Ο κ. Γιώργος δούλευε για 40 χρόνια στο οικογενειακό συνεργείο αυτοκινήτων που είχε στήσει ο πατέρας του. Οταν ανέλαβε, κατάφερε με κόπο και σκληρή δουλειά να το αναβαθμίσει. Το μετέφερε σε δικό του, ιδιόκτητο χώρο, αργότερα είχε τη χαρά να δει και τα δυο παιδιά του να προκόβουν στη δουλειά που τόσο αγαπούσε. Είχε όμως εδώ και κάποια χρόνια κουραστεί και είχε αρχίσει να διώχνει από πάνω του όλο και περισσότερες αρμοδιότητες. Στις αρχές του 2020 κατέθεσε τα χαρτιά του στον ΕΦΚΑ για να βγει στη σύνταξη. Το ίδιο είχε κάνει και η κ. Κατερίνα στα τέλη του 2019. Εκείνη για 16,5 χρόνια διατηρούσε και δούλευε σε ένα μαγαζί με εταιρικά δώρα. Και οι δυο είχαν δουλέψει σκληρά, συχνά δίχως ωράριο ή αργίες. Για χρόνια πλήρωναν κάθε δίμηνο στο ταμείο τους (υψηλούς) φόρους και θεωρούσαν, με βάση αυτά που τους είχε πει ο φοροτεχνικός τους, πως σε μερικούς μήνες θα έβγαινε η σύνταξή τους. Για τον κ. Γιώργο θα ήταν η πρώτη (και μοναδική) σύνταξη που θα έπαιρνε, για την κ. Κατερίνα η δεύτερη, μετά τη σύνταξη που ήδη παίρνει από τον ΟΤΕ. Και οι δύο βασίζονταν σε αυτά τα χρήματα έχοντας κάνει τον οικονομικό προγραμματισμό τους αναλόγως.
Εδώ και οκτώ μήνες, όμως, οι φάκελοί τους παραμένουν ξεχασμένοι και δεν υπάρχει καμία ένδειξη για το πότε κάποιος θα μπορέσει να ασχοληθεί –βασικά, να τους ανοίξει– ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία απονομής της σύνταξής τους. Σύμφωνα με την έρευνα της «Κ», εκατοντάδες ασφαλισμένοι βρίσκονται σήμερα στην ίδια θέση.
Και οι δυο ήταν ασφαλισμένοι στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ). Μέχρι το 2017, που καταργήθηκε και εντάχθηκε στον ΕΦΚΑ, ήταν ο φορέας ασφάλισης των αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών – βιοτεχνών, εμπόρων και αυτοκινητιστών, ναυτικών πρακτόρων και ξενοδόχων. Παρά την ενσωμάτωση του ταμείου στον ΕΦΚΑ, η υπηρεσία διατηρούσε την αυτοτέλειά της και ένα από μεγαλύτερα υποκαταστήματα του ΟΑΕΕ παρέμενε στην Αγία Παρασκευή. Εκεί, περίπου 30.000 ασφαλισμένοι, μεταξύ αυτών και ο κ. Γιώργος με την κ. Κατερίνα, εξυπηρετούνταν τα τελευταία χρόνια από μόλις 15 υπαλλήλους.
Ο Ηλίας Κολιόπουλος, γενικός γραμματέας του συλλόγου εργαζομένων του συγκεκριμένου ταμείου, θυμάται πως το υποκατάστημα της Αγίας Παρασκευής ήταν πάντα ιδιαίτερα δύσκολο – με καθυστερήσεις και ταλαιπωρία για τους ασφαλισμένους, συχνές εντάσεις, ακόμα και περιστατικά βίας κατά συναδέλφων του.
Η εντολή από τη διοίκηση πέρυσι το καλοκαίρι να καταργηθεί το υποκατάστημα του ΟΑΕΕ στην Αγία Παρασκευή και οι φάκελοι να διαμοιραστούν σε κατά τόπους ασφαλιστικές περιοχές ανάλογα με τον ταχυδρομικό κώδικα των ασφαλισμένων ήταν μια απόφαση που θεωρητικά θα βελτίωνε την εξυπηρέτησή τους.
Ο φοροτεχνικός που είχε αναλάβει τις υποθέσεις του κ. Γιώργου και της κ. Κατερίνας καθώς και άλλων οκτώ ασφαλισμένων του πρώην ΟΑΕΕ, που υπάγονταν πλέον στο ΙΚΑ Χαλανδρίου, τους ενημέρωσε πως λογικά η όλη διαδικασία λόγω της μετακόμισης θα είχε μια μικρή καθυστέρηση, αλλά πως, άπαξ και ξεκινούσε η διεκπεραίωση, θα ολοκληρωνόταν η διαδικασία πιο γρήγορα.
Ο φοροτεχνικός περίμενε να περάσουν μερικές εβδομάδες για να πάει να μάθει την πορεία των υποθέσεων που είχε αναλάβει. Οταν όμως τελικά πήγε, έμαθε με έκπληξη πως, παρότι οι φάκελοι είχαν πράγματι μεταφερθεί εκεί, δεν είχε μετατεθεί κάποιος υπάλληλος του πρώην ΟΑΕΕ που να γνωρίζει τη διαδικασία για τις συντάξεις του συγκεκριμένου ταμείου. Κάθε φορά που περνούσε από εκεί έπαιρνε την ίδια απάντηση. Εβλεπε τους φακέλους στοιβαγμένους στο ίδιο σημείο, στον χώρο του πρωτοκόλλου, και εκεί παραμένουν μέχρι και σήμερα. Σύμφωνα με τους ίδιους τους υπαλλήλους στο ΙΚΑ Χαλανδρίου, έχουν απευθυνθεί και εκείνοι επανειλημμένα στη διοίκηση ζητώντας ενισχύσεις και… περιμένουν.
