Όλοι παρακολουθούμε το δίπολο όπου οι συζητήσεις για τα εμβόλια αναφέρουν τον κίνδυνο σοβαρών θρομβωτικών επεισοδίων, ενώ ταυτόχρονα οι ανακοινώσεις των επίσημων φορέων αντιπαραθέτουν τις δυσμενείς συνέπειες του COVID-19 και της σημασίας των μαζικών εμβολιασμών.
Ο κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικής φλεβικής θρόμβωσης σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) -όπως καταγράφηκε μετά τους εμβολιασμούς με το εμβόλιο της AstraZeneca- υπολογίζεται σε 5 περιπτώσεις ανά 1 εκατομμύριο άτομα (95% CI 4,3-5,8).
Χθες ανακοινώθηκε μια μελέτη όπου Βρετανοί ερευνητές μελέτησαν τα ηλεκτρονικά αρχεία πρώην ασθενών COVID-19 και εμβολιασθέντων ώστε να εκτιμήσουν την απόλυτη συχνότητα εμφάνισης εγκεφαλικής φλεβικής θρόμβωσης (CVT). Επικεντρώθηκαν στις δύο εβδομάδες μετά τη διάγνωση λοίμωξης από COVID-19 (σε δείγμα 513.284 πολιτών) ή λοίμωξης από τη γρίπη (δείγμα= 172.742) ή και μετά τον εμβολιασμό με τα εμβόλια BNT162b2 και mRNA-1273 των Pfizer και Moderna (σε δείγμα 489.871 εμβολιασθέντων).
Το πληθυσμιακό δείγμα αφορά κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου και η προδημοσίευση είναι διαθέσιμη στον ιστότοπο https://osf.io/a9jdq/.
Η συχνότητα εμφάνισης CVT μετά τη από λοίμωξη COVID-19 ήταν 39 ανά 1 εκατομμύριο (95% CI, 25,2-60,2). Αυτό το νούμερο είναι υψηλότερο από τα περιστατικά CVT μετά τη γρίπη (0,0 ανά εκατομμύριο άτομα, 95% CI 0,0–22,2) ή μετά τον εμβολιασμό με τα εμβόλια BNT162b2 ή mRNA-1273 (4,1 ανά εκατομμύριο άτομα, 95% CI 1,1–14,9 ).
Εκτός από τη συχνότητα εμφάνισης CVT κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης περιόδου αξιολογήθηκε επίσης σε αυτές τις ομάδες και η συχνότητα θρόμβωσης της πυλαίας φλέβας (PVT). Για PVT, η επίπτωση ήταν 436,4 ανά 1 εκατομμύριο άτομα (382,9-497,4) μετά από COVID-19, 98,4 (61,4-157,6) μετά τη γρίπη και 44,9 (29,7-68,0) μετά τον εμβολιασμό ε κάποιο από τα 2 mRNA εμβόλια.
Από άλλα αποτελέσματα διαθέσιμα σε ένα υποσύνολο των ασθενών με COVID-19, κάποια προκαταρκτικά στοιχεία υποδηλώνουν αυξημένο ρυθμό θρομβοπενίας στις ομάδες CVT και PVT και θνησιμότητα για το υποσύνολο αυτών των ασθενών ήταν 20% και 18,8% αντίστοιχα.
Ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης λοιπόν;
• Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη ο κίνδυνος εμφάνισης CVT μετά από COVID-19 καταγράφηκε είναι μακράν υψηλότερος από τον κίνδυνο που προκύπτει μετά τον εμβολιασμό με τα mRNA εμβόλια.
• Και με τα νέα δεδομένα η πιθανότητα εμφάνισης εγκεφαλικής φλεβικής θρόμβωσης είναι εξαιρετικά μικρή.
• Η διαφορά στον κίνδυνο εμφάνισης CVT μετά από εμβολιασμό με ΑΖ ή μετά τον εμβολιασμό με τα mRNA εμβόλια είναι ελάχιστη.
Τα στοιχεία αυτά όπως είπα απαιτούν επιβεβαίωση, αλλά επισημαίνουν τον υψηλό κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών θρομβωτικών συμβάντων μετά από λοίμωξη COVID-19 και τον ελάχιστο κίνδυνο μετά από τους εμβολιασμούς και μπορούν να βοηθήσουν στο πλαίσιο των αποφάσεων των πολιτών για τα οφέλη του εμβολιασμού.
Τέλος, παραμένει ενδιαφέρον πως δεν είχαμε μέχρι στιγμής αντίστοιχα δεδομένα από ΗΠΑ.
* Ο κ. Ηλίας Μόσιαλος είναι καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics (LSE).