Ηταν ένα από τα πρόσωπα των ημερών. Ο πνευμονολόγος Δρόσος Τσαβλής διεγράφη «για λόγους ηθικής τάξης» από τη διοικούσα παράταξη του Δήμου Θεσσαλονίκης και ανεστάλη η κομματική του ιδιότητα από τη Νέα Δημοκρατία, καθώς το όνομά του ενεπλάκη σε υπόθεση εμβολιασμών εκτός σειράς προτεραιότητας. «Δεν πήραμε τη σειρά κάποιου, δεν στερήσαμε από κάποιον το εμβόλιο. Εάν δεν παρεμβαίναμε θα πετιόταν», λέει ο ίδιος.
Ο επίμαχος εμβολιασμός έγινε από κινητό κλιμάκιο του ΕΟΔΥ στις 25 Ιανουαρίου στο Ιδρυμα «Αγιος Παντελεήμονας» της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον κ. Τσαβλή, από τις 20 περισσευούμενες δόσεις στο τέλος της ημέρας χορηγήθηκαν οι 12 σε άτομα εκτός της αρχικής λίστας κι ενώ ο χρόνος μετρούσε ήδη αντίστροφα προτού λήξουν. Η υπόθεση, πέρα από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις που πυροδότησε, οδήγησε και σε εισαγγελική παρέμβαση. Η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της Αστυνομίας ερευνά εάν στοιχειοθετείται το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος. Παράλληλα, όμως, επανήλθε στην επικαιρότητα το ερώτημα της διαδικασίας που ακολουθείται για την αναπλήρωση των αδιάθετων δόσεων όχι σε κάποιο μόνιμο εμβολιαστικό κέντρο, αλλά από τις κινητές μονάδες.
Αντίστοιχο ζήτημα είχε προκύψει και κατά τον εμβολιασμό τροφίμων και εργαζομένων στο γηροκομείο του Βόλου. Κλιμάκιο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας έσπευσε εκεί τον Φεβρουάριο έπειτα από σχετικές καταγγελίες. Ενα μέλος του φιλανθρωπικού σωματείου αναπλήρωσε μία χαμένη δόση από άτομο που είχε αποκλειστεί λόγω των καιρικών συνθηκών στην Τσαγκαράδα και δεν μπορούσε να προσέλθει.
Ωστόσο, στον Βόλο ενδέχεται να συνέβη και κάτι άλλο. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ερευνάται εάν τρεις εμβολιαζόμενοι είχαν μπει στη λίστα με άλλη ιδιότητα. Δηλαδή, εάν μέλος του διοικητικού συμβουλίου και του φιλανθρωπικού σωματείου είχαν δηλωθεί ως εργαζόμενοι. Το διοικητικό συμβούλιο του γηροκομείου έχει ενημερώσει σχετικά την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και έχει ζητήσει απαντήσεις από τη διεύθυνση του ιδρύματος.
Σε δηλώσεις του κατά την ενημέρωση της 26ης Φεβρουαρίου, ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, επανέλαβε ότι βασικός στόχος είναι να μη χαθεί καμία δόση εμβολιασμού. «Κάθε δόση είναι πολύτιμη, είναι δόση ζωής, ένα μικρό βήμα προς την κανονικότητα», είπε. Ανέφερε ότι μέχρι στιγμής το ποσοστό χαμένων δόσεων στα εμβολιαστικά κέντρα, είτε στα νοσοκομεία είτε στα κέντρα υγείας είναι πολύ χαμηλό, στο 0,36% και το συνέκρινε με του Καναδά (0,4%) και του Ηνωμένου Βασιλείου (0,67%). «Η διενέργεια εμβολιασμών δεν είναι ένα παιχνίδι “κλέφτες και αστυνόμοι”», είπε για τις καταγγελίες παράκαμψης της σειράς και πρόσθεσε ότι αφήνει «τους παραβάτες στην ηθική απαξίωση της κοινωνίας».
Ο κ. Τσαβλής λέει στην «Κ» ότι προσελήφθη από το Ιδρυμα «Αγιος Παντελεήμονας» τον Μάρτιο του 2020 για τις ανάγκες της πανδημίας. Στους εμβολιασμούς της 25ης Ιανουαρίου εκλήθη με άλλους γιατρούς στη δομή υποστηρικτικά, εάν προέκυπτε κάποια αλλεργική αντίδραση. Δεν ήταν υπεύθυνος, τονίζει, για τη διαδικασία. Στη λίστα των εμβολιαζόμενων περιλαμβάνονταν 180 τρόφιμοι και 69 εργαζόμενοι.
