Εργαλεία χειραφέτησης ή χειραγώγησης των μαζών; Μέσα εκδημοκρατισμού και κλονισμού του ολιγοπωλίου της ενημέρωσης ή ενίσχυσης αυταρχικών ηγετών; Στα λίγο περισσότερα από δέκα χρόνια που έχουν εδραιωθεί ως βασικοί παράγοντες στο δημόσιο διάλογο, τα social media – και οι τεχνολογικοί κολοσσοί στους οποίους ανήκουν – έχουν βιώσει ιλιγγιώδεις μεταπτώσεις στην αντίληψη της κοινής γνώμης.
H συζήτηση για την επίδραση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη δημοκρατία και την ενημέρωση έχει κορυφωθεί. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, γίναμε μάρτυρες της εφόδου στο Καπιτώλιο των υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ, πολλοί εκ των οποίων ήταν πιστοί της θεωρίας συνωμοσίας του QAnon, που έχει εξαπλωθεί σαν ανεξέλεγκτη πυρκαγιά στο διαδίκτυο. Το γεγονός αυτό, και ο αποκλεισμός του Τραμπ στη συνέχεια από πλατφόρμες όπως το Twitter και το Facebook, ανέδειξε τις πραγματικές συνέπειες της διαδικτυακής τερατολογίας και έθεσε τις κυβερνήσεις προ των ευθυνών τους για τη ρύθμιση του τοπίου. Αντίστοιχα ζητήματα τέθηκαν στην Ελλάδα με τη συνωμοσιολογία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γύρω από την υπόθεση Λιγνάδη και με την άνευ ορίων αντιπαράθεση για την υπόθεση Κουφοντίνα, που οδήγησε και σε ορισμένες επίμαχες αποφάσεις του Facebook για μπλοκάρισμα λογαριασμών.
Με αφορμή τα παραπάνω, η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ διοργάνωσε μία ψηφιακή εκδήλωση για να εξετάσει τις πολλαπλές, ενίοτε αντιφατικές πτυχές του σύνθετου αυτού θέματος. Πώς μπορούν τα δημοκρατικά κράτη να ανακτήσουν το ρόλο τους στη ρύθμιση της παραπληροφόρησης και άλλων επιβλαβών μορφών λόγου στα ψηφιακά μέσα – ρόλο τον οποίο είχαν παραχωρήσει ως τώρα στο Big Tech; Πώς συμβάλλουν τα social media στον εξτρεμισμό; Υπό ποιες συνθήκες γίνονται όπλα στα χέρια αντιφρονούντων έναντι δικτατορικών καθεστώτων που θέλουν να τους επιβάλλουν τη σιωπή; Και στην ελληνική περίπτωση, τι συνέπειες είχε η σύμπτωση της χειρότερης κρίσης στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας με την εφόρμηση των social media στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής;
Αυτά και άλλα ζωτικά ζητήματα βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης, στην οποία συμμετείχαν ο καθηγητής του Wellesley Παναγιώτης Μεταξάς, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο διευθυντής Περιεχομένου της Διανέοσις Θοδωρής Γεωργακόπουλος και η λέκτορας του πανεπιστημίου του Exeter, Λαμπρινή Ρόρη. Μήνυμα απέστειλε και ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ε.Ε., Τιερί Μπρετόν. Την εκδήλωση συντόνισαν οι δημοσιογράφοι της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ Ξένια Κουναλάκη και Γιάννης Παλαιολόγος.
Συμμετέχοντες με σειρά εμφάνισης:
– Τάκης Μεταξάς, Καθηγητής Επιστήμης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Wellesley College
– Thierry Breton, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ε.Ε.
– Γιώργος Γεραπετρίτης, Υπουργός Επικρατείας, βουλευτής ΝΔ
– Δημήτρης Τζανακόπουλος, Γραμματέας ΣΥΡΙΖΑ, πρὠην Υπουργός Επικρατείας και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος
– Θοδωρής Γεωργακόπουλος, Διευθυντής Περιεχομένου ΔιαΝΕΟσις αρθρογράφος στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
– Λαμπρινή Ρόρη, Λέκτορας Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο του Exeter
Συντονισμός:
– Ξένια Κουναλάκη, Αρχισυντάκτρια Διεθνών Ειδήσεων της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ
– Γιάννης Παλαιολόγος, Ανταποκριτής της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ στην Ε.Ε.
Θεματικές Ενότητες:
03:20: Από την κυβερνο-ουτοπία στον Εφιάλτη: Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η ανοιχτή κοινωνία
24:37 : Η νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση στη ρύθμιση του ψηφιακού τοπίου
30:02 : Η ελληνική περίπτωση: Η ταραχώδης πρώτη δεκαετία του διαδικτυακού δημόσιου διαλόγου