Τα προβλήματα
Η έρευνα της «Κ» έδειξε πως αντίστοιχη κατάσταση έχει δημιουργηθεί σε τουλάχιστον δύο ακόμη υποκαταστήματα άλλων διευθύνσεων: στο κτίριο του ΕΦΚΑ στην Πειραιώς, όπου έχουν μεταφερθεί όλοι οι φάκελοι από το ΤΕΒΕ Ομόνοιας, αλλά και κατά τη μεταφορά της Γενικής Διεύθυνσης Διεθνών Συνεργασιών, που διαχειριζόταν φακέλους χιλιάδων ασφαλισμένων που είχαν ένσημα από ασφαλιστικά ταμεία του εξωτερικού.
Ενας από αυτούς, ο Νικόλαος Κ., εργαζόταν για 17 χρόνια στη διοίκηση ενός μεγάλου εργοστασίου στη Στουτγκάρδη. Το 2002, κλιμάκιο από τον ασφαλιστικό φορέα της Γερμανίας είχε επισκεφθεί την Ελλάδα, είχαν κλείσει ραντεβού στην οδό Γερανίου όπου στεγαζόταν η συγκεκριμένη διεύθυνση για τους ασφαλισμένους του εξωτερικού και του είχαν προσκομίσει τότε όλα τα επίσημα έγγραφα με τα ένσημά του. Οπότε, όταν το 2018 αποφάσισε να βγει σε πρόωρη σύνταξη, έκανε τα χαρτιά του θεωρώντας πως θα ήταν θέμα λίγων μηνών, αλλά, όπως εξηγεί στην «Κ», ξεκίνησε μια οδύσσεια.
Τα προβλήματα άρχισαν όταν τον ενημέρωσαν πως έπρεπε να ζητήσουν από τα κεντρικά στο Βερολίνο τα ένσημά του. «Μα αφού υπάρχουν στον φάκελο», τους είπε. Δεν το δέχονταν, όμως, και ήθελαν να παραλάβουν εκ νέου την καρτέλα απευθείας από τον γερμανικό ασφαλιστικό φορέα. Εκείνος δεν έφερε αντίρρηση και τους επισήμανε πως στον φάκελό του υπήρχε το e-mail της υπηρεσίας, αλλά με έκπληξη άκουσε πως δεν δουλεύουν με e-mail – θα έπρεπε να στείλουν στο Βερολίνο ταχυδρομική επιστολή.
Λόγω φόρτου εργασίας χρειάστηκαν εννέα μήνες για να φύγει η επιστολή και, μετά, άλλες τρεις εβδομάδες για να του κοινοποιήσουν το έγγραφο που έστειλαν από τη Γερμανία, πανομοιότυπο με αυτό που υπήρχε ήδη στον φάκελό του. Θεωρούσε πως αυτό θα ήταν το τέλος της παράλογης αναμονής, αλλά στη συνέχεια η φοροτεχνικός του τον πληροφόρησε πως από το 2019 η υπηρεσία στη Γερανίου έπαψε να υφίσταται. Οι φάκελοι μεταφέρθηκαν σε μια άλλη υπηρεσία του ΙΚΑ και οι υπάλληλοι εκεί δεν γνώριζαν πώς διεκπεραιώνονται οι συγκεκριμένες υποθέσεις. Στις ερωτήσεις της φοροτεχνικού και άλλων συναδέλφων της για το πότε υπολογίζουν κάποιος να ασχοληθεί με τις υποθέσεις αυτές, η απάντηση είναι ίδια: «Αγνωστο».
«Αναπόφευκτη κατάσταση»
Ο κ. Κολιόπουλος, γενικός γραμματέας του συλλόγου εργαζομένων του πρώην ΟΑΕΕ, εξηγεί πως η διοίκηση ήξερε από το καλοκαίρι ότι θα υπάρχει πρόβλημα: «Καταργήθηκαν οι υπηρεσίες χωρίς να υπάρχει προγραμματισμός για τη μεταβατική περίοδο. Οι φάκελοι της Αγίας Παρασκευής μοιράστηκαν σε επτά σημεία, αλλά υπήρχαν μόνο δύο συνάδελφοι που γνώριζαν το κομμάτι των συντάξεων, οπότε η σημερινή κατάσταση ήταν αναπόφευκτη», τονίζει. Σύμφωνα με τον ίδιο, αντίστοιχα προβλήματα με αυτά των ασφαλισμένων στο Χαλάνδρι αντιμετωπίζουν εκατοντάδες ασφαλισμένοι του πρώην ΟΑΕΕ των οποίων οι φάκελοι έχουν μεταφερθεί στο Λαύριο και στο Κορωπί, ενώ στη Ραφήνα μία υπάλληλος προσπαθεί μεταξύ άλλων αρμοδιοτήτων να τους επεξεργαστεί και έχει ξεκινήσει η διαδικασία με μεγάλες όμως καθυστερήσεις. Ενώ σημειώνει πως και στα υποκαταστήματα όπου υπάρχει προσωπικό, έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο να αγνοούνται φάκελοι ασφαλισμένων και να τους ψάχνουν από τη μία υπηρεσία στην άλλη.