Γιατί ακυρώθηκαν οι εξετάσεις του IB;

Γιατί ακυρώθηκαν οι εξετάσεις του IB;

4' 56" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η ακύρωση για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά των εξετάσεων για το International Baccalaureate δημιουργεί προβληματισμό, τόσο σε επίπεδο ουσίας όσο και σε επίπεδο διαδικασίας. Την περασμένη εβδομάδα, οι 750 τελειόφοιτοι μαθητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα στην Ελλάδα ενημερώθηκαν ότι θα λάβουν χώρα κανονικά οι εξετάσεις, παρά τις περί του αντιθέτου διαρροές των προηγούμενων εβδομάδων· τέσσερις μέρες αργότερα ανατράπηκαν τα δεδομένα και η Ελλάδα βρέθηκε στη μειοψηφία των χωρών όπου οι εξετάσεις δεν θα γίνουν.

Είναι απαραίτητο ένα στοιχειώδες ιστορικό. Το International Baccalaureate, γνωστό ως IB, είναι ένα διετές πρόγραμμα που προσφέρεται σε περισσότερες από 150 χώρες και σε 3.000 σχολεία, εκ των οποίων τα μισά είναι δημόσια. Στη χώρα μας, παρ’ ότι έχουν δικαίωμα τα δημόσια σχολεία να προσφέρουν το πρόγραμμα, αυτό δεν έχει συμβεί ακόμα.

Τον Μάρτιο του 2020, αντιμέτωπο με την πανδημία του κορωνοϊού, το IB αποφάσισε να ακυρώσει τις εξετάσεις παγκοσμίως. Αντ’ αυτού, βασίστηκε στη διαδικασία των predictions – στις προβλέψεις των καθηγητών για τις επιδόσεις των μαθητών στις τελικές εξετάσεις του δεύτερου έτους. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, οι αιτήσεις στα πανεπιστήμια του εξωτερικού γίνονται βάσει αυτών των προβλέψεων, τις οποίες οι εξεταζόμενοι καλούνται να επιβεβαιώσουν.

Η μετατροπή τους σε τελικό κριτήριο εισαγωγής πέρυσι δημιούργησε έναν «πληθωρισμό υπεραισιοδοξίας»: πολλοί καθηγητές διεθνώς έδωσαν προβλέψεις ανώτερες από τις επιδόσεις των μαθητών. Το αποτέλεσμα ήταν η περσινή χρονιά να καταλήξει με τον ιστορικά υψηλότερο μέσο όρο – και αρκετοί μαθητές να αντιμετωπίσουν δυσκολίες να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις των ιδρυμάτων στα οποία εισήχθησαν.

Φέτος ο οργανισμός ανακοίνωσε ότι, παρά την πανδημία, θα προχωρήσουν κανονικά οι εξετάσεις και ότι θα εξαιρεθούν μόνο σχολεία σε χώρες ή περιοχές όπου, λόγω των περιοριστικών μέτρων, είναι αδύνατη η διεξαγωγή τους (και όπου θα λειτουργήσουν ξανά ως τελικά αποτελέσματα οι προβλέψεις). Για να μην χαθεί η αξιοπιστία απέναντι στα πανεπιστήμια και να μην αδικηθούν τα παιδιά που τελικά θα γράψουν εξετάσεις αποφασίστηκε, όπου χρησιμοποιηθούν οι προβλέψεις, να τεθούν ποσοστώσεις στους υψηλούς βαθμούς, ανάλογα με τα ιστορικά δεδομένα του κάθε σχολείου. Στην Ελλάδα το υπουργείο ορθά έδωσε την δυνατότητα διεξαγωγής εξετάσεων IB, με ΦΕΚ που εξέδωσε στις 7 Ιανουαρίου.

Η πραγματικότητα αυτή διαστρεβλώθηκε ποικιλοτρόπως στην εγχώρια συζήτηση. Διαδόθηκε η άποψη ότι κάθε χώρα επιλέγει ελεύθερα το σενάριο που επιθυμεί: εξετάσεις ή προβλέψεις. Ορισμένοι έφτασαν στο σημείο να εξυφάνουν θεωρίες συνωμοσίας σύμφωνα με τις οποίες επιφυλάχθηκε για την Ελλάδα, ως ειδική περίπτωση, ένας τρίτος, sui generis και άδικα επιβαρυντικός, τρόπος αξιολόγησης.

Η φημολογία περί ακύρωσης των εξετάσεων στη χώρα μας ξεκίνησε όταν μαθεύτηκε ότι ελήφθη αυτή η απόφαση στην Ιταλία. Το γεγονός ότι όλες οι χώρες των Βαλκανίων θα διεξάγουν κανονικά εξετάσεις, παρά τα χειρότερα επιδημιολογικά δεδομένα, δεν έτυχε αντίστοιχης δημοσιότητας. Όπως ανέφερε στο ρεπορτάζ της η «Κ», «θα γίνουν εξετάσεις στο 70% των χωρών της Ευρώπης, στο 90% της Ασίας, στο 25% της Νοτίου Αμερικής, στις ΗΠΑ και στον Καναδά», τοποθετώντας στην μειοψηφία όποια χώρα δεν τις διεξάγει. Παρεμπιπτόντως στην Αγγλία, που έσπευσε πολύ νωρίς να ακυρώσει κάθε εισαγωγική εξέταση, οι αντιδράσεις κατά του μέτρου ολοένα και διογκώνονται.

