Λίγες μόνον ημέρες πριν από την έναρξη του προγράμματος εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού, για την COVID-19, χιλιάδες άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονται στην «γκρίζα ζώνη» όσον αφορά την κοινωνική τους κατάσταση και κατά κύριο λόγο ανήκουν στις οικονομικά ασθενέστερες ομάδες, κινδυνεύουν να μείνουν εκτός προγραμματισμού. Πάνω από 50.000 άνθρωποι, οι περισσότεροι εκ των οποίων δεν διαθέτουν ΑΜΚΑ (Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης), δεν έχουν πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας και άρα δεν μπορούν ή και δεν θέλουν να εντοπιστούν ώστε να εμβολιαστούν. Το πρόβλημα διογκώνεται, καθώς σε μεγάλο βαθμό πρόκειται για πληθυσμούς, οι οποίοι λόγω του τρόπου ζωής τους και των δύσκολων κοινωνικών συνθηκών μετακινούνται διαρκώς, όπως για παράδειγμα οι αιτούντες άσυλο, των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί, αλλά ωστόσο παραμένουν στην Ελλάδα τουλάχιστον τυπικά.
Μέσα στο 2020 απορρίφθηκαν οι αιτήσεις 35.000-40.000 αιτούντων άσυλο, σύμφωνα με πληροφορίες από την υπηρεσία ασύλου. Πρόκειται για ανθρώπους οι οποίοι σε μεγάλο ποσοστό παραμένουν στην Ελλάδα (δεν έχουν δικαίωμα μετακίνησης σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους), «αόρατοι» καθώς δεν διαθέτουν νόμιμα έγγραφα και συγκεκριμένο τόπο διαμονής. Κάποιοι εξ αυτών ενδέχεται να παραμένουν στις δομές φιλοξενίας, σε διαμερίσματα ή σε καταυλισμούς, ωστόσο κρύβονται από τις Αρχές καθώς βρίσκονται σε καθεστώς παρανομίας, έχοντας λάβει την εντολή να αποχωρήσουν από τη χώρα σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Φυσικά, όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας και κατά συνέπεια δεν μπορούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού.
Ο εμβολιασμός των Ελλήνων Ρομά (περίπου 120.000 άτομα βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα, σύμφωνα με την καταγραφή των ελληνικών υπηρεσιών, ενώ τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης ανεβάζουν τον πληθυσμό σε 230.000) αποτελεί έτσι και αλλιώς μια μεγάλη πρόκληση λόγω των ιδιαιτεροτήτων του συγκεκριμένου πληθυσμού. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα λειτουργήσει η διαδικασία με τα sms», λέει ο κ. Κώστας Παϊτέρης, πρόεδρος των Ελλήνων Διαμεσολαβητών Ρομά. Επισημαίνει ότι χρειάζεται σχεδιασμός και ειδική προσέγγιση. Υπολογίζεται επιπλέον ότι περίπου 1.200-1.500 Ρομά δεν είναι καταγεγραμμένοι πουθενά, σύμφωνα με τον κ. Παϊτέρη. Οι άνθρωποι αυτοί κυριολεκτικά δεν υπάρχουν για το ελληνικό κράτος και, βέβαια, ούτε οι ίδιοι ενδιαφέρονται να εντοπιστούν, πολλώ δε μάλλον να εμβολιαστούν.
Αίτημα προς τον ΕΟΔΥ απέστειλε την προηγούμενη Πέμπτη ο κ. Γιώργος Σταμάτης, γενικός γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του υπουργείου Εργασίας, για τον κατά προτεραιότητα εμβολιασμό των αστέγων και των υπαλλήλων που εργάζονται στις δομές που τους φιλοξενούν. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, σε δομές-υπνωτήρια σε όλη την Ελλάδα φιλοξενούνται 732 άστεγοι, ενώ ακόμη 54 βρίσκονται στη διαδικασία αναμονής για φιλοξενία σε κάποια δομή.
Ταυτόχρονα 213 εργαζόμενοι, δημοτικοί υπάλληλοι, εργάζονται σε αυτές. «Οι άστεγοι είναι άνθρωποι ταλαιπωρημένοι, οι περισσότεροι έχουν υποκείμενα νοσήματα. Πρόκειται για ευαίσθητο πληθυσμό», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Σταμάτης. Η πρόνοια αυτή αφορά τους ανθρώπους που φιλοξενούνται σε δομές, ωστόσο υπάρχει και άγνωστος αριθμός ατόμων που μένουν κυριολεκτικά στον δρόμο και οι οποίοι είναι δύσκολο να εντοπιστούν και να
προσεγγιστούν.
Εντελώς διαφορετική όσον αφορά τα κοινωνικά χαρακτηριστικά ομάδα πληθυσμού είναι όσοι διαθέτουν μόνιμη άδεια διαμονής επενδυτή, οι άνθρωποι δηλαδή που έχουν αποκτήσει «golden visa» και οι οποίοι ενδέχεται να διαμένουν στην Ελλάδα, αλλά με βάση τη νομοθεσία δεν έχουν δημόσια ασφάλιση και κατά συνέπεια ΑΜΚΑ. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, 14.876 άτομα (επενδυτές και οι οικογένειές τους) ανανέωσαν την άδεια διαμονής τους στην Ελλάδα το 2020.
Στελέχη του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου εξηγούν ότι οπωσδήποτε οι δυσκολίες στην περίπτωση των επενδυτών δεν είναι ίδιες με τις άλλες ομάδες του πληθυσμού που δεν διαθέτουν ΑΜΚΑ, εντούτοις, πρέπει να υπάρξει προγραμματισμός και μέριμνα, καθώς επίσης πρόκειται για ανθρώπους που μετακινούνται.