Ν. Σινιόσογλου: Επανάσταση σε πλεξιγκλάς

Ν. Σινιόσογλου: Επανάσταση σε πλεξιγκλάς

3' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είχε τρεις ώρες να σκοτώσει –η έκφραση «σκοτώνοντας τον χρόνο» ερεθίζει τη σκέψη απρόβλεπτα, συνιστάται λοιπόν η χρήση της–, αμήχανος γυρνούσε σε μια περιοχή της Αθήνας με ιδιωτικές γυναικολογικές κλινικές και ινστιτούτα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, υπερτροφικά σούπερ μάρκετ, παρατημένα πάρκα ψυχαγωγίας και τα νέα κτίρια του λεγόμενου «Εθνικού μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης κινδύνων». Αναζήτησε μια γωνιά με πράσινο. Πάνω από το υπόγειο πάρκινγκ μιας υπεραγοράς ηλεκτρικών συσκευών βρήκε ένα αδόμητο οικόπεδο γεμάτο τσουκνίδες, χαμομήλια και το όμορφο λουλούδι που λέγεται αστέρι της Βηθλεέμ ή αστράκι. Οι αεραγωγοί του υπόγειου σταθμού στάθμευσης θύμιζαν φουγάρα πλοίου. Την προσοχή του τράβηξε μια ορθογώνια κατασκευή από σκυρόδεμα και διαφανές πλεξιγκλάς για οροφή. Εμοιαζε συγχρόνως με θερμοκήπιο, δεξαμενή και επιδαπέδια βιτρίνα. Βρισκόταν σε κακή κατάσταση όλο ρωγμές και πεσμένους σοβάδες. Από το θολό πλεξιγκλάς διέκρινε ένα αρχαίο ερείπιο πνιγμένο στα ξερόχορτα και τα ζιζάνια. Αυτά πιέζονταν από τη διάφανη οροφή και αναπτύσσονταν όπως κι όπου έβρισκαν. Θέλοντας να αναδείξει το εύρημα, η κατασκευή από πλεξιγκλάς το αφάνιζε κιόλας.

Ν. Σινιόσογλου: Επανάσταση σε πλεξιγκλάς-1Τις επαναστάσεις τις βλέπει πια κανείς μέσα από σελοφάν και διαφάνειες, τακτοποιημένες και οργανωμένες τις θέλουμε σε κάδρα και κλασέρ, εκπαιδευμένοι καθώς είμαστε στον γενικό εγκιβωτισμό των πραγμάτων. Φαίνεται πως για ν’ αρέσει μια επανάσταση οφείλει να γίνει βολική είτε φανταστική· βολική είναι η επανάσταση που εξηγείται, φανταστική εκείνη που ανάγεται σε ακατάληπτους μύθους της Ανατολής. Και η φυσική ανάμνηση της Ιστορίας; Αυτή χάνει όλο και περισσότερο έδαφος σαν τον φυσικό τρόπο της σύλληψης.

Σε ποιον ανήκει η αλλοτινή επανάσταση, η επανάσταση που παρήλθε ο καιρός της; Μπορεί και σε κανέναν· πάντως όχι στους κληρονόμους εκ διαθήκης. Αυτοί ερίζουν αν είναι εθνική ή ταξική, τη βρίσκουν αποτυχημένη ή ανολοκλήρωτη, τη λένε χριστιανική ή αχρείαστη, επανάσταση των Ρωμιών, των Γραικών ή των Ελλήνων, πότε φαντασμαγορική σαν τεχνολογικό επίτευγμα της Δύσης –ένα καλειδοσκόπιο μήπως, ή πανόραμα;– κι άλλοτε αυτοσχέδια σαν τα ψέματα γραικύλων και ραγιάδων. Μερικοί τη μετανιώνουν κιόλας. Δεν πειράζει· αρκεί που η επανάσταση αφήνει παιδιά, θα έλεγε κανείς. Τα παιδιά της επανάστασης, εμείς! Μα τα παιδιά συνήθως είναι η αποτυχία του έρωτα και η αναπαραγωγή του είδους μοιάζει με προδοσία μιας ανώτερης ιδέας που πιθανόν δεν υπήρξε παρά μόνον στα λόγια εγωπαθών ποιητών. Ωστε θέλετε να εορτάσετε την επανάσταση; Μια επανάσταση δεν εορτάζεται, ξαναγίνεται.

Κάθισε στην περίμετρο της κατασκευής κοιτώντας από μια λεπτή θυρίδα ανάμεσα στο τσιμέντο και το πλεξιγκλάς. Μόνον χάρη σε αυτήν επικοινωνούν τα αρχαία με τον αέρα και τον κόσμο, πολύ πλαγίως. Ωραία θα ήταν να υπήρχαν ανθρωποθυρίδες της Ιστορίας, πραγματικές και υλικές. Στις γωνιές της κατασκευής πρόσεξε μια δυο σφηκοφωλιές, βουβές.

Του φάνηκε παράδοξο να εορτάζεται ετησίως μια επανάσταση και μάλιστα στα διακόσια χρόνια της, ενώ τα πρόσωπα που δρουν καιρό τώρα στο περιβάλλον που γέννησε τούτη η επανάσταση δυσφορούν ακατάσχετα· πάντως τους αντιστοιχεί ένας από τους χαμηλότερους δείκτες ευτυχίας παγκοσμίως. Θα ήθελαν κάποιοι να επαναστατήσουν και πάλι, να γίνει καλύτερα η δουλειά αυτή τη φορά, αλλά απέναντι σε ποιον δεν είναι σαφές. Αλλωστε είναι γέροι. Και η χώρα ένας τόπος πανίσχυρων πατερναλιστών που μόνον τους γερνάει. Ωσπου να το αντιληφθούν έχουν γίνει κι εκείνοι γέροι κληρονόμοι. Αξιοζήλευτοι όσοι έβλεπαν τον εχθρό και του ορμούσαν με τη μια· τώρα τα πράγματα είναι πιο θολά σαν να έχουν απομακρυνθεί πολύ για να τα αναγνωρίζουμε. Πάμε γιούρια, έλεγαν αυθορμήτως κάποιοι παλιοί και ορμούσαν. Η άκλιτη λέξη «γιούρια» σβήνει, όλο και λιγότεροι νιώθουν την ομορφιά της καθαρής ορμής.

Τα αρχαία μες στο πλεξιγκλάς μοιάζουν υστερορωμαϊκά, κατέληξε, πιθανόν κατάλοιπα κάποιας ασήμαντης βιοτεχνικής μονάδας. Εγκλειστα στο καβούκι τους έρχονται από έναν άλλον κόσμο και από μια εποχή που είναι μπρος κι όχι πίσω. Ενιωσε την ανάσα ενός παράταιρου μέλλοντος να κοντοζυγώνει, όπου η ιστορία, η τεχνική και η φύση αποσαθρώνονται σφιχταγκαλιασμένες σ’ ένα υβρίδιο που κανείς δεν θέλει να κοιτάξει. Οι αφηγήσεις πίσω από τις οθόνες θα είναι τόσο πιο λαμπερές και ασφαλείς, λέξεις και εικόνες δίχως τόπο.
 
* Ο κ. Νικήτας Σινιόσογλου είναι συγγραφέας, ερευνητής στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών.

Περισσότερα άρθρα του αφιερώματος της «Κ» με τίτλο: «Ελλάδα του ’21, του σήμερα και του αύριο»

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή