Σοβαρές αιχμές για τη στάση που έχει τηρήσει ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) στο θέμα της αδειοδότησης της «Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης» (λειτουργεί τα γνωστά σπιτάκια ανακύκλωσης) αφήνουν οι εκπρόσωποι τριών περιβαλλοντικών οργανώσεων. Με επιστολή τους προς τον υπουργό Περιβάλλοντος, η οποία κοινοποιήθηκε και στον πρωθυπουργό, οι τρεις οργανώσεις υποστηρίζουν ότι ο ΕΟΑΝ θα έπρεπε να έχει παύσει τη λειτουργία του εν λόγω συστήματος, καθώς αυτό εισπράττει εισφορές από το 16% των εταιρειών για να συμβάλλει μόλις κατά 2% στην ανακύκλωση. Περαιτέρω υποστηρίζουν ότι ο πρόεδρος του ΕΟΑΝ, Νίκος Χιωτάκης, αναζητεί τρόπο να δοθεί έγκριση στο εν λόγω σύστημα παρά την αρνητική εισήγηση της υπηρεσίας του.
Η επιστολή προς τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Περιβάλλοντος Κώστα Σκρέκα υπογράφεται από τους Δημήτρη Καραβέλλα της WWF Ελλάς, Νίκο Χαραλαμπίδη της Greenpeace και Φίλιππο Κυρκίτσο της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης (ο τελευταίος διετέλεσε για χρόνια μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΕΟΑΝ, ενώ αντικαταστάθηκε από εκπρόσωπο της WWF). Αιτία για την επιστολή είναι, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των τριών οργανώσεων «η αδράνεια και η φοβικότητα με την οποία το υπουργείο Περιβάλλοντος και ο ΕΟΑΝ αντιμετώπισαν τις προβληματικές επιδόσεις της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».
Στην επιστολή παρατίθεται το (μακρύ) προβληματικό ιστορικό της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης, επισημαίνοντας ότι από το 2014 έως το 2018 ο ένας υπουργός Περιβάλλοντος μετέφερε στον επόμενο τη λήψη μιας απόφασης για την τύχη του συστήματος. Όπως αναφέρουν, τον Νοέμβριο του 2020 η αρμόδια διεύθυνση εναλλακτικής διαχείρισης του ΕΟΑΝ σε μια «εμπεριστατωμένη και αναλυτική εισήγηση (…) διαπιστώνεται πως το σύστημα αδυνατεί να εκπληρώσει στόχους και ότι λαμβάνει πολύ περισσότερες εισφορές σε σχέση με τις επιδόσεις του (ενδεικτικά το 2018, με τη βασική μέθοδο ανακύκλωσης, τα λεγόμενα «σπιτάκια ανακύκλωσης» εκτιμάται ότι ανακύκλωσε λιγότερο από το 2% των αποβλήτων συσκευασίας που συλλέγονται από νοικοκυριά, ενώ την ίδια στιγμή εισέπραξε σχεδόν το 16% των εισφορών των υπόχρεων παραγωγών στο πλαίσιο της διευρυμένης ευθύνης παραγωγού για τα απόβλητα συσκευασίας). Διαπιστώνεται πως δεν πληροί τους όρους της από 2008 έγκρισής του με υπουργική απόφαση. Διαπιστώνεται ότι δημιούργησε σημαντικά προβλήματα σε ελέγχους που ο ΕΟΑΝ επιχείρησε να πραγματοποιήσει. Διαπιστώνεται πως το σύστημα λειτουργεί με μη βιώσιμους οικονομικούς δείκτες. Διαπιστώνεται τέλος πως υπάρχουν σοβαρά σφάλματα στον σχεδιασμό και στις παραδοχές του νέου εξαετούς σχεδίου».
Παρότι η εισήγηση ήταν εξαιρετικά αρνητική για την Ανταποδοτική Ανακύκλωση, η υπόθεση δείχνει να μην έχει κλείσει. Οι τρεις οργανώσεις κατηγορούν ευθέως γι’ αυτό τον πρόεδρο του ΕΟΑΝ Νίκο Χιωτάκη, ότι αναζητεί τρόπο να παρακάμψει την εισήγηση της υπηρεσίας του. «Μια σειρά από ενέργειες εκ μέρους της Πολιτείας και προσωπικά του προέδρου του ΕΟΑΝ, τη σκοπιμότητα της οποίας αδυνατούμε να κατανοήσουμε, αφήνουν ακόμα ανοιχτό το ενδεχόμενο έγκρισης του νέου επιχειρησιακού σχεδίου του συστήματος Ανταποδοτική Ανακύκλωση», αναφέρουν.
Σύμφωνα με τις τρεις οργανώσεις, η τρόπος με τον οποίο θα χειριστεί ο ΕΟΑΝ το θέμα της Ανταποδοτικής, θα δώσει ένα μήνυμα «είτε θα είναι αποφασιστικό και υπέρ της νομιμότητας, της διαφάνειας και της επίτευξης στόχων, είτε θα είναι άτολμο και υπέρ της διαιώνισης μιας νοσηρής κατάστασης, δίνοντας το πράσινο φως σε κάθε λογής εμπλεκόμενο στην εναλλακτική διαχείριση να αγνοεί τις αποφάσεις του ΕΟΑΝ και οδηγώντας με αυτόν τον τρόπο τον ΕΟΑΝ στην αυτοκατάργησή του».
Η «Κ» επικοινώνησε με τον πρόεδρο του ΕΟΑΝ, Νίκο Χιωτάκη, ζητώντας του την άποψή του για την επιστολή. «Η άποψή μου για το επιχειρησιακό σχέδιο της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης θα διαμορφωθεί στο διοικητικό συμβούλιο, μετά από συζήτηση, αφού τα εμπλεκόμενα μέρη αναπτύξουν τις απόψεις τους. Δεν αντιλαμβάνομαι με ποια κίνησή μου δείχνω να έχω αποφασίσει υπέρ του επιχειρησιακού σχεδίου».
Να σημειωθεί ότι η συζήτηση στο διοικητικό συμβούλιο του ΕΟΑΝ επί του διαχειριστικού σχεδίου της Ανταποδοτικής είχε προγραμματιστεί για τις 15 Ιανουαρίου αλλά αναβλήθηκε μετά από εξώδικο που κατέθεσε η Ανταποδοτική, ζητώντας την αναβολή της και έχει επαναπρογραμματιστεί για την προσεχή Δευτέρα. «Το διοικητικό συμβούλιο αναβλήθηκε επειδή δεν είχε ανανεωθεί η κοινή υπουργική απόφαση, με την οποία επιτρεπόταν σε διοικητικά συμβούλια νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου του κράτους να συνεδριάζουν ηλεκτρονικά. Η απόφαση αυτή πλέον έχει εκδοθεί», αναφέρει ο κ. Χιωτάκης.