Το χρονικό
Στο χρονικό που παραθέτει ο ίδιος, τα εμβόλια της Pfizer έφτασαν μέσα σε ψυγείο στις 11 το πρωί. Εγινε η διαδικασία ανασύστασής τους και στις 12.30 ξεκίνησαν οι εμβολιασμοί. Στις 16.00, ενώ φαινόταν ότι όλα είχαν τελειώσει, παρατήρησε μαζί με άλλους γιατρούς ότι υπήρχαν περισσευούμενες δόσεις. Υποστηρίζει ότι ρώτησε τις νοσηλεύτριες του ΕΟΔΥ τι θα απογίνουν και εκείνες φέρονται να του απάντησαν πως θα καταστραφούν. «Τους ρώτησα εάν αυτά πάνε στον στρατό ή στην Αστυνομία και είπαν ότι δεν προβλέπεται να κάνουν αυτές τις ενέργειες. Μου είπαν εάν δεν βρούμε ανθρώπους να εμβολιαστούν, θα τα πετάξουν. Δεν ήταν τα συγγενικά μας πρόσωπα η πρώτη μας επιλογή. Βγήκαμε έξω, βρήκαμε κάποιους συνοδούς που τελικά εμβολιάστηκαν και τηλεφωνήσαμε σε υγειονομικούς που γνωρίζαμε», λέει. Ο ίδιος θυμάται ότι επικοινώνησε με τρεις συναδέλφους του, εκ των οποίων όπως λέει ο ένας είχε πυρετό και οι άλλοι ήταν διστακτικοί. Επισημαίνει ότι η δομή βρίσκεται εκτός πολεοδομικού ιστού απέναντι από το εργοστάσιο ΤΙΤΑΝ και απέμενε λίγος χρόνος προτού αχρηστευθούν οι περισσευούμενες δόσεις. Μετά την ανασύσταση το εμβόλιο της Pfizer πρέπει να χρησιμοποιηθεί εντός έξι ωρών σε θερμοκρασία δωματίου, ενώ τα φιαλίδια που αποψύχονται δεν επανακαταψύχονται.
Τελικά ο κ. Τσαβλής ζήτησε από την 78χρονη μητέρα του να έρθει (η οποία είχε προγραμματισμένο ραντεβού για εμβολιασμό λίγες ημέρες αργότερα), ενώ άλλη γιατρός στη δομή κάλεσε τη δική της μητέρα, την αντιδήμαρχο στη Θεσσαλονίκη Δήμητρα Ακριτίδου. Μαζί με τη μητέρα του κ. Τσαβλή εμβολιάστηκε και ο αδελφός του που τη συνόδευσε. Ο πνευμονολόγος δεν έκανε το εμβόλιο, καθώς είχε αντισώματα – πιθανότατα να είχε νοσήσει παλιότερα ως ασυμπτωματικός. Οπως λέει, στο τέλος της ημέρας δεν αξιοποιήθηκαν οκτώ εμβόλια. Τα άτομα που εμβολιάστηκαν εκτός αρχικής λίστας δήλωσαν τον ΑΜΚΑ τους και πραγματοποίησαν κανονικά τη δεύτερη δόση, με προγραμματισμένο πλέον ραντεβού, στις 15 Φεβρουαρίου. Ο κ. Τσαβλής αναφέρει ότι και στον επαναληπτικό εμβολιασμό περίσσεψαν τρεις δόσεις, γιατί μία τρόφιμος είχε πεθάνει και άλλοι δύο εκείνη την ημέρα νοσηλεύονταν με άλλα προβλήματα υγείας σε νοσοκομείο.
«Η απόφασή μου ήταν καθαρά υγειονομική. Εάν ήταν πολιτική, ή πολιτικάντικη, θα μπορούσα να φέρω 20 φίλους, ψηφοφόρους αν θέλετε, ή ασθενείς μου από το ιατρείο που γνώριζα το ιστορικό τους και να κατηγορηθώ μετά για ψηφοθηρία ή οτιδήποτε άλλο», λέει. «Ακούσαμε τον διάλογο της κινητής μονάδας ότι τελείωνε η διαδικασία και θα τα κατέστρεφαν και επεμβήκαμε. Είπαμε ότι ήταν αμαρτία».
Ο μηχανισμός αναπλήρωσης
Στα μόνιμα εμβολιαστικά κέντρα, εφόσον προκύψουν αδιάθετες δόσεις, αρχικά αναζητούνται οι υγειονομικοί που δεν είχαν προλάβει να εμβολιαστούν, ή εξέφρασαν επιθυμία αργότερα και έπειτα καλούνται στελέχη των σωμάτων ασφαλείας ή των Ενόπλων Δυνάμεων. Πηγή με γνώση της διαδικασίας εξηγεί στην «Κ» ότι επιλέχθηκαν για την αναπλήρωση οι ένστολοι, γιατί αυτή ήταν η πιο ρεαλιστική λύση. Μπορούν άμεσα να ανταποκριθούν στο κάλεσμα της υπηρεσίας τους και να σπεύσουν σε κάποιο κέντρο. Ο κ. Θεμιστοκλέους είχε δηλώσει στις 26 Φεβρουαρίου ότι αντίστοιχο μηχανισμό αναπλήρωσης με την Ελλάδα ακολουθούν και οι ΗΠΑ, εντάσσοντας όμως και τους διανομείς ή τους οδηγούς ταξί καθώς και αυτά τα επαγγέλματα μπορούν σε σύντομο χρονικό διάστημα να κινητοποιήσουν το προσωπικό τους. Τελείως διαφορετική είναι η προσέγγιση του Ισραήλ. «Εμβολιάζει από συνοδούς πολιτών οι οποίοι ήρθαν να εμβολιαστούν, μέχρι και περαστικούς από τον δρόμο», είχε δηλώσει ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, προσθέτοντας ότι θα γίνει στην Ελλάδα διεύρυνση των ομάδων αναπλήρωσης και σε άλλες κατηγορίες. Στο έντυπο «ποιότητας καλών πρακτικών για τα εμβολιαστικά κέντρα COVID-19» του υπουργείου Υγείας που έχει αναρτηθεί και διαδικτυακά αναφέρεται ότι: «οποιοδήποτε εναπομείναν εμβόλιο σε ανοιχτά φιαλίδια πολλαπλών δόσεων απορρίπτεται με τον συνιστώμενο τρόπο. Προκειμένου να μην απορριφθούν δόσεις, να υπάρχει η δυνατότητα διάθεσής τους σε άτομα που επιθυμούν να εμβολιαστούν ανεξάρτητα από τη σειρά προτεραιοποίησης».