Με τις φήμες να κορυφώνονται, συμπεριλαμβανομένου και επί του περιεχομένου επιστολής του φορέα των ελληνικών σχολείων IB προς τα κεντρικά γραφεία του οργανισμού, ως τα μέσα Μαρτίου ήταν διάχυτη η αίσθηση ότι οι εξετάσεις θα ακυρωθούν. Την Τρίτη 23 Μαρτίου ήλθε η – προσωρινή, έστω – ψυχρολουσία: ο ελληνικός φορέας του IB διευκρίνισε ότι οι εξετάσεις δεν έχουν ακυρωθεί, προκαλώντας έντονη αναστάτωση στους μαθητές. Τα μαθήματα τις επόμενες μέρες διεξήχθησαν σε βαρύ κλίμα.

Το πρωί της Παρασκευής 26 Μαρτίου, το ελληνικό ΙΒ επανήλθε αναφέροντας ότι τα κριτήρια της οποιασδήποτε απόφασης θα είναι αμιγώς υγειονομικά, αλλά καταλήγοντας ότι αν δεν ανοίξουν τα σχολεία στις 5 Απριλίου, αυτό συνεπάγεται ακύρωση των εξετάσεων. Η προθεσμία αυτή όντως αποτελεί μία ελληνική εξαίρεση, με πρόσθετο παράδοξο στοιχείο το γεγονός ότι τα μαθήματα των τελειόφοιτων του IB σταματούν ούτως ή άλλως πριν τις 5 Απριλίου, για να προετοιμαστούν οι μαθητές για τις εξετάσεις.

Το ίδιο πρωί, εμφανίστηκαν σε έγκυρα ΜΜΕ πληροφορίες που ανέφεραν ότι τα σχολεία όντως θα άνοιγαν στις 5 Απριλίου, γεγονός που επέτρεπε τη διεξαγωγή των εξετάσεων. Λίγο αργότερα, με νέα ανακοίνωση, το ελληνικό IB δημοσιοποίησε την οριστική απόφαση του διεθνούς οργανισμού για ακύρωση των εξετάσεων, ασχέτως τι θα συμβεί στις 5 Απριλίου.

Το τι μεσολάβησε στις λίγες ώρες μεταξύ των δύο αυτών ανακοινώσεων παραμένει άγνωστο για την ώρα. Είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί το πώς ελήφθη τελικά η απόφαση και εύχομαι να διαψευστούν οι θεωρίες περί εξωθεσμικών παρεμβάσεων γονέων. Με τα νέα δεδομένα, δεν θα με εκπλήξει καθόλου γονείς που τείνουν να εστιάζουν μόνο στο αποτέλεσμα και όχι στην ουσία της εκπαίδευσης, οι οποίοι ήταν μέχρι πρότινος φανατικά υπέρ της ακύρωσης των εξετάσεων, να μετεξελιχθούν σε ένθερμους νοσταλγούς τους.

Ως εκπαιδευτικός θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να γράφουν εξετάσεις. Ένας λόγος καθαρά ακαδημαϊκός είναι ότι συμβάλλουν στο να μεταπηδήσουν οι μαθητές με τις κατάλληλες γνώσεις στην επόμενη βαθμίδα και να μπορέσουν να ανταποκριθούν. Ο άλλος είναι ψυχολογικός: χωρίς εξετάσεις η μετάβαση από την μία βαθμίδα στην επόμενη δεν καθίσταται διακριτή και καθυστερεί η ακαδημαϊκή ενηλικίωση των παιδιών. Σίγουρα εκ πρώτης όψεως ακούγεται ευχάριστο σε ένα μαθητή το να μπει στο πανεπιστήμιο άνευ εξετάσεων, αλλά μακροπρόθεσμα υπάρχει ένα τίμημα. Ο ρόλος του σχολείου δεν είναι να διεκπεραιώνει τις ενστικτώδεις επιθυμίες των μαθητών, αλλά να τους κάνει να αγαπήσουν τον δύσκολο και ανταποδοτικό ακαδημαϊκό δρόμο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι αν οι ειδικοί γνωμοδοτούσαν κατά της διενέργειας των εξετάσεων δεν θα έπρεπε να συμμορφωθούμε με τις υποδείξεις τους. Αλλά με δεδομένη την αλλαγή της πολιτικής του IB διεθνώς σε σχέση με πέρυσι και τη σημασία που έχουν καθαυτές στην ακαδημαϊκή πορεία των μαθητών, είναι κρίσιμο η όποια απόφαση να λαμβάνεται θεσμικά, θωρακίζοντας την αξιοπιστία του προγράμματος – και προστατεύοντας τους μαθητές. Έτσι θα αποφεύγαμε και τη διαφαινόμενη παραφωνία οι Έλληνες τελειόφοιτοι του προγράμματος να χάσουν ξανά τις εξετάσεις ενώ τα σχολεία θα είναι ανοιχτά, για λόγους αδιευκρίνιστους – και άσχετους από τα επιδημιολογικά δεδομένα. 

*Ο κ. Παναγιώτης Οικονομόπουλος είναι συντονιστής του μαθηματικού τμήματος του IB στο Κολλέγιο Αθηνών. Οι απόψεις που εκφράζει είναι προσωπικές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή