Οι ερευνητές καταρρίπτουν τον μύθο του multitasking

Οι ερευνητές καταρρίπτουν τον μύθο του multitasking

4' 27" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σήμερα το πρωί, έψαχνα πληροφορίες για το ακόλουθο ρεπορτάζ την ώρα που ανακάτευα την κατσαρόλα με το μεσημεριανό φαγητό, απαντούσα, κάπως αφηρημένα είναι η αλήθεια, σε απορίες των παιδιών μου που μελετούσαν για τη μεσημεριανή τηλεκπαίδευση και άκουγα ένα podcast που τελικά δεν κατάλαβα αν ήταν ενδιαφέρον. Η αποθέωση του multitasking ή μια ανεπιτυχής προσπάθεια να συνδυάσω διάφορες υποχρεώσεις με τελικά αμφίβολη επιτυχία;

Το multitasking ή αλλιώς η ταυτόχρονη εκτέλεση διαφορετικών εργασιών έχει υπάρξει εδώ και δεκαετίες το Ιερό Δισκοπότηρο της παραγωγικότητας και της επαρκούς ανταπόκρισης σε υποχρεώσεις/προκλήσεις που όλοι καλούμαστε να διεκπεραιώσουμε σε μικρό χρονικό διάστημα μέσα στη μέρα. Ιδιαίτερα τους μήνες της υγειονομικής κρίσης και των διαδοχικών lockdowns, όταν χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν να πρέπει να επιτελούν ταυτόχρονα όλους τους ρόλους που έχουν ενδυθεί, το multitasking έγινε για πολλούς σανίδα σωτηρίας σε έναν ωκεανό πιεστικών καθημερινών υποχρεώσεων. Εργαζόμενοι συμμετείχαν σε βιντεοσυσκέψεις την ώρα που άπλωναν την μπουγάδα ή σόταραν τα κρεμμυδάκια, έγραφαν αναφορές ενόσω έψαχναν τη διεύθυνση της ηλεκτρονικής τάξης των παιδιών τους, έβγαζαν βόλτα τα κατοικίδιά τους στέλνοντας ή απαντώντας σε μέιλ, ετοίμαζαν το οικογενειακό τραπέζι μιλώντας με την προϊσταμένη τους στη δουλειά, διάβαζαν ιστορίες για καληνύχτα πληκτρολογώντας κρυφά μια απάντηση σε μια επαγγελματική πρόσκληση. Είναι δύσκολο να ξέρει κανείς πόσες από αυτές τις εργασίες εκτέλεσαν επιτυχημένα, αν υπήρξαν πιο παραγωγικοί από ό,τι θα ήταν αν έκαναν μία εργασία τη φορά, αν στο τέλος της ημέρας αισθάνονταν ικανοποιημένοι από την απόδοσή τους και ήρεμοι ή εξουθενωμένοι και ανικανοποίητοι.

Αφήνοντας κατά μέρος τις προσωπικές εμπειρίες, ερευνητές που έχουν διεξαγάγει σχετικές μελέτες έρχονται να καταρρίψουν τον μύθο που θέλει το multitasking να είναι το ανθρώπινο χαρακτηριστικό-κλειδί της παραγωγικότητας. Σε άρθρο τους στο περιοδικό ΤΙΜΕ η νευροψυχολόγος Cynthia Kubu και ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Νευρολογίας της Κλινικής του Κλίβλαντ Andre Machado αμφισβητούν την ίδια την ύπαρξη του multitasking: «η νευροεπιστήμη είναι ξεκάθαρη: Είμαστε προγραμματισμένοι να κάνουμε μια εργασία τη φορά. Σύμφωνα με μια μελέτη, μόνο το 2,5% των ανθρώπων μπορούν να κάνουν αποτελεσματικά πολλές δουλειές ταυτόχρονα».

Παρότι το multitasking μοιάζει να μας βοηθάει να καταφέρουμε πολλές εργασίες την ίδια στιγμή, ουσιαστικά μειώνει την παραγωγικότητά μας. Αυτό συμβαίνει γιατί, ουσιαστικά, αυτό που εμείς ορίζουμε ως multitasking, δηλαδή ότι εκτελούμε ταυτόχρονα πολλές εργασίες, δεν υπάρχει. Αυτό που συμβαίνει συνήθως είναι ότι στρέφουμε την προσοχή μας από τη μια εργασία στην άλλη. Μελέτη των Joshua Rubinstein, Jeffrey Evans και David Meyer για το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, διαπίστωσε ότι, καθώς οι συμμετέχοντες άλλαζαν αντικείμενο, έχαναν σημαντικό χρόνο, ο οποίος αυξανόταν όσο οι εργασίες που έπρεπε να διαχειρίζονται γίνονταν πιο περίπλοκες. Αυτό, εξηγούν οι ειδικοί, συμβαίνει διότι ο εγκέφαλος χρειάζεται χρόνο για να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις κάθε εργασίας όταν αυτές εναλλάσσονται. Αν δε οι εναλλαγές είναι συνεχείς, συσσωρεύεται, όπως είναι φυσικό, ο πολύτιμος χρόνος που χάνεται στην προσαρμογή κάθε φορά. Ως εκ τούτου παρατηρείται μείωση της παραγωγικότητας, η οποία μπορεί να φτάνει έως και το 40%. 

