Η Αθήνα, οι έλεγχοι, οι φορείς και το ιικό φορτίο

Η Αθήνα, οι έλεγχοι, οι φορείς και το ιικό φορτίο

3' 49" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το Ελληνικό Κέντρο Γονιδιωματικής του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών είναι ίσως ο «πυρήνας» της επιστημονικής κοινότητας της πρωτεύουσας με τις εντατικότερες και βαθύτερες αναγνώσεις του κορωνοϊού. Οχι μόνο επειδή εδώ πραγματοποιούνται 1.000 με 1.200 μοριακά τεστ την ημέρα, αλλά επιπλέον επειδή έχουν ολοκληρωθεί 1.500 εξετάσεις αλληλουχήσεων των δειγμάτων με στόχο να βρεθούν οι μεταλλάξεις, να απομονωθούν οι πιο επικίνδυνες και να αναδειχθούν οι διαφορές τους με τα αρχικά στελέχη του ιού.

Στο τέλος αυτής της εβδομάδας, ο επιστημονικός διευθυντής του ιδρύματος, ακαδημαϊκός Δημήτρης Θάνος και οι συνεργάτες του είχαν καταγράψει συνολικά οκτώ μεταλλάξεις Β 1.17 (επτά ανήκαν σε ταξιδιώτες από τη Μεγάλη Βρετανία και μία σε ταξιδιώτη από το Ντουμπάι), του στελέχους δηλαδή του ιού που «κάνει θραύση» στη νοτιοανατολική περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι τέσσερις πρώτοι που βρέθηκαν θετικοί στα rapid tests μπήκαν αμέσως σε καραντίνα, ενώ τα δείγματά τους δόθηκαν –σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές– μετά τα Χριστούγεννα στο Κέντρο Γονιδιωματικής.

Στις 3 Ιανουαρίου, ημέρα Κυριακή, ένας συνεργάτης του κ. Θάνου ειδοποίησε τον ακαδημαϊκό ότι το Β 1.17 είχε εμφανισθεί και στην ελληνική πρωτεύουσα. «Το ΙΙΒΕΑΑ προσδιορίζει», λέει ο κ. Θάνος, «την πλήρη αλληλουχία του γονιδιώματος του κορωνοϊού σε θετικά κρούσματα που ανιχνεύονται στις πύλες εισόδου της χώρας, για τη μοριακή χαρτογράφηση των στελεχών που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια». Οι φορείς του ήταν ασυμπτωματικοί, αλλά το ιικό φορτίο τους ήταν πολύ μεγάλο. Το γιατί γίνεται αυτό είναι κάτι που δεν είναι δυνατόν να εξηγήσουν οι επιστήμονες της Ακαδημίας, χρειάζεται μεγαλύτερη ανάλυση του στελέχους αυτού του ιού και της συμπεριφοράς του.

Ο κ. Θάνος εξηγεί στην «Κ» ότι μετά τη διαδικασία της αλληλούχησης οι επιστημονικοί συνεργάτες του συγκρίνουν τα χαρακτηριστικά του στελέχους που εξετάζουν με ό,τι έχουν συγκεντρώσει στο αρχείο τους για να εντοπίσουν τις διαφορές, τις μεταλλάξεις. Αυτή η διαδικασία διαρκεί 3-4 μέρες. Από τον Απρίλιο, ταυτόχρονα με το lockdown που άρχισε να γίνεται η καταγραφή, εξετάσθηκαν με αλληλούχηση 230 δείγματα έως το τέλος της πρώτης φάσης τον Ιούνιο, ενώ άλλα 1.000 εξετάσθηκαν από το τέλος Αυγούστου μέχρι σήμερα.

«Από τις 860 περιπτώσεις με μεταλλάξεις του ιού που έχουμε εντοπίσει στη χώρα μας, 800 είναι γνωστές και 60 είναι αποκλειστικά ελληνικές», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Δημήτρης Θάνος. Η έρευνα της ομάδας του επικεντρώθηκε στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, στη Δυτική Μακεδονία, στην Πάτρα, στην Κρήτη, στη Λάρισα και στην Αθήνα. «Κατά το πρώτο κύμα, η ανάλυση έδειξε ότι δεν υπήρξε μείξη του πληθυσμού από περιοχή σε περιοχή, καθώς η κινητικότητα ήταν μικρότερη και η διασπορά που καταγράφηκε ήταν τοπική», λέει ο κ. Θάνος. Για παράδειγμα στη Λάρισα, στελέχη του πρώτου κύματος έχουν εξαφανισθεί και έχουν αναπληρωθεί από άλλα. Μεγαλύτερη ετερογένεια των μεταλλάξεων παρατηρείται στην Αθήνα (πολλά διαφορετικά στελέχη), στη Δυτική Μακεδονία και στο Ηράκλειο, μετά το άνοιγμα της Κρήτης στον τουρισμό.

Φυσικά, η μεγάλη πλειονότητα των μεταλλάξεων παρατηρήθηκε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του δεύτερου κύματος και του τελευταίου lockdown. «Η Αθήνα δημιούργησε καινούργιες μεταλλάξεις, ελληνικές». Κάποιες από αυτές είναι στην ακίδα. 

Δυτική Μακεδονία

Και στη Δυτική Μακεδονία υπήρξαν πολλές διαφορετικές μεταλλάξεις, που οι περισσότερες συνδέθηκαν με τα συμπαθή τρωκτικά από τα οποία παράγονται οι γούνες. Το εργαστήριο του κ. Θάνου εξέτασε τα δείγματα των εργαζομένων στις φάρμες των μινκ και το ΕΚΕΤΑ στη Θεσσαλονίκη τα δείγματα στα ζώα. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Γεωργίας, δεν είναι ακόμα σαφές αν η ασθένεια προήλθε από τους ανθρώπους ή από τα ζώα, αλλά το βέβαιο είναι ότι το στέλεχος της Δυτικής Μακεδονίας δεν είναι ταυτόσημο με εκείνο της Δανίας που οδήγησε στη μαζική σφαγή των μινκ, διότι στο στέλεχος που βρέθηκε από τις δειγματοληψίες στην Αθήνα εντοπίστηκε μόνο ένα από τα πέντε χαρακτηριστικά του αντίστοιχου δανικού στελέχους.

Το Ελληνικό Κέντρο Γονιδιωματικής (δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και της Ευγενίας Θεοχάρη) είναι μοναδικό στον ελληνικό χώρο. Είναι εξοπλισμένο με αλληλουχητές DNA νέας γενιάς και με υπερσύγχρονο σύστημα υπερυπολογιστών για την αποθήκευση και ανάλυση του γονιδιώματος ασθενών πασχόντων από καρκίνο, καρδιαγγειακές νόσους, μεταβολικές νόσους, νευροεκφυλιστικές νόσους και τη μοντελοποίηση φυσιολογικών και παθοφυσιολογικών διεργασιών.

Το πρόγραμμα του Κέντρου Γονιδιωματικής για την αλληλούχηση του κορωνοϊού χρηματοδοτείται χάρη στην υποστήριξη της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού, που ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα των επιστημόνων. Η χρηματοδότηση του προγράμματος όσο συνεχίζεται η πανδημία και αυξάνεται η ποικιλία των μεταλλάξεων θα είχε νόημα να συνεχιστεί. Το έργο που περιλαμβάνεται στις δράσεις του πλαισίου Greece versus Corona άρχισε να «τρέχει» από τα τέλη Απριλίου. Η επιτροπή εποπτείας αποτελείται από τον καθηγητή Βασίλη Γοργούλη (συντονιστής, διευθυντής Ινστιτούτου Ιστολογίας – Εμβρυολογίας), τον αιματολόγο Κώστα Σταματόπουλο (Ινστιτούτο Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών του ΕΚΕΤΑ), τον ακαδημαϊκό δρα Δημήτρη Θάνο, την καθηγήτρια Υγιεινής Παγώνα Λάγιου, τον καθηγητή Παθολογίας Σωτήρη Τσιόδρα, την καθηγήτρια Πνευμονολογίας Αναστασία Κοτανίδου και τον ομότιμο καθηγητή Χρήστο Κίττα.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή