Την 1η Φεβρουαρίου έφθασε στο αεροδρόμιο του Σεράγεβο μια παρτίδα των 2.000 του ρωσικού εμβολίου Sputnik V με σκοπό να προωθηθεί στη Σερβική Δημοκρατία (RS), τη μία από τις δύο κρατικές οντότητες της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης – η άλλη αποτελείται από μουσουλμάνους και Κροάτες. Η φίλα προσκείμενη στη Ρωσία και τύποις παραμένουσα στην ομοσπονδία σερβική συνιστώσα έχει λαμβάνειν από τη Ρωσική Ομοσπονδία, κατόπιν σύμβασης που υπέγραψε με τον κατασκευαστή του Sputnik V, συνολικά 400.000 δόσεις, ικανές να εμβολιάσουν τις 200.000 Σέρβους της Βοσνίας και, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας της RS, Αλεν Σέρανιτς, εάν χρειαστεί θα καταφθάσουν και άλλες ποσότητες. Οσο για το άλλο κομμάτι του πληθυσμού, τους μουσουλμάνους και τους Κροάτες, αυτοί θα πρέπει να περιμένουν να εμβολιαστούν πρώτα οι Ευρωπαίοι, αφού διευθετηθεί η διαμάχη της Ε.Ε. με την AstraZeneca και αρχίσει να δουλεύει το σύστημα παρασκευής και διανομής, και μετά να πάρουν σειρά.
Δεν θα είναι οι μόνοι. Με την πανδημία να μαίνεται και τις αντοχές των ούτως ή άλλως αδύναμων συστημάτων υγείας να απειλούνται, τα Δυτικά Βαλκάνια φλέγονται για εμβόλια και ενώπιον του κινδύνου να χάσουν, λόγω ανατροπών των ευρωπαϊκών σχεδιασμών και των επακόλουθων καθυστερήσεων, το τρένο του άμεσου εμβολιασμού, στρέφονται σε άλλους προμηθευτές, όπως τη Ρωσία και την Κίνα –ρόλο προμηθευτή διεκδικεί και η Τουρκία–, που μαζί με τα εμβόλια κάνουν και παιχνίδι γεωπολιτικής, εις βάρος των δυτικών συμφερόντων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στις ακτές της Αδριατικής.
Η Σερβία εξελίσσεται στον καλύτερο πελάτη (όχι μόνο στο εμβόλιο) Κινέζων και Ρώσων, από τους οποίους αγοράζει εμβόλια και για να ασκεί περιφερειακή εξωτερική πολιτική, επιτρέποντας σε Σέρβους από όμορες χώρες (Κόσοβο, Βοσνία, Βόρεια Μακεδονία, Κροατία) με διπλή υπηκοότητα να εμβολιάζονται στην επικράτειά της. Ουρές σχηματίζονται τις τελευταίες ώρες στους μεθοριακούς σταθμούς της από Σέρβους που σπεύδουν να κάνουν στη «μητέρα πατρίδα» το εμβόλιο, ενώ οι Αρχές του Κοσόβου κατάσχεσαν βαλίτσες με δόσεις που εισέρχονταν λάθρα με αποδέκτες τους Σέρβους της Μιτρόβιτσα.
Διακόσιες χιλιάδες δόσεις από την Κίνα ανακοίνωσαν στα μέσα της εβδομάδας ότι παρήγγειλαν τα Σκόπια, σε μια προσπάθεια να κατευνάσουν τη δυσαρέσκεια των πολιτών και την πίεση της φιλορωσικής αντιπολίτευσης, που έσπευσε, όπως και σε άλλες χώρες, να εργαλειοποιήσει τις καθυστερήσεις του εμβολιασμού, για τις οποίες φυσικά μόνο η κυβέρνηση του Ζάεφ δεν ευθύνεται.
Τον περασμένο χρόνο ήταν το «πάγωμα» των ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία που σκόρπισε την απογοήτευση στις κοινωνίες της δυτικής Βαλκανικής, οι οποίες αισθάνθηκαν να απομακρύνεται το όραμά τους για ένταξη στην Ε.Ε. Τώρα είναι η μετάθεση για το (άγνωστο) μέλλον της εξασφάλισης εμβολίων –αφού πρώτα πάρουν οι Ευρωπαίοι– που έρχεται να καταρρακώσει στα μάτια τους την Ευρωπαϊκή Eνωση, την πόρτα της οποίας ανυπομονούν να περάσουν, με τα πιο δηλητηριώδη βέλη να στρέφονται εναντίον της Γερμανίας, που όπως αναφέρουν δημοσιεύματα «βρήκε πάλι ευκαιρία να πλουτίσει εις βάρος μας». Ο Αλβανός πρωθυπουργός Εντι Ράμα επιτέθηκε με σφοδρότητα, από την Αγκυρα κιόλας, παρουσία του μέντορά του Ερντογάν, εναντίον των Ευρωπαίων για το εμβόλιο, για να εισπράξει την απάντηση της Κομισιόν, διά του πρέσβη της στα Τίρανα, που έκανε λόγο για αχαριστία.
Διαβλέποντας τον κίνδυνο να σπρώξει η ίδια η Ευρώπη στην «αγκαλιά» άλλων καραδοκούντων γεωπολιτικών παικτών τις χώρες της δυτικής Βαλκανικής, δεκατρία κράτη-μέλη της Ε.Ε., με επιστολή τους, ζήτησαν από την Κομισιόν να στείλει εμβόλια κατά του κορωνοϊού στα Βαλκάνια και στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι «η Ε.Ε. δεν θα είναι ασφαλής από την COVID-19 μέχρις ότου και οι χώρες στα σύνορά της μπορέσουν να ανακάμψουν από την πανδημία». Σε αυτή την πρωτοβουλία δεν υπήρχε, άγνωστο για ποιο λόγο, η υπογραφή της Ελλάδας, που έχει επιπλέον λόγους να βοηθήσει τους γείτονες. Τόσο για να μπορεί να λέει ότι διεκδικεί ηγετικό ρόλο στην ευρωπαϊκή πορεία των Βαλκάνιων, όσο και, πιο πρακτικά, διότι εκατομμύρια άνθρωποι από τη βόρεια ενδοχώρα της μπαινοβγαίνουν στα σύνορά της για τουρισμό, εμπόριο, εργασία στα χωράφια, και θα πρέπει να είναι κατά το δυνατόν θωρακισμένοι έναντι του ιού. Ηδη στον κάμπο της Μακεδονίας αλλά και νοτιότερα έχει σημάνει συναγερμός, καθώς θα χρειαστεί από τον ερχόμενο μήνα να αρχίσουν να κατεβαίνουν περί τις 30.000 εποχικοί εργάτες, κυρίως Αλβανοί, και όπως έλεγαν στην «Κ» αγροτιστές της Ημαθίας και της Πέλλας, η μη έλευση θα έχει συντριπτικές συνέπειες στις καλλιέργειες.
Την εξέταση της δυνατότητας παροχής υγειονομικής βοήθειας στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, με εμβόλια και τεχνική υποστήριξη, ζήτησαν με ερώτησή τους προς τους υπουργούς Εξωτερικών και Υγείας οι βουλευτές της Ν.Δ. Δημ. Βαρτζόπουλος και Ζ. Τζηκαλάγιας.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Σερβίας ήρθαν προς στιγμήν σε συμφωνία για να μπορούν οι εμβολιασμένοι πολίτες, εφοδιασμένοι με σχετικό πιστοποιητικό, να περνούν ελεύθερα τα σύνορα, πλην όμως, λόγω της μη αποδοχής από την Ε.Ε. του λεγόμενου «πιστοποιητικού εμβολιασμένου», δεν προχώρησε η υπογραφή της, ενώ προτάσεις από ελληνικής πλευράς για να τους δοθούν κάποια εμβόλια έγιναν στις κυβερνήσεις της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά οι συζητήσεις δεν τελεσφόρησαν. Εκτός από τη γεωπολιτική, το εμβόλιο δεν θα μπορούσε να μην εργαλειοποιηθεί στα Βαλκάνια και πολιτικά, ειδικά σε χώρες όπως η Αλβανία, το Κόσοβο και η Βουλγαρία, που εισέρχονται στον αστερισμό εκλογών, ενώ φήμες περί λαθρεμπορίου διατρέχουν τις κοινωνίες.
Στην Αλβανία, μια βαλίτσα με 975 εμβόλια έφθασε «ορφανή» στο αεροδρόμιο των Τιράνων στις 10 Ιανουαρίου και προκάλεσε θύελλα συζητήσεων, καθώς με ένα εξ αυτών εμβολιάστηκε την επομένη, σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση, στο διεθνές στάδιο των Τιράνων ο πρωθυπουργός Ράμα, εγκαινιάζοντας την εμβολιαστική διαδικασία –δίχως να υπάρχουν εξασφαλισμένες οι απαραίτητες δόσεις– και ταυτόχρονα την προεκλογική εκστρατεία του κόμματός του. Ο αποστολέας της βαλίτσας κρατήθηκε «κρατικό μυστικό», αλλά ο βουλευτής της αντιπολίτευσης και πρώην υπουργός Τρίταν Σέχου δήλωσε στη βουλή ότι τα εμβόλια ήταν λαθραία και υποσχέθηκε ότι θα αποκαλύψει αυτόν που τα έστειλε για να εξυπηρετήσει πολιτικές σκοπιμότητες του Ράμα.
Επικίνδυνα σκευάσματα
Οι Αρχές των γειτονικών χωρών, δεδομένης της πιεστικής ανάγκης για εμβολιασμό των πολιτών, βρίσκονται σε επαγρύπνηση για τον κίνδυνο παράνομης διακίνησης επικίνδυνων σκευασμάτων για δήθεν προστασία από τον ιό ή και θεραπεία. Σε μία περίπτωση στη Βόρεια Μακεδονία, κυκλοφορεί η φήμη ότι ένα κτηνιατρικό φάρμακο που φθάνει χέρι με χέρι από τη Θεσσαλονίκη θεραπεύει τους ασθενείς από τον κορωνοϊό.