Σε έρευνα του αμερικανικού Bryan College διαπιστώθηκε ότι η μείωση της αποδοτικότητας των εργαζομένων εξαιτίας του multitasking έχει κόστος που σε παγκόσμιο επίπεδο φτάνει τα 450 εκατ. δολάρια ετησίως.

Οι ερευνητές καταρρίπτουν τον μύθο του multitasking-1

Πώς επηρεάζει τον εγκέφαλό μας

Πηγαίνοντας ένα βήμα πιο πέρα, φαίνεται ότι το multitasking μπορεί να προκαλέσει μόνιμες αλλοιώσεις στη γνωστική διαδικασία. Μελέτη του Πανεπιστημίου Στάνφορντ έδειξε πως, όταν οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν εκτεταμένα το multitasking κληθούν να εκτελέσουν μία μόνο και απλή εργασία, δυσκολεύονται, μοιάζει σαν ο εγκέφαλός τους να μην μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά. Επιπροσθέτως, η έρευνα έδειξε ότι αντιμετώπιζαν δυσκολίες να διαχωρίσουν τις σημαντικές πληροφορίες από τις μη σχετικές και χρειάζονταν περισσότερο χρόνο για να στρέψουν την προσοχή και την ενέργειά τους σε άλλο αντικείμενο. «Αυτό που απασχολεί τους νευροεπιστήμονες, οι οποίοι μελετούν τις διεργασίες του εγκεφάλου, είναι ότι η τάση μας να διαχωρίζουμε την προσοχή μας, αντί να συγκεντρωνόμαστε, επηρεάζει την ικανότητά μας να εκτελούμε ακόμη και απλές εργασίες», σημειώνουν οι Kubu και Machado στο ΤΙΜΕ. Οι επιστήμονες επισημαίνουν επίσης ότι η συνεχής αλλαγή του επίκεντρου της προσοχής ενός ανθρώπου εμποδίζει τη διαδικασία της εμβάθυνσης, της συγκέντρωσης και τελικά της γνώσης. Καταληκτικά, η διαρκής προσπάθεια κάποιου να επεκτείνει την προσοχή του σε περισσότερες της μιας εργασίες μειώνει την αποτελεσματικότητά του και μακροπρόθεσμα μπορεί να περιορίσει την ικανότητα του εγκεφάλου του να λειτουργεί στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.

Τα καλά νέα είναι ότι οι αρνητικές επιπτώσεις του multitasking δεν είναι μόνιμες και, όταν κάποιος σταματά να το κάνει, μπορεί σταδιακά να βελτιωθεί η απόδοσή του. Επίσης, υπάρχουν εργασίες που δείχνουν ότι το multitasking δεν επηρεάζει αρνητικά, όπως η άσκηση ή οι δουλειές του σπιτιού συνοδεία μουσικής. Τέλος, έρευνες, όπως αυτή των Kelvin Lui και Alan Wong του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι (κυρίως νεότερων ηλικιών, η έρευνα έγινε σε άτομα 19-28 ετών) που εναλλάσσουν εργασίες οι οποίες περιλαμβάνουν διαφορετικά μέσα ή τεχνολογίες, βελτιώνονται στον συνδυασμό οπτικών και ηχητικών ερεθισμάτων και πληροφοριών.

Οδηγίες απεξάρτησης

Πολλές φορές οι άνθρωποι που εκτελούν multitasking είναι τόσο συνηθισμένοι σε αυτό που δεν το αντιλαμβάνονται, είναι πια γι’ αυτούς δεύτερη φύση. Μια καλή αρχή θα ήταν να σταθούν και να σκεφτούν αν λειτουργούν με τον τρόπο αυτό στη ζωή ή στη δουλειά τους. Για να απεγκλωβιστούν από αυτό, οι ειδικοί συμβουλεύουν αφενός να περιορίσουν αρχικά τον αριθμό των εργασιών που εκτελούν ταυτόχρονα σε δύο και αφετέρου να εφαρμόσουν με αυστηρότητα τον κανόνα των 20 λεπτών που υπαγορεύει, αντί να παλινδρομούν μεταξύ εργασιών, να αφιερώνουν όλη τους την προσοχή σε μια εργασία για είκοσι λεπτά πριν στραφούν σε κάποια άλλη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή