Ενα φιλόδοξο, όσο και περίπλοκο σχέδιο για τη μετεγκατάσταση εννέα υπουργείων στον χώρο των εγκαταστάσεων της ΠΥΡΚΑΛ στον Δήμο Υμηττού ανακοίνωσε το Σάββατο ο πρωθυπουργός. Το σχέδιο περιλαμβάνει και πολλά «παρακλάδια», όπως τη δημιουργία ενός «χαρτοφυλακίου» προς αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου, κατά βάσιν στο κέντρο. Αλλά και πολλά ζητήματα προς συζήτηση, από τις συνέπειες της απομάκρυνσης χρήσεων με χιλιάδες εργαζομένους και επισκέπτες από ευαίσθητα σημεία του κέντρου έως τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις στον Δήμο Δάφνης – Υμηττού.
Συνοπτικά, τα βασικά στοιχεία του σχεδίου είναι τα ακόλουθα:
• Τα υπουργεία που αποφασίστηκε να μετεγκατασταθούν στον χώρο της ΠΥΡΚΑΛ είναι εννέα: Οικονομικών, Ανάπτυξης, Εργασίας, Υγείας, Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τουρισμού. Μαζί τους, το Υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ) και η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου (ΕΤΑΔ), το ΤΑΙΠΕΔ και η Ανεξάρτηση Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
• Συνολικά τα υπουργεία και οι υπηρεσίες τους καταλαμβάνουν 127 κτίρια, με συνολική επιφάνεια 353.480 τ.μ. Το ετήσιο κόστος λειτουργίας τους (μισθώματα και λειτουργικές δαπάνες) είναι 33,16 εκατ. ευρώ το έτος. Το 15% των κτιρίων αυτών ανήκει στο Δημόσιο και θα αξιοποιηθεί με άλλον τρόπο (μίσθωση).
• Στον χώρο της ΠΥΡΚΑΛ (ανήκει στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα – ΕΑΣ) βρίσκονται σήμερα 91 κτίρια (110.000 τ.μ.), εκ των οποίων θα κατεδαφιστούν τα 66 (68.413 τ.μ.) και θα διατηρηθούν 25 (41.587 τ.μ.). Θα ανεγερθούν 7 νέα κτίρια (69.000 τ.μ.) και ακόμα 22.727 τ.μ. σε προσθήκες σε υφιστάμενα κτίρια (συνολική δόμηση, διατηρούμενη και νέα, 133.314 τ.μ.).
• Στον χώρο που θα απελευθερωθεί, θα δημιουργηθεί πάρκο 80 στρεμμάτων.
• Ο συντελεστής δόμησης που θα εφαρμοστεί είναι 0,9 (έναντι 1,2 της περιοχής), με κάλυψη 22% (έναντι 60% σήμερα). Τα νέα κτίρια θα είναι βιοκλιματικά, με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας.
• Το έργο θα κατασκευαστεί με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ), με ιδιωτική επένδυση 250 εκατ. ευρώ. Εκτιμάται ότι το έργο μπορεί να ξεκινήσει το 2023 και να ολοκληρωθεί σταδιακά το 2025-2026.
«Το εγχείρημα ξεκίνησε από τη σκέψη ότι πρέπει η ΠΥΡΚΑΛ να μετεγκατασταθεί. Είναι κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και χρόνια», λέει ο Νίκος Κωστόπουλος, διευθύνων σύμβουλος των ΕΑΣ. «Τα ΕΑΣ διαθέτουν ιδιόκτητη έκταση 3.600 στρεμμάτων στα άνω όρια του Λαυρίου, όπου υφίστανται και κτιριακές εγκαταστάσεις. Εκτιμάται ότι το κόστος της μετεγκατάστασης της ΠΥΡΚΑΛ στο Λαύριο, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής των αναγκαίων νέων εγκαταστάσεων (περί τα 15.000 τ.μ.) είναι περίπου 100 εκατ. ευρώ και θα συμπεριληφθεί στο ΣΔΙΤ». Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εγκαταστάσεις της ΠΥΡΚΑΛ στη Δάφνη εργάζονται σήμερα περίπου 300 άτομα. «Ερευνώντας τη δυνατότητα μετεγκατάστασης, προέκυψε η ιδέα της δημιουργίας ενός σύγχρονου “διοικητικού πάρκου”, καθώς η απόσταση του χώρου από το κέντρο της Αθήνας είναι μόλις 3 χλμ. και οι δυνατότητές του μεγάλες».
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το πρωθυπουργικό γραφείο ανέθεσε σε δύο μελετητικά γραφεία να εκπονήσουν μια προκαταρκτική πρόταση. Η βασική ιδέα ξεκινούσε από τη μετακίνηση στην ΠΥΡΚΑΛ δύο μεγάλων παραγωγικών υπουργείων (Οικονομικών, Ανάπτυξης) και των υπουργείων που είναι κατακερματισμένα σε πολλά κτίρια (λ.χ. Περιβάλλοντος, Αγροτικής Ανάπτυξης, Εσωτερικών, Πολιτισμού). Με βάση την καταγραφή που έγινε, εκτιμήθηκε ότι οι εργαζόμενοι στα εννέα υπουργεία είναι 14.013. Οι ανάγκες σε χώρους υπολογίστηκαν με βάση τους κτιριοδομικούς κανονισμούς, ενώ προβλέφθηκε και η συνδιαχείριση κάποιων χώρων (συναντήσεων, συνεδρίων κ.ο.κ.).
Οσον αφορά την κυκλοφοριακή επίπτωση στην περιοχή, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν, μόλις 3% των εργαζομένων στα εννέα υπουργεία χρησιμοποιεί Ι.Χ., καθώς τα περισσότερα από τα 127 κτίρια δεν έχουν θέσεις στάθμευσης. Εκτιμήθηκε λοιπόν ότι η εξυπηρέτηση του ακινήτου από τον σταθμό μετρό Δάφνης και τις λεωφορειακές γραμμές της λεωφόρου Βουλιαγμένης και της Ηλιουπόλεως θα επαρκεί.
Κινητήριος δύναμη στο εγχείρημα φαίνεται να είναι όχι μόνο η ανάγκη μείωσης των εξόδων από μισθώματα και της πολυδιάσπασης των υπηρεσιών, αλλά και η δυνατότητα αξιοποίησης μεγάλων δημοσίων ακινήτων στο κέντρο. Τα 108.257 τ.μ. από τα 353.480 τ.μ. των μετακινούμενων υπουργείων, δηλαδή το 30,6% είναι δημόσια, πολλά σε μεγάλα κτίρια στο κέντρο της Αθήνας. Παράλληλα, στελέχη της κυβέρνησης έχουν πολλάκις διατυπώσει την άποψη ότι τα υπουργεία Οικονομικών και Ανάπτυξης πρέπει να «φύγουν» από το κέντρο, καθώς αποτελούν συχνά την αφορμή για διαδηλώσεις.
Η ανακοίνωση των σχεδίων, βέβαια, ανοίγει μια μεγάλη δημόσια συζήτηση. Αυτή αφορά την επίπτωση που θα έχει η απομάκρυνση διοικητικών χρήσεων (άρα και χιλιάδων εργαζομένων και επισκεπτών) από ευαίσθητα κομμάτια του κέντρου. Αλλά και τη μελλοντική χρήση των ακινήτων αυτών, καθώς θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό να μην ενισχυθεί η τάση μετατροπής του κέντρου της Αθήνας σε «ξενοδοχειούπολη».