω τους παρεκκλήσια ή υψώνοντας τεράστιους ξύλινους και πέτρινους σταυρούς στις εισόδους τους, απομεινάρια των οποίων συναντώνται ακόμα και σήμερα.
Εν προκειμένω, στο αγιολόγιο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είναι καταχωρισμένη, ως προστάτις του ανθρώπου από τις επιδημίες, η Αγία Κορώνα, η οποία γιορτάζεται στις 14 Μαΐου, ενώ στο ορθόδοξο καταγράφεται ως Αγία Στεφανίδα και τιμάται στην Ορθόδοξη Εκκλησία στις 11 Νοεμβρίου μαζί με τους μάρτυρες Μηνά, Βίκτωρα και Βικέντιο.
Εως ότου ενσκήψει η επιδημία, η Αγία Κορώνα/Στεφανίδα, με πλήθος παρεκκλησίων από την εποχή του Μεσαίωνα στην Κεντρική Ευρώπη και ειδικά στη Βαυαρία και στην Αυστρία, τελούσε μάλλον σε «αχρηστία», αφού για τελευταία φορά που παρακλήθηκε υπέρ προστασίας των πιστών, ήταν η ισπανική γρίπη του 1916. Τώρα οι άνθρωποι καταφεύγουν και πάλι στα ανά τα δάση εκκλησάκια της, επιζητώντας την άνωθεν σωτηρία. Μεταξύ των πρώτων που έσπευσαν να απευθύνουν έκκληση στην Αγία Κορώνα του Μονάχου με την εμφάνιση της επιδημίας ήταν δύο ορθόδοξοι ιερείς, οι Γεώργιος Βλέτσης και Απόστολος Μαλαμούσης.
Ταυτόχρονα, οι ελληνορθόδοξοι της Βαυαρίας φιλοτέχνησαν, με δικά τους έξοδα, εικόνα της Αγίας Κορώνας, η οποία μόλις κοπάσει η τρικυμία και επιτραπούν ελεύθερες τελετές, θα τοποθετηθεί με κάθε επισημότητα στο παρεκκλήσι της Arget, ενώ ο πρωτοπρεσβύτερος κ. Κωνσταντίνος Μύρων, πρόεδρος του Συμβουλίου Χριστιανικών Εκκλησιών Γερμανίας και προϊστάμενος της Ενορίας της Μητροπόλεως Γερμανίας στην Κολωνία, συνέθεσε ύμνο (Απολυτίκιο) για την Αγία Κορώνα/Στεφανίδα.
Η αγιογράφηση
Ο πρωτοπρεσβύτερος κ. Μαλαμούσης λέει στην «Κ» για την αγιογράφηση της αγίας του κορωνοϊού. «Η εικόνα αγιογραφήθηκε σύμφωνα με την ορθόδοξη τεχνοτροπία από τον Πασχάλη Δουγαλή και τοποθετήθηκε στο Ιερό Βήμα του ιερού ναού των Αγίων Πάντων Μονάχου, για τον καθαγιασμό της και την εν ευθέτω χρόνω μεταφορά της στο παρεκκλήσι της στην κωμόπολη Arget ως μόνιμη συνοδός των προσευχών των πιστών».
Είναι η πρώτη φορά που μια ορθόδοξη εικόνα της Αγίας Κορώνας/Στεφανίδας αγιογραφείται στη Γερμανία και καθαγιάζεται στο Μόναχο. Μάλιστα φέρει το όνομά της στη γερμανική και ελληνική γλώσσα. Οικογένειες της ομογένειάς μας συνέβαλαν οικονομικά στη δαπάνη της αγιογράφησης της εικόνας της Αγίας Κορώνας/Στεφανίδας και της κατασκευής του υπέροχου ξυλόγλυπτου πλαισίου (κορνίζας) της. Ο πατέρας Απόστολος υπογραμμίζει ως «ιδιαίτερης σημασίας το γεγονός ότι οι μεγάλης κυκλοφορίας βαυαρικές εφημερίδες ασχολήθηκαν διεξοδικά με την Ορθόδοξη παρουσία στο παρεκκλήσι της Αγίας Κορώνας και τη συμβολή της στο θέμα της διεκκλησιαστικής αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού». Η ορθόδοξη χριστιανική πρωτοβουλία έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον του γερμανικού Τύπου που αφιέρωσε ρεπορτάζ και σχόλια κυρίως για την αγιογράφηση της αγίας του ιού, με τίτλους όπως «Αγία Κορώνα προσευχήσου για μας», «Αγία βοήθησε», «Η Αγία Κορώνα έχει ένα παρεκκλήσι – οι Ορθόδοξοι δωρίζουν μία εικόνα».
Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση η Αγία Κορώνα ή Στεφανίδα, όπως αναφέρεται στο Ορθόδοξο Συναξάριο, ήταν γυναίκα στρατιωτικού και έζησε στα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ. πιθανότατα στη σημερινή Συρία. Χήρα ούσα παρέστη στο μαρτύριο του Αγίου Βίκτωρα, τον οποίο προέτρεπε και ενθάρρυνε να υποστεί με θάρρος το μαρτύριο. Το γεγονός αυτό προκάλεσε τους ειδωλολάτρες που τη συνέλαβαν και την οδήγησαν στον ηγεμόνα και αφού εκεί ομολόγησε την πίστη της στον Χριστό, της έδεσαν τα χέρια στις κορυφές δύο δέντρων (φοινίκων) που με τη βία λύγισαν. Ακολούθως άφησαν ελεύθερες τις κορυφές των δέντρων που επανήλθαν στην αρχική θέση τους, σχίζοντας το σώμα της μάρτυρος σε δύο μέρη.
Το 1599 μ.Χ. ένα ζευγάρι Βαυαρών βρήκε στο χωράφι, που είναι σήμερα κτισμένο το παρεκκλήσι, μια ξύλινη εικόνα της Αγίας Κορώνας, την οποία και μετέφεραν στο σπίτι τους. Η εικόνα όμως αυτή επέστρεφε μόνης της με θαυματουργικό τρόπο στο χωράφι, όπου ευρέθη. Για τον λόγο αυτό κτίστηκε στον τόπο εκείνο το 1648 μ.Χ. ένα εκκλησάκι προς τιμήν της αγίας. Στο εσωτερικό του παρεκκλησίου υπάρχει μια ξύλινη αγία τράπεζα με παραστάσεις από το μαρτύριο της Αγίας Κορώνας, εικόνες, αφιερώματα και πίνακες με το ιστορικό του παρεκκλησίου.
Μύθοι και παραδόσεις
Ηταν πράγματι η Αγία Κορώνα η προστάτις από τις επιδημίες; Μύθοι και παραδόσεις επ’ αυτού κυκλοφορούν πολλοί με δεδομένη την επικαιρότητα λόγω της COVID-19 και τη συρροή πιστών στα ξωκκλήσια για προσευχή. Η γερμανική Deutcshe Welle αναφέρει ότι η αλήθεια χάνεται στα στενά σοκάκια της Ιστορίας. Οπως και σε πολλά άλλα ιστορικά γεγονότα, σημασία δεν έχει ποια είναι η αλήθεια, αλλά τι πιστεύουν οι άνθρωποι ότι είναι αλήθεια, εν προκειμένω για τους χριστιανούς πιστούς το εκκλησάκι της Αγίας Κορώνας έξω από το Μόναχο έγινε σύμβολο προστασίας από την πανδημία της COVID-19.
Καθολικοί και Ορθόδοξοι σπεύδουν για να ζητήσουν τη βοήθειά τους, αφήνοντας κατά μέρος τις δογματικές διαφορές, ενώ η μεταφορά και εγκατάσταση της εικόνας που αγιογραφήθηκε από τους ορθοδόξους της Βαυαρίας αναμένεται να γίνει σε λαμπρή τελετή, στην οποία θα παρευρεθούν ανώτερα στελέχη του Βατικανού.